Etiket Bulutu

Bu yazımızda Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin 2. maddesinde yer verilen kesinleşmiş alacaklara ilişkin getirdiği düzenlemeler soru-cevap formatında basitçe siz okuyuculara aktarılacaktır.

Bu yazımızda 7440 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 3. maddesinde yer verilen “Kesinleşmemiş ve Dava Safhasındaki Alacaklar” basit ve anlaşılır olması bakımından soru-cevap ve tablolarla ele alınacaktır.

Bu yazımızda Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin "Kapsam ve Tanımlar/Ortak Hükümler" başlıklı  1 ve 9. hükümlerin içeriği, soru-cevap formatında basitçe siz okuyuculara aktarılacaktır.

Akaryakıt sektöründeki vergi kaçakçılığı suçu merkezli vergi incelemeleri son dönemde oldukça artmaktadır. Söz konusu incelemelerinin çok sayıda sonucu ve ağır yaptırımı olabilmektedir. Bu ağır yaptırımlar, sektörde faaliyet gösteren tüzel ve gerçek kişileri, dağıtıcıları, akaryakıt istasyonlarını, istasyonların mülk sahiplerini ve hatta kiracıları etkilemektedir.

Yazımızda bu yaptırımlar ve yaptırımlara karşı başvurulabilecek hukuki yollar aktarılacaktır.

Vergi kaçakçılığı suç ve cezaları bakımından 3 önemli değişiklik getiren torba kanun teklifi, TBMM’de 8 Nisan 2022’de kabul edildi ve 7394 sayılı Kanun olarak kanun numarasını aldı. Söz konusu 3 önemli değişiklik; farklı takvim yıllarındaki kaçakçılık fiillerine zincirleme suç hükümlerinin uygulanabilmesi ile tek ceza verilebileceği hükmü, hapis cezasının üst sınırının artırılması ve “etkin pişmanlık” düzenlemesiydi.

Bu yazıda yeni “etkin pişmanlık” düzenlemesini açıklayıp olumlu/olumsuz yönleri ve etkileriyle değerlendireceğiz.

TBMM’ye sunulan Yeni Torba Kanun Teklifi ile Vergi Usul Kanunu’nun “Vergi Kaçakçılığı Suçları ve Cezaları”na ilişkin 359. maddesinde çok önemli değişiklikler yapılıyor.
Bu değişiklikler; incelemeleri, soruşturmaları, ceza davaları devam eden hatta hapis cezası almış binlerce kişiyi ilgilendiriyor.

Yani binlerce kişi hapse girmekten kurtulabilir ya da cezaevinden çıkabilir.

Youtuber ve influencer olarak da bilinen fenomenler, elde ettiği gelirlere ilişkin vergi incelemelerine ve tarhiyat sonrasında yüksek miktarda cezalara maruz kalabilmektedirler. Söz konusu faaliyetler için ayrı bir vergi düzenlemesi yapılması gerekmekteydi. Nitekim 7338 sayılı Torba Kanun ile fenomenlerin internetten elde ettikleri şöhretlerini gelire ilişkin vergi istisnası getirildi.

Günümüze kadar vergi ve cezalar ile diğer bazı kamu alacaklarının yapılandırılmasına ilişkin çok sayıda kanun çıkarılmıştır. Nitekim bu kanunların sonuncusu da içinde bulunduğumuz 2021 yılında çıkan 7326 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun’dur. Bu yazıda yapılandırma kanunlarının dava sayıları üzerindeki etkisi sayısal veriler ve tablolar aracılığıyla aktarılacaktır.

Şirketlerin, kurumların, muhasebeci ve mali müşavirlerin, hukukçuların çok sayıda bildirim yükümlülüğü var. Yakın zamanda bu yükümlülüklere bir yenisi daha eklendi: “Gerçek Faydalanıcı Bildirimi”.

Üstelik “gerçek faydalanıcı bildirimi” yapmak için son gün 31 Ağustos 2021 yani bugün. Bildirim yapmayana ise binlerce TL ceza verilmesi öngörülmüş. Muhtemelen büyük bir kısmının farkında olmadığı bu kişilere yüksek miktarda ceza kesilebilir. Bu nedenle son günün ertelenmesinde ve erteleme süreci içinde bildirim yükümlülüğünün farkındalığının yaygınlaştırılmasında fayda var.

İşte bu farkındalığının oluşmasında katkıda bulunmak adına akla gelebilecek soruları sorup dayanaklarıyla kısaca cevaplayacağız.

Emlak vergisinde gayrimenkulün "vergi değeri" takdir komisyonları tarafından 4 yılda bir takdir edilen arsa ve arazi metrekare birim değerleri hesaba katılarak ortaya çıkmaktadır. Dolayısıyla takdir edilen değerler, fahiş olsa bile dava açılıp iptal edilmezse 4 yıl boyunca (yıl geçişlerinde artış oranı da uygulanarak) geçerli olacaktır. 

Bu yazımızda emlak vergisi takdirinin değerli konut vergisine, veraset ve intikal vergisine, gelir vergisine, katma değer vergisine ve harçlara etkisi ile emlak vergisi takdirine karşı başvurulacak hukuki prosedür incelenecektir.

Bodrum, Marmaris, Manavgat başta olmak üzere birçok yerde ormanlarımız, canımız, ciğerimiz günlerdir yanıyor. Ülkemiz adına çok üzücü.Böylesi felaketlerin bir daha yaşanmamasını, olası sonrakiler için de zamanında ve önleyici tedbirlerin alınmasını ümit ediyor, bekliyoruz.

Bu yazımızda yangın hallerinde uygulanabilecek hukuki önlemler, mücbir sebep ilanında idari makamların yetkileri ile Vergi Usul Kanunu uyarınca mücbir sebep hali kabul edildiğinde yangından etkilenen mükelleflerin vergi borçlarının silinebileceği incelenecektir.

“Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin 7326 Kanun” bugünkü (9 Haziran 2021 tarihli) Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Yazımızda bu Kanunun 3. maddesinde yer verilen “Kesinleşmemiş ve Dava Safhasındaki Alacaklar” basit ve anlaşılır olması bakımından soru-cevap ve tablolarla ele alınacak.

Katma Değer Vergisi Uygulama Genel Tebliği’nde 1 Mart 2021 tarihinden geçerli olmak üzere önemli değişiklikler yapılmış olup bu değişiklikler sonrasında uygulamada en çok tereddüt oluşturan konulardan biri avukatlık hizmetlerindeki KDV tevkifatıdır.

Çalışmamızda bu husustaki Tebliğ ve özelgeler kapsamında vergi idaresinin görüşü analiz edilecek, sonrasında önerilerimize yer verilecektir.

16.04.2021 tarihli Resmi Gazete’de Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yapılan düzenleme çalışmaları çerçevesinde “Ödemelerde Kripto Varlıkların Kullanılmamasına Dair Yönetmelik” yayımlanmıştır. Çalışmamızda, öncelikle Yönetmelikte yer alan tanımlar çerçevesinde yapılmak üstenen düzenleme irdelenecek, sonrasında ise kripto varlıklarla ilgili getirilen yasaklar açıklanarak sonuçları yorumlanacaktır.

Bir önceki yazımızda“Avukatlık, Hukuki Danışmanlık ve Arabuluculuk Faaliyetleri”nin Katma Değer Vergisi (KDV) tevkifatı bakımından değerlendirmesi yapılmış olup avukatlık hizmetinin farklı icra ediliş şekillerinin bulunması ve bu hususlarda çok sayıda soru gelmesi üzerine işbu yazıyı hazırlama gereği duyulmuştur.

Bu kapsamda çalışmamızda, sorulan sorular ve oluşabilecek diğer ihtimaller çerçevesinde, vergi idaresinin muhtemel yaklaşımına göre avukatlık hizmetlerinin KDV tevkifatı bakımından değerlendirilmesi yapılacaktır.

Türkiye’nin uluslararası ticaretini, hukuki ve ekonomik sonuçları bakımından etkileyebilecek önemli bir anlaşma olan “Singapur Konvansiyonu" 11 Mart 2021) itibariyle yürürlük kazandı. Bu anlaşma, hukuki olduğu kadar ekonomik öneme de sahip. Ülkemizde “Hukuki Güvenlik ve İstikrar” kriterinin bazı açılardan karşılanamadığı ya da yargı süreçlerinin uzun ve masraflı olduğu endişesine sahip yabancı yatırımcılar için Singapur Konvansiyonu, çok önemli bir görev üstlenebilir. Türkiye’nin de “güvenli liman” olarak görünebilmesini sağlayabilir.

Bu çalışmada, vergi kaçakçılığı suçlarına ilişkin cezalandırma sisteminin daha orantılı hale getirilebilmesi ve uzmanlaşmış mahkemelerde adil yargılama yapılabilmesi için kapsamlı öneriler sunulmuştur.

Arabuluculuk, özellikle ülkemizde dava şartı olduğu 2018 yılının başından itibaren bilinen ve benimsenen bir uyuşmazlık çözüm yöntemidir. Arabuluculuk kurumunun sağladığı vergi ve harç avantajlarının bilinmesi halinde kurum daha çok tercih edilecektir. Bununla birlikte, kurumun bu günlere gelmesinde en büyük pay sahibi vergi mükellefi olan arabuluculara ve arabuluculuk görüşmelerinde taraf vekili olarak görev alan avukatlara da özellikle gelir vergisi ve KDV bakımından olan vergi avantajlarının sağlanması halinde, uyuşmazlıkların barışçıl bir çözüm yöntemi olan arabuluculuk yoluyla çözülme oranlarının artacağı açıktır.

Arabuluculuk kurumuna hakim olan “İradilik”, “Eşitlik”, “Gizlilik” gibi bazı ilke ve kurallar bulunmaktadır. Söz konusu ilke ve kurallardan gizlilik ile tamamlayıcı nitelikteki biri de “Beyan veya belgelerin kullanılamaması” olup çalışmamızda bu kuralın tanımı ve sınırları kapsamında, arabuluculuk faaliyetinde tutulan tutanakların durumu ve içeriği değerlendirilecektir. Bu değerlendirme yapılırken, tutanaklarda arabuluculuk sürecindeki görüş, teklif, kabul gibi hususlara yer verilmesi halinde, gizlilik ilkesine uygunluk tartışmalarından ayrı olarak, beyan ve belgelerin kullanılamaması kuralı çerçevesindeki sonuçlara odaklanılacaktır.

Vergi Usul Kanunu mükerrer madde 49'un (b) bendinin birinci fıkrasının iptal edilmesi ile dava açma süresine ilişkin olarak ortaya çıkan boşluk sebebiyle; Asgari ölçüde arsa ve arazi birim değerlerinin tespitine yönelik takdir komisyonu kararlarına karşı en geç anılan kararların alındığı yılın son gününe kadar dava açılabileceği hakkında Danıştay Vergi Daireleri Kurulu kararı.

İçerisinde;
- İcra ve İflas Kanununa,
- Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanuna,
- Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanuna,
- Avukatlık Kanununa,
- Terörle Mücadele Kanununa,
- Türk Medenî Kanununa,
- Türk Ceza Kanununa,
- Ceza Muhakemesi Kanununa,
- Türk Ticaret Kanununa
- Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununa,
ilişkin düzenlemelerin yer aldığı 7445 sayılı İcra ve İflas Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi Meclis onayından geçerek kanunlaştı.

Bu yazımızda 06.03.2023 tarihinde TBMM'ye sunulan İcra ve İflas Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi yani kısaca 2023 yılı 7. Yargı Paketi olarak adlandırabileceğimiz torba kanun teklifinde yer alan değişiklikler mevcut halleriyle karşılaştırılarak siz okuyucularımıza sunulmuştur.

Olağanüstü Hal kapsamında yer alan illerde yerleşme ve yapılaşma hususunda bazı tedbirlerin alınmasına ilişkin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi Resmi Gazete'de yayımlandı. İlgili Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin 2. maddesi gereğince, kararnamede yer alan hükümler genel hayata etkili afet bölgesi olarak kabul edilen yerlerde uygulanacaktır.

Kahramanmaraş'ta meydana gelen ve yıkıcı etkilerini 10 ilde gösteren depremler sebebiyle 08.02.2023 tarihinde ilan edilen olağanüstü hal kapsamında, çalışma ve sosyal güvenlik alanında bazı tedbirlerin alınmasına ilişkin 22.02.2023 tarih, 32112 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Olağanüstü Hal Kapsamında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Alaına İlişkin Alınan Tedbirlere Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi" hakkındadır.

Doğal afet bölgelerinde afete maruz kalanların, afetten kaynaklanan hukuki uyuşmazlıkların çözümünü kolaylaştırmak amacıyla yasalaşan 4539 sayılı Doğal Afet Bölgelerinde Afetten Kaynaklanan Hukuki Uyuşmazlıkların Çözümüne Ve Bazı İşlemlerin Kolaylaştırılmasına İlişkin Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabulü Hakkında Kanun'a göre; afet bölgelerindeki avukatlar, vekaletname verme şartı aranmaksızın, istem sahiplerince verilen yetki belgesi ile kayıtlı bulundukları baro tarafından düzenlenen kimlik belgesini ibraz ederek Kanun'da belirtilen işlemleri yapabileceklerdir.

Bu yazımızda Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 2. maddesinde yer verilen kesinleşmiş alacaklara ilişkin getirdiği düzenlemeler soru-cevap formatında basitçe siz okuyuculara aktarılacaktır.

Bu yazımızda Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un "Kapsam ve Tanımlar/Ortak Hükümler" başlıklı  1 ve 9. hükümlerin içeriği, soru-cevap formatında basitçe siz okuyuculara aktarılacaktır.

Bu yazımızda 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununda yapılan değişiklik ile "Genç Girişimcilere Sağlanan Vergi Kolaylığı" Yapılandırma Kanunu ile yapılan değişiklik ile 11.madde hükmünün içeriği, soru-cevap formatında basitçe siz okuyuculara aktarılacaktır.

Başvurucunun, adliyelerde Avukatlık Kanunu'nun amir hükümlerine aykırı hareket edilerek avukat ve stajyer avukatların belge ve bilgiye erişimlerinin engellendiğinden bahisle T.C. Adalet Bakanlığı aleyhine yaptığı başvuru; Kamu Denetçiliği Kurumu tarafından ilgili AİHS, Anayasa ve kanun hükümleri baz alınarak yapılan inceleme sonucu kabul edilmiş ve konu hakkında idareye tavsiyede bulunulmasına karar verilmiştir.

2023 yılı 7.Yargı Paketi tamamlandı.

İlk Derece Mahkemesince, davacının ilam niteliğinde bir belge ile ilâmsız icra yolu ile takip başlatmasında hukuki yararının olmadığının kabul edilmesi; işin esasına girilerek değerlendirme yapılmamış olması hatalıdır.

Buna binaen Yargıtay 9. Hukuk Dairesince işin esasına girilerek, 6235 sayılı Kanun'un ilgili maddesince arabulucu tarafından düzenlenen anlaşma belgesinin, icra edilebilirlik şerhi olmaksızın ilam niteliğinde belge kabul edilmesi; taraflar ve avukatları ile arabulucunun tutanağı birlikte imzalamaları halinde mümkündür. Söz konusu olayda arabuluculuk tutanağı sadece taraf vekilleri ve arabulucu tarafından imzalanmış; asıllar tarafından imzalanmamıştır. Bundan dolayı arabulucu tarafından düzenlenen anlaşma belgesi ilam niteliğinde değildir. Bu itibarla söz konusu arabuluculuk tutanağı ile ilamlı icra takibi başlatmak mümkün değildir, şeklinde karar verilmiştir.

6 Aralık 2022 tarihli ve 32035 sayılı Resmî Gazete ’de yayımlanan Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 27.09.2022 tarih ve E:2022/4240, K:2022/6367 sayılı Kararı davacı tarafından, yetkisiz mahkemeye dava açıldıktan sonra ancak mahkeme tarafından verilen görevsizlik kararı kesinleşmeden önce arabulucuya başvurulmasının usule uygun olup olmadığına ilişkindir.

Danıştay İçtihadı Birleştirme Kurulu’nun 27.05.2022 tarihli ve E:2021/1, K:2022/3 sayılı Kararı’nın konusu limited şirketlerin ortak ve kanuni temsilcileri hakkında şirket borcu nedeniyle amme alacağının korunması yöntemlerinin uygulanıp uygulanamayacağı konusunda; Danıştay 3. ve 9. Daireleri kararları ile Danıştay 4., 7. ve Vergi Dava Daireleri Kurulu kararları arasındaki aykırılığın içtihadın birleştirilmesi yoluyla giderilmesinin gerekli olup olmadığı hususu hakkındadır.

25.10.2022 tarihli ve 31994 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "İHSAN YÜCEL VE NECMİYE ANAÇ BAŞVURUSU"nun konusu; istinaf başvurusunun süre aşımı gerekçesiyle redddedilmesi nedeniyle mahkemeye erişim hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

04.10.2022 tarihli 31973 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan E:2021/118, K:2022/98 sayılı Anayasa Mahkemesi Kararı, 04.12.2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 193. maddesine 25.05.2005 tarihli ve 5353 sayılı Kanun'un 28. maddesiyle eklenen 2.fıkranın Anayasa'ya aykırılığı nedeniyle iptaline ilişkindir.

27 Eylül 2022 tarihli 31966 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “OSMAN KIZILCAN BAŞVURUSU”nun konusu; mülke ulaşılamamasından kaynaklanan zararın tazmini için yapılan idari başvurunun süresinde görülmemesi nedeniyle mülkiyet hakkıyla bağlantılı olarak etkili başvuru hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

2 Eylül 2022 tarihli 31941 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “ÇOLAKOĞLU İNŞAAT TURİZM ENERJİ ÜRETİMİ SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ VE KANIK İNŞAAT LİMİTED ŞİRKETİ BAŞVURUSU”nun konusu; vergiyi doğuran işlemin vergi istisnası kapsamında olduğunu tevsik eden belgenin iptali nedeniyle mülkiyet hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

26.08.2022 tarihli ve 31935 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Tevfik Ayhan Başvurusu” olağanüstü hal tedbirleri kapsamında kanun hükmünde kararname ile kapatılan şirketin vergi yükümlülüklerinin ihlalinden doğan vergi ve cezanın kanuni temsilci adına tarh edilmesi nedeniyle mülkiyet hakkının ihlal edilmesine ilişkindir.

17.08.2022 tarihli 31926 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan E:2022/48, K:2022/93 sayılı Anayasa Mahkemesi kararı;

-2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 18.6.2014 tarihli ve 6545 sayılı Kanun’un 19. maddesiyle değiştirilen 45. maddesinin (2)numaralı fıkrasının birinci cümlesinin,

-5.4.1990 tarihli ve 3622 sayılı Kanun’un 17. maddesiyle değiştirilen 48. maddesinin 18.6.2014 tarihli ve 6545 sayılı Kanun’un 21. maddesiyle değiştirilen (7) numaralı fıkrasında yer alan “…ve 6 ncı…” ibaresinin,

 “istinafın kanuni süre geçtikten sonra yapılması hâli” yönünden Anayasa’ya aykırı olmaları sebebiyle iptaline ilişkindir. 

11 Ağustos 2022 tarihli ve 31920 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “ABDURRAHMAN BALTACI BAŞVURUSU” orman sınırları içinde kaldığı kesinleşmiş orman kadastrosu sonucunda tespit edilen tapulu taşınmaz için tazminat ödenmemesi nedeniyle mülkiyet hakkının ihlal edilmesi hakkındadır.

9 Ağustos 2022 tarihli ve 31918 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan "bazı varlıkların ekonomiye kazandırılmasına ilişkin" Genel Tebliğ'de; 1 Temmuz tarihli 7417 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 50. maddesinde yer alan "Varlık Barışı" uygulamasının işleyişine açıklık getirildi.

03.08.2022 tarihli ve 31912 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Çukurova İthalat ve İhracat Türk A.Ş. Başvurusu” ödeme emrine karşı açılan açılan dava reddedildiğinden uygulanan haksız çıkma zammının tahsilinden vergi borcu yeniden yapılandırıldığı halde vazgeçilmemesi nedeniyle mülkiyet hakkının ihlal edilmesine ilişkindir.

3 Ağustos 2022 tarihli ve 31912 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “RECEP YILMAZ YAZICIOĞLU BAŞVURUSU”nun konusu; elektronik ortamda tebliğe ilişkin zorunluluklara uyulmadığı gerekçesiyle vergi dairesince uygulanan özel usulsüzlük cezasının kanuni dayanağının bulunmaması nedeniyle suçta ve cezada kanunilik ilkesinin ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

02.08.2022 tarihli ve 31911 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan E:2021/119, K:2022/48 sayılı Anayasa Mahkemesi Kararı, ödeme emrine karşı açılan davanın reddi nedeniyle tahakkuk ettirilen haksız çıkma zammının iptaline ilişkin 6183 sayılı AATUHK’un md.58/5 fıkrasının Anayasanın 2., 13., 36., ve 125. maddelerine aykırı olduğu gerekçesiyle iptalini konu almaktadır.

26 Temmuz 2022 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan Danıştay Vergi Dava Dairesi Kurulu Kararı'nın konusu; Bölge İdare Mahkemeleri Kararları arasındaki “Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında riskli yapı ilan edilerek dönüşüme tabi tutulduktan sonra taşınmazın iktisabı aşamasında ödenen tapu harcının anılan Kanun kapsamında harçtan istisna olup olmadığı” tartışmasının giderilmesi hakkındadır.

26.07.2022 tarihli ve 31904 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu tarafından verilen E:2022/4, K:2022/8 sayılı karar, davacılar ile Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi arasındaki ihalelerden doğan damga vergilerinin kim tarafından tahsil edileceği ile söz konusu vergilerin iadesi istemiyle davacılar tarafından yapılan düzeltme şikayet başvurularının hukuka uygun olup olmadığına dair görüş aykırılığının giderilmesine ilişkindir.

07.07.2022 tarihli ve 31889 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesi Kararı’nda; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 27. maddesinin 4. fıkrasına 19.01.2022 tarihli ve 7351 sayılı Kanun’un 2. maddesiyle eklenen 5. cümlenin Anayasa’ya aykırılığı ileri sürülerek iptaline karar verilmesi talep edilmiştir.

27 Mayıs 2022 tarihli 31848 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 7406 Türk Ceza Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'da;

-Failin fiilden sonraki ve yargılama sürecinde pişmanlığını gösteren davranışları ile duruşmada mahkemeyi etkilemeye yönelik şekli tutum ve davranışları takdiri indirim nedeni olarak dikkate alınmayacak.

-Kasten öldürme suçunun kadına karşı işlenmesi hali nitelikli hal olarak belirlendi.

-Kasten yaralama, işkence, eziyet ve tehdit suçlarının kadına karşı işlenmesi hali düzenlenerek ceza alt sınırı belirtildi.

-Kamu hizmetlerinden yararlanma hakkının engellenmesi suçunun konusunun sağlık hizmetine ilişkin olması halinde verilecek ceza artırıldı.

-Israrlı takip suçu düzenlenerek şikayete tabi olacağı ve uzlaştırma kapsamında olmayacağı hükme bağlandı.

-Tutuklama nedeni var sayılan katalog suçlardan, "silahla işlenmiş kasten yaralama" suçundaki silahla işlenme şartı kaldırıldı.

-Kadınlara ve sağlık personellerine karşı işlenen kasten yaralama suçu tutuklama nedeni olarak düzenlendi.

-Mağdur hakları ve katılan hakları kapsamında avukat görevlendirilmesine ilişkin kapsam genişletilerek; çocukların cinsel istismarı, ısrarlı takip suçları, kadına karşı işlenen kasten yaralama, işkence, eziyet suçları da kapsama eklendi.

-Sağlık meslek mensuplarının görevlerinin icrası kapsamında uyguladıkları tıbbi tedavi, muayene vb. uygulamalar sebebiyle haklarında açılacak olan soruşturmalar ile idare tarafından ödenen tazminatların personele rücu edilip edilmeyeceğine ve rücu miktarına, ilgilinin görevini kötüye kullanıp kullanmadığı ve kusuru gözetilerek Mesleki Sorumluluk Kurulu'nun kararına bağlandı.

24 Mayıs 2022 tarihli 31845 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “İBRAHİM MANAV BAŞVURUSU”nun konusu; bedelsiz şekilde yeşil alan ve yol olarak terk edilen taşınmazların terk amacına aykırı kullanılması nedeniyle mülkiyet hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Kamu Denetçiliği Kurumu/Ombudsmanlık tarafından 06.05.2022 tarihinde verilen tavsiye kararı, stajyer avukatlardan alınan ve yasal dayanağı bulunmayan staj kaydiyesi ücretinin iade edilmesi gerektiği hakkındadır.

Bursa 3. Vergi Mahkemesi tarafından verilen karar, adi ortaklık ortaklık adına, e-tebligat başvurusu yapılmadığından bahisle Vergi Usul Kanunu'nun mükerrer 355/1-1 maddesi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezasının iptal edilmesi hakkındadır.

10 Mayıs 2022 tarihli ve 31831 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu Kararı, ikale sözleşmesi kapsamında iş akdi sona erdirilen kişilere yapılan ek ödemeler üzerinden kesilen gelir vergilerinin, kesinti tarihinden itibaren işletilecek tecil faizi ile birlikte iade edilmesi gerektiği hakkındadır.

 27 Nisan 2022 tarihli ve 31822 sayılı Resmi Gazete’te yayımlanan “Hüseyin Ömer Volkan Çiçek Başvurusu”nun konusu öğretmen olan başvurucunun sosyal medya hesabı üzerinden yapmış olduğu paylaşım nedeniyle kınama cezası ile cezalandırılmasının ifade özgürlüğünü ihlal edeceğine ilişkindir.

20 Nisan 2022 tarihli ve 31815 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "İsmail Avcı Başvurusu"nun konusu, işçilik alacağının ödenmemesi nedeniyle açılan belirsiz alacak davasında, davanın açılmasında hukuki yararın bulunmadığı gerekçesiyle dava şartı yokluğundan reddedilmesinin mahkemeye erişim hakkını, yargılamanın uzun sürmesi nedeniyle de makul sürede yargılanma hakkını ihlal ettiğine ilişkindir.

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi tarafından verilen 07.02.2022 tarihli Karar, arabulucu önünde yapılan anlaşmalarda ibraya ilişkin TBK madde 420 hükmünün uygulanamayacağına ilişkindir. Aksi halde arabulucu önünde tarafların anlaşması imkansız hale geleceğinden ibraya ilişkin düzenlemelerden hareketle arabuluculuk anlaşma tutanağının geçerliliği değerlendirilemeyecektir.

12.04.2022 tarihli ve 31807 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesi Kararı’nda; 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun değiştirilen 278. maddesinin 3. fıkrasının (1) numaralı bendinde yer alan “Karı ve koca ile” ibaresinin Anayasa’nın 13., 35. ve 36. maddelerine aykırı olduğuna ve iptaline; kararın Resmî Gazete’de yayımlanmasından başlayarak dokuz ay sonra yürürlüğe girmesine karar vermiştir.

7 Nisan 2022 tarihli ve 31802 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Ümit Karaduman Başvurusu”nun konusu, tutuklu olan başvurucuya gelen veya başvurucunun gönderdiği mektupların UYAP sistemine kaydedilmesinin özel hayata saygı hakkı ve haberleşme hürriyetinin ihlal edildiğine ilişkindir.

6 Nisan 2022 tarihli 31801 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “AYŞE ORTAK BAŞVURUSU”nun konusu; öğretmen olarak çalışma izninin iptal edilmesi ve yeniden çalışma izni düzenlemesinin yasaklanması nedeniyle özel hayata saygı hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

31.03.2022 tarihli 31795 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "SADIK ÇAKAL BAŞVURUSU"nun konusu; tam yargı davasının süre aşımı gerekçesiyle reddedilmesi nedeniyle mahkemeye erişim hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

TBMM’ye sunulan Yeni Torba Kanun Teklifi ile “Vergi Kaçakçılığı Suçları ve Cezaları”na ilişkin Vergi Usul Kanununun 359. maddesinde çok önemli değişiklikler yapılıyor.

Bu değişiklikler; incelemeleri, soruşturmaları, ceza davaları devam eden hatta hapis cezası almış binlerce kişiyi ilgilendiriyor.

Yani binlerce kişi hapse girmekten kurtulabilir ya da cezaevinden çıkabilir.

Söz konusu değişiklikler özetle şunları içeriyor:

• Farklı takvim yıllarında işlenen vergi kaçakçılığı suçları (örneğin sahte fatura düzenleme ya da kullanma) için zincirleme suç hükümleri uygulanacak. Böylece birden fazla yılda vergi kaçakçılığı fiili olsa da tek bir cezaya hükmedilerek 15-20 yılı bulan ağır ve orantısız cezalar önlenmiş olacak. (Doktora tezimde ve bu tezi genişleterek yazdığım “Vergi Kaçakçılığı Suçları” kitabımda geniş yer ayırdığımı görüşün benimsenmiş olması çok sevindirici.)

• Vergi kaçakçılığı fiillerinden üst sınırı 3 yıl olanlar 5 yıla, 5 yıl olanlar 8 yıla çıkarılacak. Ancak alt sınırlarda bir değişiklik yapılmayacak. Bu nedenle verilmesi muhtemel hapis cezası hükümleri çok yüksekten olmayabilir.

• Vergi kaçakçılığı fiili vergi ziyaına (kaybına) da neden olduysa; bu vergi, gecikme faizi, gecikme zammı ve vergi ziyaı cezasının yarısı soruşturma evresinde (savcılık aşamasında) ödenirse hapis cezası yarısına inecek.

Aynı ödeme kovuşturma evresinde (ceza mahkemesinde) yapılırsa hapis cezasının üçte biri indirilecek.

Ortada vergi ziyaı ve cezası yoksa verilecek hapis cezası yarı oranında indirilecek.

Söz konusu hapis cezası indiriminden faydalanabilmek için vergi mahkemesinde dava açılmaması, açılmışsa feragat edilmesi, kanun yollarına başvurulmaması veya başvurulmuşsa vazgeçilmesi şart olacak.

İstanbul 7. Vergi Mahkemesi ve Bursa 17. Asliye Ceza Mahkemesi tarafından 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 340. maddesi, 359. maddesinin (b) fıkrasının son paragrafı ve 367. maddesinin dördüncü ve beşinci fıkralarının (29.04.2021 tarihli ve 7318 sayılı Kanun’un 5. maddesiyle eklenen dördüncü fıkra nedeniyle beşinci ve altıncı fıkralarının) Anayasa’nın 2, 11 ve 90. maddelerine aykırılığı ileri sürülerek iptallerine karar verilmesine ilişkin olarak talepte bulunulmuştur. İtiraz konusu kanun hükümlerinde aynı fiilin hem suç hem kabahat olarak nitelendirilmesi nedeniyle ceza ve vergi mahkemelerine özgü usullerin ve yaptırımların uygulanmasının, anılan mahkemeler arasında herhangi bir etkileşim olmadığı için yargılama neticesinde verilen kararlar arasında çelişki olması halinde dahi geçerli kabul edilmesinin hukuki güvenlik ilkesiyle bağdaşmadığı iddia edilerek Anayasa’ya aykırı olduğu ileri sürülmüştür.

24 Şubat 2022 tarihli 31760 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “ARZU KOCAKAYA VE DİĞERLERİ BAŞVURUSU”nun konusu; orman olarak tespit edilen taşınmaz için ödenen tazminatın yetersiz olması nedeniyle mülkiyet hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

18 Şubat 2022 Cuma günü 31754 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Kartal Surp Nişan Ermeni Kilisesi Mektebi Vakfı Başvurusu”nun konusu kamulaştırma amacı doğrultusunda kullanılmayan taşınmazın iade edilmemesi nedeniyle mülkiyet hakkının ihlal edildiğine ilişkindir.

11 Şubat 2022 tarihli ve 31747 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "Samet Ayyıldız Başvurusu"nun konusu, Whatsapp yazışmalarının iş akdinin feshinde gerekçe olarak gösterilmesinin özel hayata saygı hakkını ve haberleşme hürriyetini ihlal edeceğine ilişkindir.

25 Ocak 2022 tarihli 31730 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “GÖKSAL ÇETİN VE İSMAİL TEMEL BAŞVURUSU”nun konusu; belediyenin hukuki el atma dolayısıyla verilen mahkeme kararı sonucu paydaşı olduğu taşınmazda ön alım hakkını kullanması nedeniyle “mülkiyet hakkı”nın ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

25 Ocak 2022 tarihli ve 31730 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Danıştay 6. Daire Başkanlığı Kararı'nda Covid-19 salgın hastalığı nedeniyle yargı alanındaki hak kayıplarının önlenmesi amacıyla yürürlüğe gire 7226 sayılı Kanundaki sürelerin duracağına ilişkin hükme rağmen açılan davayı süre aşımı nedeniyle reddeden idare mahkemesinin kararında hukuka uyarlık bulmayarak KANUN YARARINA BOZMUŞTUR.

20 Ocak 2022 tarihli 31725 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “FENER MADEN YAPI İNŞAAT
OTELCİLİK TURİZM VE TİCARET LTD. ŞTİ. BAŞVURUSU”nun konusu taşınmazın kıyı kenar
çizgisi içinde kaldığı gerekçesiyle tapusunun iptal edilmesine rağmen tazminat ödenmemesi nedeniyle
“mülkiyet hakkı”nın ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

İstanbul 14. Vergi Mahkemesi'nin 20.10.2021 tarihli ve E:2021/1100, K:2021/2382 sayılı Kararı'nda karşı taraf vekalet ücretlerinde KDV tevkifatı uygulamasının hukuka aykırı olduğuna karar verildi.

07.01.2022 tarihli, 31712 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “KESKİN KALEM YAYINCILIK VE TİCARET A.Ş. VE DİĞERLERİ BAŞVURUSU”nun konusu, internet haber sitelerinde yayımlanan bir dizi habere erişimin engellenmesi kararı verilmesinin ifade ve basın özgürlükleri ile etkili başvuru hakkını ihlal ettiğine ilişkindir.

Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, Covid-19 salgını sebebiyle yargı alanındaki hak kayıplarını önlemek için yürürlüğe konulan 7226 sayılı Kanunun Geçici 1. Maddesinde belirtilen “İİK’deki tüm sürelerin duracağına” ilişkin hüküm, İİK m 128/a,2’de belirtilen kıymet takdirine ilişkin 2 yıllık süreyi hükmün konuluş amacına aykırı olduğu gerekçesiyle kapsamayacağına karar vermiştir.

2022 yılı için Arabuluculukta Asgari Ücret Tarifesi, 22 Aralık 2021 tarih ve 31697 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır. Tarife, 1 Ocak 2022 itibarıyla yürürlüğe girecektir.

15 Aralık 2021 tarihli 31690 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesinin işbu kararı, iptali istenen Vergi Usul Kanununun 339. maddesinin, 14 Ekim 2021 tarihinde 7338 sayılı Kanunun 38. maddesiyle değiştirilen güncel halinin daha lehe olduğu hakkındadır.

TOBB Üniversitesi, 6 Eylül 2021 tarih ve 2021/20 sayılı kararıyla; “Çift doz aşı olmayanlardan haftada iki kez PCR testi negatif sonucu istenilmesini" öngören kararın iptali istemiyle açılan ve Ankara 11. İdare Mahkemesi nezdinde görülen davada; dava konusu idari işlemin eğitim-öğretim hakkı, yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkının ihlaline sebebiyet vereceğinden yürütmenin durdurulmasına karar verilmiştir.

1 Aralık 2021 tarihli 31676 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Nebi SEYHAN Başvurusu”nun konusu, “Mülkiyet hakkı” ile adil yargılanma hakkı kapsamında değerlendirilen “Kararın icrası hakkı”nın ihlal edildiği hususlarına ilişkindir.

213 sayılı Vergi Usul Kanunu'ndan kaynaklanan dava ve işlerde ceza ihtisas mahkemeleri belirlendi. Bu mahkemelere 15.12.2021 tarihinden itibaren ihtisaslaşmaya göre dava dosyası gönderilecek.

25 Kasım 2021 tarihli 31670 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Gülsüm KESTANECİ Başvurusu”nun konusu, masumiyet karinesinin ihlal edildiği hususuna ilişkindir.

Kişisel sosyal medya hesabında paylaşılan habere disiplin cezası verilmesi Anayasanın 42. maddesinde düzenlenen eğitim hakkını ihlal edeceğine ilişkin 24.11.2021 tarihli Anayasa Mahkemesi kararı hakkındadır.

5 Kasım 2021 tarihli 31660 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan “Ahmet Yazı başvurusu”nun konusu, toplu konut yapım amacıyla kamulaştırılan taşınmazların kamulaştırma amacına uygun olarak kullanılmaması nedeniyle mülkiyet hakkının ihlal edildiğine ilişkindir.

1 Ekim 2021 tarihinde TBMM gündeminde yer verilen Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda 06.10.2021 tarihinde kabul edildi.

27.03.2018 tarihinden önce imzalanan ikale sözleşmesi veya karşılıklı sonlandırma sözleşmesi kapsamında ödenen ihbar tazminatının, 193 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 61. maddesine göre ücret niteliğinde bir gelir olduğu ve istisna kapsamında bulunmayan bu gelirin vergilendirilmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

VDDK somut uyuşmazlığın VUK’a tabi olan ve 15.06.2012 tarihinden sonra tahsil edilip yargı karrarı yarınca iadesi gereken verginin herhangi bir yasal dayanak gösterilmeksizin yasal/kanuni faiziyle birlikte iadesine karar verilmesinin istenmesi halinde, bu faiz talebinden VUK’ta hüküm altına alınan TECİL FAİZİNİN anlaşılması gerektiği yönünde giderilmesine karar vermiştir.

Ramazan Sağancığ başvurusunda, Anayasa Mahkemesi, Anayasa değişikliğinden sonra askeri yargının kaldırılmış olması sebebiyle açılan davada, mahkemenin AYİM tarafından görevsizlik kararı verilmesi halinde davanın idari yargıya intikal edeceği, zira derdestliğe sebebiyet vereceği gerekçesinin mahkemeye erişim hakkını ihlal ettiğine karar verilmiştir.

12 Ağustos 2021 tarihli 31566 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan, KENAN GÜL(2) başvurusunun konusu, avukat olan başvurucunun vekil sıfatıyla hareket ettiği davada dosyaya sunduğu dilekçede davanın karşı tarafına yönelik sözlerinden dolayı disiplin cezası ile cezalandırılmasının ifade özgürlüğünü ihlal ettiğine ilişkindir.

10 Ağustos 2021 tarihli 31564 sayılı Resmi Gazetede KUTBETTİN TURAN ve DİĞERLERİ başvurusuna ilişkin Anayasa Mahkemesi kararı yayımlandı. İlgili kararda, kara yolunda oluşan çökme sonucu binanın kullanılamaz duruma gelmesinde idarenin kusuru bulunmasına rağmen uğranılan zararın karşılanmaması nedeniyle mülkiyet hakkınnın ihlal edildiğine karar verildi.

10 Temmuz 2021 tarihli, 31537 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yargıtay 5.Hukuk Dairesi’nin 2021/6635E. 2021/9502K. sayılı kanun yararına bozma kararına ilişkindir.

Hayvanları Koruma Kanunu ile Türk Ceza Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ve gerekçesi Türkiye Büyük Millet Meclisine sunuldu. Söz konusu Teklif ile birçok yeni düzeleme getirilmiştir.

Covid-19 pandemi sürecinde önemli bir düzenleme olan Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 149. maddesinin 5. fıkrasında belirtilen “HUKUK MUHAKEMELERİNDE SES VE GÖRÜNTÜ NAKLEDİLMESİ YOLUYLA DURUŞMA İCRASI HAKKINDA YÖNETMELİK” bugünkü (30.06.2021 tarihli ve 31527 sayılı) Resmi Gazete’de yayımlandı.

17 Haziran 2021 tarihinde TBMM tarafından kabul edilen 7328 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 25 Haziran 2021 tarihli ve 31522 sayılı Resmi Gazete’de yayımlandı. 12 maddeden oluşan Kanun ile farklı düzenlemeler getirildi. 

326 Sayılı Yapılandırma Kanunu Genel Tebliği bugünkü (14.06.2021 tarihli) Resmî Gazete’de yayımlandı.

Ceza Muhakemesi kanunu gereğince görevlendirilen zorunlu müdafi ve vekillere yapılacak ödemeler ile beraat eden sanık lehine hükmedilen vekalet ücreti ödemelerinde izlenecek KDV tevkifat usulü hususunda Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğünün görüşü.

SGK çıkış kodları, ilgili çıkış kodlarının ne anlama geldiği ve bu kodlara göre işçilerin hak edişlerine (işçilik ödeneği, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı) ilişkin pratik bilgiler içermektedir.

Gelir İdaresi Başkanlığı, arabulucuların Cumhuriyet Başsavcılıklarına, arabuluculuk ücret ödemesinin veya tahsilatının yapıldığı anda serbest meslek makbuzunu düzenleyebileceklerini ve arabuluculuk hizmeti bedelinin KDV dahil 1.000 TL’yi aşması halinde  5/10 oranında KDV tevkifatı uygulanması gerektiğini belirtmiştir.

Ankara Barosu Başkanlığının avukatın savcılık dosyasını inceleme talebi hakkındaki 18,03.2021 tarihli ve E:67527648-622.01[E.14710] -16384 sayılı yazısına istinaden tanzim edilen ceza muhakemesinde avukatın, vekaletname veya baro tarafından görevlendirme yazısı olmaksızın hangi hallerde soruşturma dosyasını inceleyebileceğine ilişkin Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü'nün 26.03.2021 tarihli genelgesi

Anayasa Mahkemesi, 28.04.2021 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan E: 2020/15, K: 2020/78 sayılı kararı ile Damga Vergisi Kanununun ek 2. maddesi ile Harçlar Kanununun ek 1. maddesinin dördüncü fıkralarında yer alan "...ve yabancı firmalarca da teklif verilen..." ibaresini Anayasaya aykırı bularak iptaline hükmetti.

Bu yazımızda Türkiye Barolar Birliği Başkanlığı tarafından karşı taraf vekalet ücretlerinin katma değer vergisine tabi olup olmadığı ve karşı taraf vekalet ücretlerinin katma değer vergisine tabi olup olmadığı hakkındaki 05.04.2021 tarihli özelge talebine istinaden Hazine ve Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından tanzim edilen 14.04.2021 tarihli özelgeye ilişkindir.

KDV tevkifatıyla ilgili olarak İzmir Barosunun talebine istinaden İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından tanzim edilen 01.04.2021 tarihli Özelgesi sitemizde daha önce yer verilmişti.Bu Özelgenin akabinde İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı belirtilen özelgeye atıfta bulunarak re’sen yeni bir özelge ile görüş değişikliğine gitmiştir. Bu yazımız da avukatların hizmetlerinden dolayı Katma Değer Vergisi tevkifatı uygulanıp uygulanmayacağı hususundaki İzmir Vergi Dairesi Başkanlığının görüş değişikliğine giderek re’sen tanzim ettiği özelge ve ilgili özelgeye dair değerlendirmelerimizi içermektedir.

Avukatların CMK ve vekalet hizmetlerinden dolayı Katma Değer Vergisi tevkifatı uygulanıp uygulanmayacağı hususundaki Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığının tanzim ettiği 30.03.2021 tarihli ve E-84958988-130[5409-724]-E.44856 sayılı Özelge ve söz konusu Özelge'ye ilişkin değerlendirmelerimiz hakkındadır.

Avukatlık hizmetlerinden dolayı Katma Değer Vergisi tevkifatı uygulanıp uygulanmayacağı hususundaki ususundaki 23.03.2021 tarihli özelge talebine istinaden Ankara Vergi Dairesi Başkanlığının tanzim ettiği 05.04.2021 tarihli ve E-84974990-130[KDV/5-H-9-2021/57]-123742 sayılı Özelge ve söz konusu Özelge'ye ilişkin değerlendirmelerimizi içermektedir.

16 Şubat 2021 tarihli ve 31397 sayılı Resmi Gazetede, Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı) tarafından Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No:35) yayımlanmıştı. 

Bu yazımız da arabuluculuk faaliyetinden dolayı Katma Değer Vergisi tevkifatı uygulanıp uygulanmayacağı hususundaki 11.03.2021 tarihli özelge talebine istinaden Kocaeli Vergi Dairesi Başkanlığının tanzim ettiği 18.03.2021 tarihli ve E-97726449-130[5500298906]-E.31422 sayılı Özelge'nin tam metnini ve söz konusu Özelge'ye ilişkin eleştirilerimizi içermektedir.

16 Şubat 2021 tarihli ve 31397 sayılı Resmi Gazetede, Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı) tarafından Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No:35) yayımlanmıştı. Bahsi geçen tebliğ neticesinde, İzmir Barosu tarafından 18.03.2021 tarihinde avukatların arabuluculuk faaliyetleri, adli yardım görevlerine CMK ödemeleri için Cumhuriyet Savcılarına düzenledikleri serbest meslek makbuzları arabuluculuk hizmetleri konularında katma değer tevkifatı uygulanıp uygulanamayacağı hususunda Gelir İdaresi Başkanlığından özelge talep edilmiştir. Bu yazımızda İzmir Vergi Daire Başkanlığı tarafından yayımlanan Özelge'nin tam metni ve ilgili Özelge hakkındaki eleştirilerimiz bulunmaktadır.

Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu 10.02.2021 tarihinde, BN:2017/17753 sayılı “M.U. BAŞVURUSU” başvurusunda, başvurucunun tıbbi ihmal sonucu zarara uğranılması nedeniyle kişinin maddi ve manevi varlığını koruma hakkının ihlal edildiğine karar verdi.

"Gayrimenkul Hukuku ve Vergilendirmesi"

Bu videoda aşağıdaki konu başlıklarına değinilmiştir:

-Kiracım zaten çok düşük olan kirasını ödemiyor. Onu nasıl tahliye edebilirim ?

-7 yıllık kiracıyım, ev sahibim kiramı 3 katı artırmak istiyor. Ne yapabilirim ?

-Evimiz kiraya vereceğim, sonradan problem yaşamamak için neler yapmalıyım ?

-Kiracım 3 ay içersinde evi boşaltacağını söyledi ama evi tahliye edeceğine çok emin değilim. Ne yapmam gerekiyor ?

-Tapuda evin gerçek değerinden daha düşük gösterilmesinin ne gibi sakıncaları olabilir ?

-İş yeri mi yoksa konut mu almalıyım ? Vergilendirme anlamında farkları nedir ?

-Çok yüksek gayrimenkul vergisi ödüyorum. Bunun için yapabileceğim bir şey var mı ?

-Miras yoluyla elde edilen mülklerin paylaşımında arabuluculuk bize fayda sağlar mı ?

-Bilgim dışında ada parsel değişikliği oldu. Bununla ilgili herhangi bir problem yaşar mıyım ?

-1 yıl önce 200.000 TL' ye alınan bir evin, şu anda 3.500.000 TL' ye satılması konusunun nasıl yönetiriz ?

"7.Yargı Paketinde Arabuluculuk"

Bu eğitimde aşağıdaki konu başlıklarına değinilmiştir:

-Gayrimenkullerde arabuluculuk çözümü (mahkeme kararı gibi uygulama) etkin hale gelmesi

-Kira, miras, kat mülkiyeti ve komşu uyuşmazlıklarında dava şartı arabuluculuk

-Milletlerarası sulh/arabuluculuk anlaşmalarının (Singapur Sözleşmesi/Konvansiyonu) kapsamında icra edilmesinin asliye ticaret mahkemesi şerhiyle olması

-Ticari arabuluculuk anlaşmalarında sadece avukatlar ve arabulucu ile anlaşma belgesi ilam niteliğinde belge olması

-20 yıl kıdemi olan hukukçulara sınavsız arabuluculuk imkanı

-Arabulucunun hazır olmayan tarafları bilgilendirme yükümlülüğü

-Menfi tespitte arabuluculukta ihtiyati tedbir kararı alınabilmesi

"Ev ve Otomobil Alım Satımında Vergiler"

Bu videoda aşağıdaki konu başlıklarına değinilmiştir:

-Ev satımlarında vergi var mı?

-Miras kalan evi satmak istiyorum. Vergi ödemem gerekir mi?

-Arsama kat karşılığı ev yaptırdım. Müteahhitten alacağım evleri satarsam vergi ödemem gerekir mi?

-Tapuda evin değerini düşük gösterirsem cezası var mı?

-Kredi çekilen konutun değeri ne kadar gösterilmeli?

-Kira gelirlerine vergi var mı?

-Yatırım için ev mi iş yeri mi daha mantıklı?

-Yurt dışında yaşıyorum. Türkiye’deki evimi satarsam ya da kiraya verirsem vergi ödemem gerekiyor mu?

-Otomobil satışında vergi var mı?

-6 ay otomobil satış yasağı kimleri kapsıyor?

-Vergi mükellefiyim. Alacağım otomobili mükellefiyete kaydettirmem gerekir mi? Yaparsam ya da yapmazsam vergi durumu ne olur?

-Motorlu taşıtlar vergisini daha az ödemek için bir yol duydum. Aslı nedir?

"Arabuluculuk Sınavına Hazırlık"

Bu eğitimde 4 Aralık 2022 tarihinde ÖSYM tarafından yapılacak arabuluculuk sınavına ilişkin en çok merak edilen sorulara cevap verilmiştir.

"Arabuluculuk Ücreti"

Bu eğitimde aşağıdaki konu başlıklarına değinilmiştir:

-Arabuluculuk ücreti ne kadardır?

-Anlaşma ücreti halinde kim öder?

-Anlaşmama halinde arabuluculuk ücretini kim öder?

-Arabuluculuk ücreti yüzde kaç olarak belirlenir?

-Dava şartı yani zorunlu arabuluculuğa tabi olan işçi-işveren, tüketici uyuşmazlıkları ve ticari uyuşmazlıklarda arabuluculuk ücretini Adalet Bakanlığı (Devlet) mi öder?

-Devletin ödediği ücret Davada haksız çıkan taraftan geri alınır mı?

"Av. Arb. Dr. Y. Burak ASLANPINAR ile Ropörtaj"

Bu videoda aşağıdaki konu başlıklarına ve sorulara değinilmiştir:

-Çocukluk yılları nasıldı?

-Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi yılları nasıldı?

-Bugün liseden mezun olmuş olsaydınız tekrar hukuk fakültesi tercih eder miydiniz?

-Youtube ve vergilendirme

-Youtuberlar ve influencerların aldıkları vergi cezaları

-Arabuluculuğun geleceği

-Stresle mücadele

-Yeni hukuk dalları

-Hukuki konularda içerik üretmek

-Bodrum sizin için ne ifade ediyor?

-Görmeyi istediği tarihi ve doğal güzellikler

-22 yaşındaki halinizle bugün karşılaşsanız ona neler söylersiniz?

"Arabuluculuk Sınavı"

Bu eğitimde aşağıdaki konu başlıklarına değinilmiştir:

-Arabuluculuk sınavında kontenjan olacak mı?

-Sınavda kaç puan alanlar arabulucu olabilecek? Sadece 70 puan barajı mı var?

-Arabuluculuk sınavına hazırlık için ne yapmak, hangi kaynaklara bakmak gerekir? Nerelerden soru gelir?

-Arabuluculuk sınavında mülakat var mı?

-5 yıllık kıdem şartı nasıl uygulanıyor?

-Arabuluculuk sınavını kazanınca hemen arabuluculuk yapılabiliyor mu?

"Kiracının Tahliye Nedenleri"

Bu eğitimde mülk sahibinin kiracıyı hangi şartlarda çıkarabileceği, tahliye nedenlerinin neler olduğu anlatılmıştır.

"Kira Artışında %25 Sınırı"

Bu eğitimde kira artış oranını %25 ile sınırlayan, geçici olarak gelen kanunun nasıl uygulanacağı, hangi dönemle sınırlı kalacağına ilişkin bilgi verilmiştir.

"Arabuluculuk"

Bu videoda arabuluculuğa ilişkin merak edilen sorular cevaplanmış olup yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarının arabuluculuk faaliyetini tercih etmesi gereken durumlar ile yine yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarının kira uyuşmazlıklarına ilişkin bilgiler verilmiştir.

"VUK 359 Son Durum"

Bu eğitimde aşağıdaki konu başlıklarına değinilmiştir:

-7394 sayılı Kanun ile "Vergi Kaçakçılığı Suç ve Cezaları"na ilişkin VUK madde 359'da yapılan önemli değişiklikler neler?

-Zincirleme suç nedir?

-Etkin pişmanlık düzenlemesi nasıl?

-Vergi kaçakçılığında hapis cezası ağırlaştı mı? Ceza üst sınırı yukarı çıkınca ne olur?

-Vergi Usul Kanunu madde 359'da zincirleme suç düzenlemesi neden gerekti? Önceki yargı uygulaması neydi?

-Yeni düzenlemeyle zincirleme suçta ne değişti? Şüpheli, sanık ve hükümlü lehine ne sonuç doğuracak? Soruşturması ve yargılaması devam edenler için hüküm nasıl uygulanacak?

-Hakkında mahkumiyet kararı verilmiş infaz aşamasındaki kişiler ne yapmalı? Uyarlama yargılaması ve infazın durdurulması nasıl olur?

-Zincirleme suç ile etkin pişmanlık birlikte uygulanabilir mi?

"Vergi Kaçakçılığında Etkin Pişmanlık ve Hapis Cezası İndirimi ile Ceza Artırımı"

Bu eğitimde aşağıdaki konu başlıklarına değinilmiştir:

-VUK 359 vergi kaçakçılığında etkin pişmanlık bedelli ve şartlı hapis cezası indirimi olarak anlaşılabilir mi?

-Etkin pişmanlıktan yararlanmak için yerine getirilmesi gereken şartlar nelerdir?

-Hapis cezasında indirim oranları nedir?

-Vergi kaçakçılığında hapis cezası ağırlaştı mı? Ceza üst sınırı yukarı çıkınca ne olur?

-Vergi mahkemesindeki dava dosyasından feragat, istinaf ve temyiz kanun yollarından vazgeçme şartı nasıl uygulanacak?

-Etkin pişmanlık için yapılacak ödemeden anlaşılması gereken nedir? Vergi affı, yapılandırma, matrah artırımı, vergi davasında verilen iptal kararı ödemeye nasıl etki eder?

-VUK 359'daki hapis cezası üst sınırlarının yükseltilmesinin etkisi ne olacak?

-Etkin pişmanlık hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB), hapis cezasının ertelenmesi ve para cezasına çevrilmesi için imkan sağlayabilir mi?

"Vergi Cezalarında Af"

Bu eğitimde 7394 Sayılı kanunda yapılan değişiklikle vergi suçları ve cezalarına ilişkin olarak yapılan kapsamlı değişiklikler ile etkin pişmanlık uygulaması hakkında bilgiler verilmiştir.

"Hukuk Okuyanlara, Hukuk Mezunlarına ve Yeni Avukatlara Tavsiyeler"

Bu eğitimde aşağıdaki konu başlıklarına değinilmiştir:

-Yeni avukatlar fark yaratmak için hangi alanlara yönelmeli?

-Dijitalleşme yeni hukukçulara ne gibi yeni alanlar açıyor?

-Avukatlıkta fiziki ofis çok önemli mi? Sanal ofis yeterli olur mu?

-Sosyal medya uyuşmazlıklarında çözüm yöntemi ne olmalı?

-Dijital ofisler fiziki ofislerden daha mı önemli?

-Genç avukatların kendini ispat edebilmesi için en doğru yöntem nedir?

-Avukatların sosyal medyada bilgi paylaşımı reklam yasağına girer mi?

-Bu kadar çok hukuk fakültesi ve hukuk mezunu varken genç hukukçulara önerileriniz nelerdir?

"Arabuluculuk ve Merak Edilenler"

Arabuluculuk nedir, süreç nasıl işler, ücret ne kadardır ve kim öder?

Arabuluculuk hakkında merak edilenlere; sade vatandaşların, işçilerin, işverenlerin, tacirlerin, hukukçuların ve hukuk okuyanların sorularına cevap verecek şekilde bu eğitimde değinilmiştir.

"İdari Yargılama Usulü Hukuku"

Türkiye Barolar Birliği Stajyer Avukat Eğitimi

Bu eğitimde genel çerçeve itibarıyla aşağıdaki başlıklara değinilmiştir:

-İdari Yargılama Usulü Kanunu

-İvedi Yargılama

-İstinaf ve Temyiz Süreleri

-İlk İnceleme

-İdari Merci Tecavüzü

-Ehliyet

-Olağan ve Olağanüstü Kanun Yolları

-Dilekçeler Teatisi

-Duruşma

-Kesinleşen Kararlar

-Temyiz ve İstinaf Sınırı

Eğitime Katılan Barolar: Bitlis, Çankırı, Konya, Kayseri, Kütahya, Kilis, Kahramanmaraş, Kırıkkale, Hatay, Malatya, Uşak, Sivas

İNTES Akademi’nin düzenlediği “Kamu İhalelerinde Damga Vergisi ve Harç İstisnaları” konulu webinarda (online seminerde)
Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali Ersoy Kontacı, Kamu İhale Kurumu Geçmiş Dönem 2. Başkanı Şinasi Candan ve Av. Arb. Dr. Y. Burak Aslanpınar konuşma yapmıştır.

Av. Arb. Dr. Burak Aslanpınar, Av. Murat Tezcan'ın YouTube Kanalına konuk olarak “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin 7326 Kanun”un 3. maddesinde yer verilen “Kesinleşmemiş ve Dava Safhasındaki Alacaklar”ın nasıl yapılandırılacağını anlattı. 

https://www.youtube.com/watch?v=sncZGCND_6s

"7326 sayılı Yapılandırma Kanununa İlişkin e-Seminer"

Konuşmacılar:

Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Naci ALKAN

Yeminli Mali Müşavir Abdullah TOLU

Av. Dr. Yusuf Burak ASLANPINAR

Av. Arb. Dr. Y. Burak ASLANPINAR, 11 Nisan 2021 tarihinde Muğla Barosu tarafından "Avukatların Vergilendirilmesi" başlıklı eğitim programında, eğitmen olarak KDV tevkifatı ve bu çerçevede avukatlık faaliyetlerinin vergilendirilmesi hakkında uygulamaya ve çözüme yönelik bilgiler verdi. Eğitimi Muğla Barosu'nun Youtube Hesabı üzerinden izleyebilirsiniz.

Vergisel Açıdan İş Mahkemesi Kararları Ve Arabuluculuk Anlaşmaları

İntes Akademi-2 Nisan 2021

Eğitimde şu başlıklar anlatılmıştır:

• Mahkeme kararları ve arabuluculuk anlaşmalarında yer alan tutarların vergilendirilmesi
• Yabancı para cinsinden belirlenene mahkeme karalarının icrasında dikkate alınacak hususlar
• Mahkeme kararlarında brüt belirlenen tutarlarda netleştirme 
• Mahkeme kararlarında net belirlenen tutarlarda brütleştirme
• Yurtiçi ve yurtdışı çalışanlar bakımından netleştirmede/brütleştirmede farklılıklar
• Arabuluculuk anlaşmalarınının vergilendirilmesi ve avantajlar
• İkale anlaşmalarının vergilendirilmesi

İdari Yargılama Usulü Hukuku

Türkiye Barolar Birliği Stajyer Avukat Eğitimi Materyalleri

"Hukukta Arabuluculuk ve Avukatlık"

Başkent Hukuk Kariyer Günleri-14 Mart 2021

• Arabuluculuğun ve taraf vekilliğinin önemi
• Hangi uyuşmazlıklarda arabuluculuk yoluna başvurulabilir?
• Nasıl arabulucu olunur?
• Arabuluculuk eğitim süreci aşamaları nelerdir?
• Arabuluculukta iletişimin önemi
• Arabulucu ve avukatlık kimliği

İdari Yargılama Usulü Hukuku

Türkiye Barolar Birliği Stajyer Avukat Eğitimi - 4 Ocak 2021

Katılan Barolar: Batman, Burdur, Bolu, Çanakkale, Denizli, Bitlis, Edirne

"Vergi Davaları"

TBB Eğitim Merkezi Online Eğitim Programı

Eğitimde şu başlıklar anlatılmıştır:

• Vergi/Ceza İhbarnamesine Karşı Dava Açılması
• Ödeme Emrine Karşı Dava Açılması
• İhtirazi Kayıtla Beyan ve Ödeme Üzerine Karşı Dava Açılması
• Vergi Hatalarına Karşı Düzeltme – Şikayet Yolu ile Karşı Dava Açılması
• Dava Açma Süreleri
• Dava Dilekçesinde Bulunması Gerekenler ve Dilekçeler Teatisi
• Vergi Davasında Duruşma
• Vergi Davalarında İstinaf ve Temyiz
• Olağanüstü Kanun Yolları (Yargılamanın Yenilenmesi ve Kanun Yararına Temyiz)
• Vergi Davalarında Vekalet Ücreti

"İdari Yargılama Usulü Hukuku"

Türkiye Barolar Birliği Stajyer Avukat Eğitimi

Katılan Barolar: Artvin, Bingöl, Bilecik, Çorum, Samsun, Rize

"Arabuluculukta Etkili Taraf Vekilliği"

TBB Eğitim Merkezi Online Eğitim Programı

"İdari Yargılama Usulü Hukuku"

Türkiye Barolar Birliği Stajyer Avukat Eğitimi

Katılan Barolar: Adana, Adıyaman, Afyonkarahisar, Ağrı, Aksaray, Amasya, Aydın, Bartın, Trabzon

"Arabuluculukta 'Kazançlı ve Nitelikli' Taraf Vekilliği"

Tahkim ve Arabuluculuk Okulu 

T.C. Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü Arabuluculuk Daire Başkanlığı / İstanbul Tahkim Merkezi (ISTAC) / Marmara Üniversitesi

"Vergi Kaçakçılığı Suçları"

TBB Eğitim Merkezi Online Eğitim Programı

Eğitimde şu başlıklar anlatılmıştır:

• Vergi Kaçakçılığı Suçlarına İlişkin Yargılamada Avukatların Rolü
• Vergi Kaçakçılığı Suç ve Cezalarının İncelenmesi
• Suçun Maddi ve Manevi Unsuru
• Suçun Faili
• Suça Teşebbüs ve İştirak
• Sahte veya Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Düzenleme ve Kullanmada Zincirleme Suç - Her Takvim Yılına Ayrı Ceza Verilmesi Hakkında Eleştirel Görüş
• Sahte veya Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Kullanma Suçunda Suç Tarihi – Suç Tarihinin Belirlenmesine İlişkin Yargı Kararları Hakkında Eleştirel Görüş

"Arabuluculuğun Güncel Sorunları ve Geleceği" Paneli

Türk Sanayici ve İş Adamları Vakfı (TÜSİAV) / Ankara Üniversitesi / Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi / T.C. Adalet Bakanlığı Arabuluculuk Daire Başkanlığı / Çankaya Arabuluculuk Merkezi

"Gayrimenkullerde Miras ve Bağışın Vergilendirilmesi" isimli bu kitap; Av. Arb. Dr. Yusuf Burak Aslanpınar'ın Prof. Dr. Şükrü KIZILOT danışmanlığında hazırladığı “Gayrimenkulleri İvazsız İntikallerinin Vergilendirilmesinin Analizi ve Değerlendirilmesi” başlıklı yüksek lisans tezinin yeniden ele alınarak güncellenmesi, gerekli görünen kısımların eklenmesi ve değiştirilmesiyle oluşturulmuştur. Bu güncelleme yapılırken, akademik görüşlerin yanında güncel idari işlemler ve yargı kararları bir arada değerlendirilmiştir. 

Eserde, gayrimenkullerin miras veya bağış yoluyla edinilmesi, sahip olunması ve elden çıkarılması hukuki ve mali açılardan ele alınmıştır. Kitapta, miras kalan veya bağışlanan gayrimenkuller nedeniyle oluşabilecek vergi ve harç yükümlülükleri bir bütün olarak incelenmiştir. Eser; hem hukukçular, mali müşavirler, muhasebeciler ve diğer uygulamacıların merak edilebileceği muhtemel teknik konuları içerecek şekilde hem de bu kişilerden olmayan ancak konuyla doğrudan muhatap olabileceklere yönelik olarak iki yönlü bir rehber olması amacıyla hazırlanmıştır.

27 Nisan 2023 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan "İLYAS BULCAY BAŞVURUSU" sosyal medya üzerinden yapılan bir paylaşımdan hareketle başvurucuya idari para cezası kesilmesi sebebiyle ifade özgürlüğünün ihlal edildiği iddialarına ilişkindir.

Karşı dava, asıl davaya karşı açılmış bir dava olsa da asıl davadan ayrı ve bağımsız bir davadır. Buna göre karşı davanın konusunu dava şartı olan arabuluculuğa tabi bir uyuşmazlık oluşturuyorsa, karşı dava yönünden de arabuluculuğa başvurma bir dava şartıdır. Somut uyuşmazlıkta açılan ilk davada dava şartı arabuluculuk yerine getirilmiş olup açılan karşı davada, bir önceki davada başvurulan arabuluculunun düzenlediği son tutanakta uyuşmazlık konusu değerlendirilmiş olduğundan tekrardan arabulucuya başvurulması zorunlu olarak değerlendirilmemiştir. Zira Anayasa Mahkemesi, dava şartı olarak arabuluculuğa dair yasal düzenlemenin iptali isteğiyle ilgili olarak verdiği kararında düzenlemenin hak arama hürriyeti ve bu kapsamda mahkemeye erişim hakkına getirilen bir sınırlama niteliğinde olduğunu kabul etmiş; ancak "Arabuluculuğa başvuru zorunluluğunun, kişilerin hak aramalarını imkansız hale getiren veya aşırı derecede zorlaştıran etkisiz ve sonuçsuz bir sürece neden olmadıkça hak arama hürriyetinin özüne dokunduğu söylenemez." 

Arabuluculuk gideri yargılama gideri olup anlaşmaya varılamaması hâlinde ileride haksız çıkacak taraftan tahsil olunmak üzere Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanmaktadır. 6100 sayılı Kanun’un "Yargılama giderlerinden sorumluluk" kenar başlıklı 326 ncı maddesinin ikinci fıkrasına göre davada iki taraftan her biri kısmen haklı çıkarsa mahkeme, yargılama giderlerini tarafların haklılık oranına göre paylaştırır.

Başvuru sonucunda düzenlenen arabuluculuk son tutanağında hangi alacak kalemleri konusunda anlaşma sağlandığı veya sağlanamadığı açıkça belirtilmediğinden dava konusu işçilik alacaklarının tamamının arabuluculuğa konu edildiği söylenemez.

7143 sayılı Kanun'un 3 veya 4. maddesi uyarınca özel usulsüzlük cezasının yapılandırılmasından sonra, yapılandırma talebinden, anılan Kanun'da öngörülen başvuru süresi içinde idareye yazılı olarak başvurularak vazgeçilmemesi halinde, cezaya karşı dava açılamayacak ve açılan davanın esasının incelenemeyecektir.

Başvurucunun, adliyelerde Avukatlık Kanunu'nun amir hükümlerine aykırı hareket edilerek avukat ve stajyer avukatların belge ve bilgiye erişimlerinin engellendiğinden bahisle T.C. Adalet Bakanlığı aleyhine yaptığı başvuru; Kamu Denetçiliği Kurumu tarafından ilgili AİHS, Anayasa ve kanun hükümleri baz alınarak yapılan inceleme sonucu kabul edilmiş ve konu hakkında idareye tavsiyede bulunulmasına karar verilmiştir.

Davacı vekilinin ilk derece mahkemesinin vermiş olduğu gerekçeli kararın kendisine tebliğinden önce, ilgili karara UYAP sistemi üzerinden erişim sağlayarak başlattığı ilamlı icra takibine rağmen istinaf kanun yoluna başvuru süresini gerekçeli kararın usule uygun şekilde tebliğinden başlatarak hesaplamasında, gerekçeli kararın taraflara kanun ve yönetmeliklerde belirtilen şekillerde tebliğ edilmediği hallerde tebligatın bilgilendirme ve belgelendirme işlevlerinin gerçekleşmiş olmasının tebliğ açısından bir öneminin bulunmadığından bahisle hukuka aykırılık görülmemiştir.

6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a eklenen 73/A maddesi ile tüketici mahkemesinin görev alanında kalan bazı uyuşmazlıklarda dava şartı arabuluculuk getirilmiştir. Somut olay, bu eklenen 73/A maddesinin yürürlüğe giriş tarihinden önce mahkeme önüne taşındığı için dava şartı arabuluculuk aranmayacaktır

6235 sayılı Kanun'un ilgili maddesince arabulucu tarafından düzenlenen anlaşma belgesinin, icra edilebilirlik şerhi olmaksızın ilam niteliğinde belge kabul edilmesi; taraflar ve avukatları ile arabulucunun tutanağı birlikte imzalamaları halinde mümkündür. Söz konusu olayda arabuluculuk tutanağı sadece taraf vekilleri ve arabulucu tarafından imzalanmış; asıllar tarafından imzalanmamıştır. Bundan dolayı arabulucu tarafından düzenlenen anlaşma belgesi ilam niteliğinde değildir. Bu itibarla söz konusu arabuluculuk tutanağı ile ilamlı icra takibi başlatmak mümkün değildir.

İş davalarında ıslah ile ilk defa talep edilen alacak bakımından da arabuluculuğa başvuru şartının yerine getirilmiş olması gerekir. Aksi halde söz konusu alacağın dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddine karar verilmesi gerekir.

Olayda Asliye Hukuk Mahkemesi’nin Ticaret Mahkemesi’nin görevli olduğunu belirterek görevsizlik kararı vermesi üzerine dava şartı olan arabuluculuk işlemini yapmamış olan davacı görevsizlik kararı kesinleşmeden arabulucuya başvurmuş ve anlaşmaya varılmadığına ilişkin son tutanağın aslını veya arabulucu tarafından onaylanmış bir nüshasını mahkemeye sunmuştur. Ancak mahkemece usulden reddedilmiştir. Dava şartları, HMK’nın ilgili maddesined dava şartlarının mevcut olup olmadığının yargılamanın her aşamasında mahkemece kendiliğinden araştırılması gerektiği belirtilmiş, anılan Kanun’un ilgili hükmünde dava şartları sayılmıştır. İşbu davada davacı tarafından verilen görevsizlik kararı kesinleşmeden arabulucuya başvurulmuş ve son tutanağın bir örneği Asliye Ticaret Mahkemesi’nde dava açılmadan önce dosyaya sunulmuştur. Bundan dolayı mahkeme tarafından verilen dava şartı yokluğu sebebiyle usulden ret kararı hukuka aykırıdır.

Arabulucunun taraflara ulaşma ve toplantıya davet etme sorumluluğunu usulünce yerine getirmeden arabuluculuk faaliyetini sonlandırması halinde dahi arabuluculuk dava şartı gerçekleşmiş sayılır.

İfa zamanı gelmemiş (vadesi gelmemiş, muaccel olmayan, müeccel) bir alacak için açılmış dava, erken açılmış dava niteliğinde olduğundan, bu davanın açılmasında henüz hukukî yarar bulunmamaktadır. O nedenle, HMK’nın 114/1-h bendinde dava şartlan arasında sayılan hukukî yararın bulunmadığı durumda, davanın esastan değil, HMK’nın 115/2. maddesi gereği usulden reddine karar verilmesi gerekir.

Tapu iptali ve tescil istemine ilişkin uyuşmazlıkta tapuda gösterilen satış bedelleri ile davalı tarafından yatıralan satış bedelinin taşınmazın gerçek değerinin altında olması hilenin kanıtı olarak kabul edilemeyecektir.Tapuda üç ayrı işlemle yapılan devirlerin her üçünün de hilenin etkisiyle gerçekleştirildiğini kabul etmek gerekirken bu aşamların tamamında hile olmadığından hilenin ispatlanamadığı kabul edilmiştir.

9 Haziran 2022 tarihli 31861 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Uyuşmazlık Mahkemesi Kararı'nda; Satış Memurluğu dosyasında yapılan açık artırma usulü ihale sonucu satılan taşınmaza ilişkin olarak %1 yerine %18 alındığı ileri sürülen KDV'nin iadesine karar verilmesi istemiyle açılan davanın idari yargı yerinde görülmesi gerektiğine karar verildi.

9 Haziran 2022 tarihli 31861 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Uyuşmazlık Mahkemesi Kararı'nda; ipotekli taşınmazın ihalesinde tahakkuk ettirilen tapu harcının 1/2'lik kısmına denk gelen kısmının icra müdürlüğünce ihale satış bedeli içerisinden tahsil edilmesi işleminden kaynaklanan davanın idari yargı yerinde çözümlenmesi gerektiğine karar verildi.

9 Haziran 2022 tarihli 31861 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Uyuşmazlık Mahkemesi Kararı'nda; 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nun 14. maddesine aykırılık nedeniyle aynı Kanun'un 26. maddesinin birinci fıkrası (e) bendi uyarınca Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünce verilen para cezasının kaldırılması istemiyle açılan davanın, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiğine hükmetti.

9 Haziran 2022 tarihli 31861 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Uyuşmazlık Mahkemesi Kararı'nda; 7223 sayılı Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu ile yürürlükten kaldırılan 4703 sayılı Kanun uyarınca verilen idari para cezasının iptali istemiyle açılan davanın, 7223 sayılı Kanun'da yer alan düzenlemeler uyarınca idari yargıda çözümlenmesi gerektiğine karar verildi.

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nca davalının eski kiracı olması nedeniyle hâkim tarafından hak ve nesafete uygun bir kira parasına hükmedilmesi gerekirken sebebi belirtilmeden az indirim yapılarak kira bedelinin tespitine karar verilmesi doğru olmadığı tespit edilmiştir. Bu sebeple, Yargıtay uygulamasını da yansıtacak biçimde hak ve nesafet ilkesi uyarınca indirim yapılmalı; buna yönelik olarak verilecek kararda denetime elverişli gerekçe yazılmalıdır.

Derece Mahkemesince, ikinci bilirkişi raporuna uyularak aylık brüt kira ücreti artırılmış şekilde belirlenmiş ise de; Yargıtay tarafından kira bedelinin tespiti davalarında ıslah yolunun kapalı olduğu gözetilerek, dava dilekçesinde gösterilen kira bedeli üzerinden hüküm kurulması gerekirken yazılı şekilde karar verilmesinin hukuka aykırı olacağına hükmedilmiştir.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Kamu Denetçiliği Kurumu/Ombudsmanlık tarafından 06.05.2022 tarihinde verilen tavsiye kararı, stajyer avukatlardan alınan ve yasal dayanağı bulunmayan staj kaydiyesi ücretinin iade edilmesi gerektiği hakkındadır.

Bursa 3. Vergi Mahkemesi tarafından verilen karar, adi ortaklık ortaklık adına, e-tebligat başvurusu yapılmadığından bahisle Vergi Usul Kanunu'nun mükerrer 355/1-1 maddesi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezasının iptal edilmesine ilişkindir.

10 Mayıs 2022 tarihli ve 31831 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu Kararı, ikale sözleşmesi kapsamında iş akdi sona erdirilen kişilere yapılan ek ödemeler üzerinden kesilen gelir vergilerinin kesinti tarihinden itibaren işletilecek tecil faizi ile birlikte iade edilmesi gerektiği hakkındadır.

Somut olayda, tüketici kredisi kullanan alacaklının kartel faizlere karşı açtığı tazminat davasının dava şartı arabuluculuğa tabii olup olmadığu uyuşmazlık konusu olmuştur ancak bu husus ticari bir alacak değildir. Tüketici mahkemesi için arabuluculuk şartının getirilmesinden önce açılan bir dava olduğundan dava şartı arabuluculuğa başvuru zorunlu değildir.

Arabulucunun taraflara ulaşma ve toplantıya davet etme sorumluluğunu usulünce yerine getirmeden arabuluculuk faaliyetini sonlandırması hâlinde dahi 7036 sayılı Kanun’un 3 ün maddesinin birinci fıkrasında öngörülen arabuluculuk dava şartının gerçekleşmiş sayılacağı kabul edilmektedir.

Arabulucu önünde yapılan anlaşmada ibraya ilişkin 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 420, maddesinin uygulanması mümkün değildir. Aksi kabulde arabulucu önünde tarafların anlaşması imkansız hale gelecektir. Nitekim 6325 sayılı Kanunun 18/5 madde hükmünde arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılması halinde, üzerinde anlaşılan hususlar hakkında taraflarca dava açılamayacağı öngörülmüş olup, buna göre ibraya ilişkin düzenlemelerden hareketle arabuluculuk anlaşma tutanağının geçerliliği değerlendirilemez.

Somut olayda iş sözleşmesi sonlandırılan davacı, davalı bankanın arabuluculuk görüşmelerine herhangi bir mazeret bildirmeksizin katılmadığını belirterek fazla mesai alacağının davalıdan tahsilini talep etmiştir. İlk derece mahkemesi tarafından yapılan yargılama sonucunda toplanan deliller ve yazılı gerekçe ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiş olup kararı, kanun yararına bozulması için Adalet Bakanlığı tarafından temyiz edilmiştir. Kanun yararına bozma isteği, mazeretsiz olarak ilk toplantıya katılmaması nedeniyle arabuluculuk faaliyetinin sona ermesine neden olan tarafın davada kısmen veya tamamen haklı çıksa bile yargılama giderinin tamamından sorumlu olması gerekmekte iken kararın bu yönde olmaması sebebiyle kabul edilmiştir.

mazeretsiz olarak ilk toplantıya katılmaması nedeniyle arabuluculuk faaliyetinin sona ermesine neden olan tarafın davada kısmen veya tamamen haklı çıksa bile yargılama giderinin tamamından sorumlu olacağı

Karşı dava, asıl davadan bağımsız olarak değerlendirilir. Bu değerlendirme kapsamında karşı davada asıl davadan ayrı olarak dava şartı arabuluculuk aranmaktadır. Karşı dava açılacağı zaman tüm dava şartlarının ayrıca yerine getirilmesi gerekmektedir.

Somut olayda, iş sözleşmesinin feshinin Covid-19 sebebiyle yasak olduğu dönemde ihtiyari arabuluculuğa başvuru sağlanarak işçilerin zorla rızası alınarak istifa ettirilmesi ve işçilerin buradan doğan alacaklarına ilişkin uyuşmazlık söz konusudur.

Somut olayda,HMK m.114 uyarınca dava şartı arabuluculuğa borç konusundaki anlaşmazlık sebebiyle başvurulmuştur.Arabuluculuk son tutanağı ile borç muaccel hale gelir ve borçlu temerrüde düşecektir.Son tutanak tarihinden itibaren faiz işlemeye başlayabilecektir.

Somut olayda işçi alacağına dair bir uyuşmazlık söz konusudur.İşçi alacaklarına ilişkin uyuşmazlıklarda dava şartı arabuluculuğa başvurulması gereklidir.Bu kapsamda alacağa ilişkin başvuru yapılmış ancak dava dosyasındaki alacağın tamamı arabuluculuk aşamasında gösterilmemiştir.Bu sebeple talep miktarı ile arabulucu önünde anlaşılamayan miktar eşit olmadığından dosya,dava şartı eksikliği sebebiyle usule uygun değildir.

İlgili kararda, konkordato talep eden borçlunun alacağa itiraz etmesi sonucu çekişmeli alacak haline gelen bir uyuşmazlık söz konusudur. Bu uyuşmazlıkla ilgili dava şartı arabuluculuğun olup olmaması ve bu dava şartının uyuşmazlık mahkeme önüne taşındıktan sonra tamamlanıp tamamlanamayacağı tartışma konusu olmuştur. Somut olayda ticaret mahkemesinde görülen alacak davası söz konusudur bu sebeple dava şartı arabuluculuğa başvurulması gerekmektedir. Bu şart yerine getirilmemiştir. Bu şartın dava açıldıktan sonra tamamlanması mümkün olmadığından dava usulden reddedilmiştir.

Mevcut olan bir hak düşürücü süre, arabuluculuğa müracaattan son tutanağın imzalandığı zamana kadar durur. Müracaat öncesi ve son tutanaktan sonrası için bu süre işleyemektedir.

İlgili karar menfi tespit davasını konu almaktadır.Dava şartı arabuluculuğa başvurulması için ortada bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talebinin olması gereklidir. Ancak bu konuya bir istisna getirilerek TTK'nın 5/A maddesine göre,  alacak davası niteliğinde olmayan menfi tespit davasında dava şartı arabuluculuk uygulanamayacaktır.

İlgili karar, eser sözleşmesinden kaynaklı iş bedelinin tazmini istemine ilişkindir.Bu hususta dava şartı arabuluculuk aranmaktadır.Bu şartın yerine getirilmeden açılan davalar usulden reddedilir.

Somut olayda, dava içeriği itibariyle dava şartı arabuluculuğa başvurulması zorunludur ancak olayda başvuru sağlanmadan mahkemeye başvurulmuştur. Dava şartı yokluğu sebebiyle dosyanın esasa girilmeden usulden reddi gerekir. Dava şartı arabuluculuk, sonradan başvuru yapılarak tamamlanabilecek dava şartlarından biri olarak değerlendirilemez.

İhtiyari arabuluculuğa başvurularak anlaşma sağlanmış olup daha sonrasında bu anlaşma üzerine mahkemeye son tutanak ve anlaşma belgesinin iptali üzerine başvurulmuştur. İhtiyari arabuluculuk, dava şartı arabuluculuk gibi zorunlu bir seçenek değil tercihen seçilen bir çözüm yoludur.Bu yol ile yapılan anlaşma mahkeme yoluyla iptal edilememektedir.

Somut olayda, İstanbul 1.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi'ne lisans tespiti sebebiyle açılan davada dava şartı arabuluculuğun mevcut olmaması sebebiyle dilekçe usulden reddedilmiştir ancak buradaki tartışma konusu, uyuşmazlığın dava şartı arabuluculuğa tabii olup olmadığıdır. Dava şartı arabuluculuk için ticari bir dava olmalı veya bir alacak mevcut olmalıdır bunların özelliğini taşımadığı için ilgili dosya dava şartı olarak arabulucuya başvuru zorunluluğu taşımamaktadır.

25 Ocak 2022 tarihli ve 31730 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Danıştay 6. Daire Başkanlığı Kararında Covid-19 salgın hastalığı nedeniyle yargı alanında hak kayıplarının önlenmesi amacıyla yürürlüğe giren 7226 sayılı Kanun'daki sürelerin duracağına ilişkin hükme rağmen açılan davayı süre aşımı nedeniyle reddeden İdare Mahkemesi'nin kararında hukuka uyarlık bulmayarak KANUN YARARINA BOZMUŞTUR.

Somut olayda, uyuşmazlık kapsamında dava şartı arabuluculuğa başvurulmuştur. Dava şartı arabuluculukta oturuma mazeretsiz olarak katılmayan davalı taraf arabuluculuk sürecinin bitmesine sebep olmuştur. Buna sebep olan davalı yargılama giderinin tamamından sorumlu olacak ve bu taraf lehine vekalet ücretine hükmedilemiyeceği kabul edilmelidir.

Somut olayda,Tüketici Hakem Heyeti'nin kararına karşı açılan bir dava söz konusudur. İş ve ticaret mahkemelerinde dava şartı arabuluculuk aranmaktadır. İlgili kararda Tüketici Mahkemesi'nin görev alanına giren bir uyuşmazlık söz konusu olduğundan arabuluculuk dava şartı olarak kabul edilmemektedir.

Somut olayda, dava haksız eyleme dayanamakta olup 6102 Sayılı TTK un 4.maddesi içeriğinde belirtilen nitelikte bir ticari davadan söz edilemez. Sigorta hükümleri TTK'da düzenlendiğinden, diğer davalı sigorta hakkındaki dava mutlak ticari dava iken, haksız fiil sorumluları olan işleten davalı hakkındaki dava, mutlak ticari dava niteliğinde değildir. Dolayısıyla davanın ticari dava kabul edilerek zorunlu arabuluculuk dava şartı gerçekleşmediğinden usulden reddine karar verilmesi isabetsizdir.

Somut olayda, 6102 sayılı TTK madde 4 uyarınca değerlendirilebilecek ticari bir dava mevcut olmadığından dava şartı olarak arabuluculuk aranmamaktadır.

Yetki unsuru bakımından genel yetki kuralı HMK'da düzenlenmiştir.İlgili olayda yetki hususunda yabancılık unsuru mevcut olduğundan MÖHUK m.40 uyarınca yetkili mahkemenin Türk mahkemeleri olduğu ve genel yetki kuralının uygulanabileceği kabul edilmektedir.Ancak olayda şirket merkezinin Türkiye'de olmaması sebebiyle ilgili kişinin mutad meskeninin olduğu yer mahkemesi yetkili olacaktır.İlk derece mahkemesinde dosya içindeki mutad meskene ilişkin olan belgeler incelenmeden karar verildiğinden karar bozulmuştur.

Türk Ticaret Kanunu’nun 4. maddesinde ve diğer kanunlarda belirtilen mutlak ticari davalardan, konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkında dava açılmadan önce arabuluculuğa başvurulmuş olması dava şartı olarak kabul edilmiştir. İtiraza uğramış alacağın tespiti ile bu alacağın konkordato hükümlerine göre tahsili talebini içeren dava, eda davası niteliğinde mutlak ticari dava olduğundan, dava açılmadan önce arabulucuya başvuru zorunlu dava şartı yerine getirilmelidir.

Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan tazminat davasıdır. Taraflardan biri sözleşmeyi ticari işletmesiyle ilgili olarak değil de kamu hizmetinin yürütülmesi amacıyla gerçekleştirdiği takdirde yapılan sözleşmenin niteliği dikkate alındığı takdirde TTK'ye göre mutlak ticari dava olarak nitelendirilemez. Bu halde davanın niteliği ticari dava olmayıp 6102 sayılı kanunun 5/A maddesi kapsamında arabuluculuk dava şartının iş bu dava yönünden uygulanmasına olanak bulunmamaktadır.

6102 sayılı TTK'nın 5/A maddesi gereğince dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır. Zorunlu arabulucuya başvuru tarihi davanın açıldığı tarihten sonraki bir tarih ise bu durumda dava şartı yokluğu mevcuttur.

Gelir Vergisi Kanunu'nun geçici 89.maddesi gereğince 27.03.2018 tarihinden önce yapılan sonlandırma sözleşmeleri ve ikale sözleşmeleri kapsamında ödenen tazminatlar, ödemeler ve yardımlar üzerinden yapılan gelir vergisi kesintisinin iadesi gerekmektedir. İş akdi sonlandırılan çalışanlara, işverenleri tarafından yapılan emekliliğe teşvik ödemeleri ilgili kanun hükmü kapsamındadır. Dolayısıyla gelir vergisi kesintisi yapılamayacaktır.

Türk Medeni Kanunundaki düzenlemeleri uyarınca velayet hakkı, münhasıran anne ve babaya tanınan bir hak olup, evlat edinme hali hariç olmak üzere, anne ve baba dışında kimseye tevdi olunamayacağından, mahkemece ortak çocukların velayetlerinin dedelerine verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.  

Bireysel veya toplu iş sözleşmesine dayanan işçi veya işveren alacağı ve tazminatı talebiyle açılan davalarda arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır. Somut olayda davacının bir bölümünü itirazın iptali davasına konu ettiği kıdem tazminatı alacağının kalan kısmını ‘ıslah’ yolu ile talep etmesinde hukuken bir engel bulunmamaktadır. Bu itibarla kısmi davada ıslaha ilişkin ilkeler burada da geçerli kabul edilmelidir. Davacının gerek dava dilekçesi içeriğindeki gerekse ıslah dilekçesine konu ettiği alacağı aynı olup, bu alacak ile ilgili olarak arabuluculuk şartı yerine getirilmiştir. Dava açılmadan önce kıdem tazminatı ile ilgili olarak arabuluculuğa başvuran davacının, ıslaha konu kısım için ayrıca bu yola başvurması zorunlu değildir. 

Dava; ticari nitelikteki ve eser sözleşmesi mahiyetindeki gemi tamirini konu olan sözleşme kapsamında davalıya verilen ticari senetlerin teminat senedi olduğunu ileri sürerek davalıya borçlu olmadığının tesbitine ilişkindir. TTK gereği, arabuluculuğun dava şartı olabilmesi için davanın konusunun bir miktar pararın ödenmesi ve bu talebin bir davada alacak ve tazminat olarak ileri sürülmesi gerektiğinden menfi tespit davaları zorunlu arabuluculuğa tabi değildir.

Arabuluculuk Kanun'unda “Dava Şartı Olarak Arabuluculuk” başlığı altında düzenlenen 18/A maddesinde “Özel kanunlarda tahkim veya başka bir alternatif uyuşmazlık çözüm yoluna başvurma zorunluluğunun olduğu veya tahkim sözleşmesinin bulunduğu hâllerde, dava şartı olarak arabuluculuğa ilişkin hükümler uygulanmaz.” hükmü yer almaktadır. Dolayısıyla Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru için dava şartı olarak sigorta şirketine başvuru şartı düzenlenmiş olup ayrıca arabuluculuğa gidilmesinin zorunlu olmadığı ve arabulucuya gidilmiş olmasının bir dava şartı olmadığı hususu dikkate alınarak karar verilmesi gereklidir.

Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 73/A maddesinin yürürlük tarihi 22.07.2020 olup tüketici davalarında zorunlu arabuluculuk şartının uygulanabilmesi için ilgili tarih esas alınmalıdır.

Dava dosyasında, sadece alt işveren şirket hakkında işe iade talebiyle arabulucuya başvurulmuştur. Asıl işveren-alt işveren ilişkisinin varlığı hâlinde, işe iade talebiyle arabulucuya başvuru dava şartının yerine getirilmesi için asıl işveren ile alt işverene karşı birlikte arabulucuya başvurulmasının zorunlu olduğuna, sadece asıl işveren yahut sadece alt işverene karşı arabulucuya başvurulduktan sonra anlaşma olmadığı için işe iade davası açılması durumunda, arabuluculuk dava şartının yerine getirilmemesi sebebiyle davanın usulden reddine karar verilmesi gerekir. Asıl işveren alt işveren ilişkisinin varlığı halinde, asıl işveren ile alt işveren aleyhine birlikte arabulucuya başvurulmadığı sürece dava şartının yerine getirildiğinden söz edilemez.

TTK’nın 5/A maddesi ile getirilen düzenlemede, konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkında dava açılmadan önce arabulucuya başvurulması bir dava şartı olarak kabul edilmiştir. Ancak davanın esasına girilmeden ve arabuluculuğa ilişkin dava koşulu hakkında bir karar verilmeden önce  arabuluculuk tutanağının dosyaya sunulmuş olması ile dava koşulu tamamlanabilmektedir.

Davacının arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamadığına ilişkin son tutanağın aslını veya arabulucu tarafından onaylanmış bir örneğini dava dilekçesine eklemek zorunda olduğu, anlaşmaya varılamadığına ilişkin son tutanağın aslını veya arabulucu tarafından onaylanmış bir örneğini dava dilekçesine eklemek üzere bir haftalık kesin süre verildiği, davacı vekilinin kesin süre içinde beyanda bulunmadığı gerekçesiyle davanın TTK'nın 5/A ve Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu'nun 18/A-2 maddesi gereğince HMK'nın 114/2 ve 115/2 maddeleri gereğince dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmiştir.

Dava, bonoya dayalı menfi tespit talebine ilişkindir. Ancak menfi tespit davaları sonunda verilen hükümler esasa yönelik olarak cebri icraya konu edilip infaz edilememektedir. Bu sebeple ticari davalarda arabuluculuğa başvurma şartı, menfi tespit davalarını kapsamamaktadır.

Ticari nitelikteki menfi tespit davalarında arabuluculuğa gidilmesi zorunlu olmayıp arabuluculuğa gidilmesi bir dava şartı değildir.

Tüketici işlemi niteliğindeki özel hukuk uyuşmazlıkları aynı zamanda ticari dava niteliğinde olduklarından dolayı söz konusu davalarda 6325 sayılı Kanun'un 18/A-2. maddesi gereğince arabulucuya başvurulması dava şartıdır. 

Kambiyo senetlerinde dayalı menfi tespit davalarında dava açılmadan önce arabuluculuğa gidilmesi zorunlu olmayıp arabulucuya gidilmesi bir dava şartı değildir.

Arabuluculuk gideri bir yargılama gideri olup 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun "Yargılama giderlerinden sorumluluk başlıklı 326. maddesinin 2. fıkrasına göre davada iki taraftan her biri kısmen haklı çıktığı takdirde Mahkeme tarafından yargılama giderlerinin tarafların haklılık oranına göre paylaştırılması gerekmektedir.

Ticari nitelikteki menfi tespit davalarında arabuluculuğa gidilmesi zorunlu olmayıp arabuluculuğa gidilmesi bir dava şartı da değildir.

Ticari nitelikteki menfi tespit davalarında arabuluculuğa gidilmesi zorunlu olmayıp arabuluculuk bir dava şartı da değildir.

Arabuluculuk giderleri bir yargılama gideri olup 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun "yargılama giderlerinden sorumluluk" başlıklı 326. maddesinin 1. fıkrasına göre yargılama giderlerinin aleyhine hüküm verilen taraftan alınması gerektiği dikkate alınmalıdır Dolayısıyla arabuluculuk masrafının yazılı şekilde hazine üzerinde bırakılması hatalıdır.

Arabuluculuk gideri bir yargılama gideri olup 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun "yargılama giderlerinden sorumluluk" başlıklı 326. maddesinin 2. fıkrasına göre davada iki taraftan her biri kısmen haklı çıkarsa, Mahkeme tarafından yargılama giderlerinin tarafların haklılık oranına göre paylaştırılması gerekmektedir.

Uyuşmazlık derdestliğe dayanak yapılan önceki davanın dava açılmadan önce arabuluculuğa başvurulmadığından bahisle dava şartı noksanlığı olup olmadığına ilişkindir. HMK'nın 114/1. maddesi gereğince aynı davanın daha önceden açılmış ve halen görülmekte olmaması dava şartı ise de, HMK'nın 115/2. maddesi gereği, önceki dava dosyası getirtilerek hangi aşamada olduğunun ve kesinleşip kesinleşmediğinin araştırılması, kesinleşmediğinin tespit edilmesi halinde ise kesinleşmesi için süre verilmesi gerektiği gözetilmeksizin karar verilmesi hukuka aykırı bulunmuştur.

İcra takibinin iptalini, icra konusu çekin istirdadı ile davacıya teslimini, davalı aleyhinde %20 oranında tazminatın talebine ilişkin davada TTK’nın 5/A maddesi gereğince dava şartı arabuluculuğa tabi değildir.

Ticari nitelikteki menfi tespit davalarında dava açılmadan önce arabuluculuğa gidilmesi zorunlu değildir ve arabulucuya gidilmiş olması bir dava şartı değildir.

Ticari nitelikteki menfi tespit davalarında dava açılmadan önce arabulucuğa gidilmesinin zorunlu değildir ve arabulucuya gidilmiş olması bir dava şartı değildir.

Davacı arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamadığına ilişkin son tutanağın aslını veya arabulucu tarafından onaylanmış bir örneğini verilen kesin süre içerisinde Mahkemeye sunmak zorundadır. Aksi takdirde davanın dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddi gerekir.

Menfi tespit davaları sonucunda verilen hükümler esasa yönelik olarak cebri icraya konu edilip infaz edilemeyeceğinden, ticari davalarda arabuluculuğa başvuruyu dava şartı olarak öngören madde hükmünün amaçsal yorumundan Yasa Koyucu’nun bilinçli olarak menfi tespit davalarını arabuluculuk dava şartına tabi değildir.

Çekteki imzanın davacı şirketin yetkilisine ait olmadığının, şirket kurucusunun hisselerini devrettiğini, devralan ile arasında imzalanan sözleşmede çekin devralana teslim ettiğini bu sebeple takibin borçlusu olmadığının tespitinde (menfi tespit davası) her ne kadar kambiyo senetlerinin TTK’da düzenlenmiş olmasının ve ticari iş sayıldığı kabul edilmişse de TTK’nın 5/A maddesi uyarınca menfi tespit davaları dava şartı arabuluculuğa tabi değildir.

Somut uyuşmazlıkta davacı tarafından ticari nitelikteki ve eser sözleşmesi mahiyetindeki gemi tamirini konu olan sözleşme kapsamında davalıya verilen ticari senetlerin teminat senedi olduğunu ileri sürerek açılan menfi tespit davaları zorunlu arabuluculuğa tabi değildir.

Vakıf Üniversitelerinde çalışan öğretim üyeleri idare hukuku kapsamında kamu personelidir. Vakıf üniversitesinde öğretim üyesi olarak çalışan davacı, devlet üniversitelerinde olduğu gibi idari sözleşme ile çalışmaktadır. Dolayısıyla vakıf üniversitesi ile öğretim üyesi arasında çıkacak uyuşmazlıklar (alacak vs.) idari yargıda görülmelidir.

Tüketici Mahkemesinde görülen davalarda, 6502 sayılı TKHK'nun 73/A maddesi ile getirilen dava şartı arabuluculuk ile ilgili düzenlemenin 28/07/2020 tarihinden sonra açılan davalar hakkında uygulanması gerekmektedir. Bu tarihten önce görülen davalarda arabuluculuğun dava şartı olmaması dolayısıyla davanın usulden reddine karar verilmesi mümkün değildir.

Dava konusu taşınmazın alımında kullanıldığı hususunda duraksama bulunmayan davalıya ait emeklilik ikramiyesi ve tasarruf teşvik ödemesinin mal rejiminin devamı sırasında davalıya toplu olarak ödendiği hususu da dikkate alınarak söz konusu ödemelerin ne kadarının kişisel mal ve ne kadarının da edinilmiş mal sayılması gerektiğinin, bu tür hesaplamalarda kullanılan PMF tabloları dikkate alınarak uzman bilirkişi aracılığıyla belirlenmesi ve sonucuna göre karar verilmesi gerekir.

Mal rejiminin devamı sırasında, emeklilik ikramiyesinin toptan ödenmesi durumunda; öncelikle ödeme tarihi itibarıyla TRHA 2010 yaşam tablosundan yararlanılarak, emekli olan eşin ortalama bakiye yaşam süresi bulunarak, ödeme günlük irat şeklinde yapılsaydı her bir güne karşılık gelen miktar saptanır. Bundan sonra, irat şeklindeki günlük ödeme miktarı, mal rejiminin sona erdiği tarihten sonraki kalan günler ile çarpılarak, bulunacak bu miktarın peşin sermayeye çevrilmiş değeri hesaplanır. Mal rejiminin sona ermesinden sonraki döneme isabet eden ödemenin açıklanan yöntemle hesaplanan peşin sermaye çevrilmiş değeri, emekli olan eşin kişisel malı sayılır.

Emekli ikramiyesine ilişkin hesaplama yapılırken mal rejiminin sona erdiği tarihten sonraki döneme ait iradın peşin sermayeye çevrilmiş değerinin belirlendiği hesapta boşanma dava tarihinde emekli ikramiyesi alınmış gibi hareket edilerek yüzdelik iskonta oranının tatbik edildiği, bakiye ömrün belirlenmesinde PMF tablosunun esas alındığı görülmektedir. Ne var ki, Yargıtay uygulamalarında da kabul edilen ve ülkemize özgü güncel verileri içeren TRH 2010 yaşam tablosu esas alınarak hesaplama yapılması gerekmektedir.

Somut olayda tarımsal kredi sözleşmesinde davacının kefilliğinin bulunmamasına dayalı olarak menfi tespit davası açılmış olup dava sonucunda olumsuz tespit hükmü kurulacaktır Bu hüküm, herhangi bir alacağın tahsilini gerektirir nitelikte bir ilam olmadığından esasa yönelik olarak İİK'nın 32. maddesi uyarınca doğrudan ilamların icrası yolu ile takibe konulamaz. Oysa arabuluculuk sonucu verilen kararlar ilam hükmünde olup, cebri icra yoluna başvurulabilecek niteliktedir. Dolayısıyla Yasa Koyucu’nun bilinçli olarak menfi tespit davalarını arabuluculuk dava şartına tabi tutmadığı anlaşılmaktadır.

Arabuluculuk gideri bir yargılama gideri olup taraflarının her biri kısmen haklı çıktığı takdirde arabuluculuk giderinin tarafların haklılık oranına göre paylaştırılması gerekmektedir.

Somut olayda, davacı işçi tarafından davalı işverene işi bırakmaması amacıyla 95.000 TL bedelli teminat senedi verildiği iddia edilmiş olup, yukarıda yapılan açıklamalar da dikkate alındığında, işçi işveren arasındaki uyuşmazlıklardan kaynaklanan menfi tespit davalarında dava açılmadan önce arabuluculuğa gidilmesinin zorunlu olmadığı ve arabulucuya gidilmiş olmasının bir dava şartı olmadığı kabul edilmelidir.

Sokağa çıkma yasağı nedeniyle kesilen para cezasına karşı açılacak dava ADLİ YARGI YERİNDE (SULH CEZA MAHKEMESİNDE) görülür.

Sanığın arabuluculuk görüşmesine telekonferans ile katıldığı, hazır bulunanlar tarafından imzalanan arabuluculuk ilk oturum tutanağının kargoyla sanığa gönderildiği, sanığın imzalayıp kargoyla göndereceğini bildirdiği ancak tutanakların geri gönderilmediği, tekrar arandığında sanığın evrakları göndermeyeceğini söylediğini söylediği olayda, sanığın resmi belge niteliğinde olan arabuluculuk ilk oturum tutanağını yok etmek suretiyle üzerine atılı resmi belgeyi bozmak yok etmek suçunu işlediği sabittir.

Ticari nitelikteki itirazın iptali davalarının zorunlu arabuluculuğa tâbi olduğu ve davadan önce arabulucuya başvurulmasının dava şartı olduğu yönünde birleştirilmesi gerekmiş, bölge adliye mahkemeleri daireleri arasındaki uyuşmazlığın bu şekilde giderilmesine karar verilmiştir.

Somut olayda, TTK'nın 7. maddesi kapsamında ticari krediye kefil olan davacıların rücu istemi, ticari dava niteliğinde olduğundan TTK'nın 5/A maddesi gereğince dava şartı arabuluculuk sistemine tabi olduğu, davacıların, dava açmadan önce arabuluculuğa başvurduğuna dair beyanda bulunmadığı gibi, istinaf dilekçesi ekinde sunulan arabuluculuk son tutanağından da davacıların işbu dava açıldıktan sonra 11.12.2019 tarihinde arabulucuya başvurduğunun anlaşıldığı, dolayısıyla usulden red verilmesinde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.

Uyuşmazlık orman olduğuna dair şerh bulunmayan taşınmazın tapu kaydının sonradan orman olduğu belirtilerek iptal edilmesi nedeniyle uğranılan zararın tazmini istemiyle açılan eldeki davada, Devletin sorumlu olarak kabul edilip edilemeyeceği; davacının satın aldığı tarihte taşınmazın eylemli orman olup olmadığını bilebilecek durumda bulunup bulunmadığı; buna göre davacının kötü niyetli olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceği; burada varılacak sonuca göre davacının tazminata hak kazanıp kazanmayacağı noktasında toplanmaktadır.

Devletin kusursuz sorumluluğunun bulunduğu ve davacıların gerçek zararlarının tazmini gerektiği; tapusu iptal edilen taşınmazlar arazi niteliğinde olduğundan, gerçek zararın, tapu iptal kararının kesinleşme günündeki net gelir metoduna göre hesaplanmasının zorunlu olduğu, öte yandan ıslah harcı yatırılmadan, arttırılan kısım yönünden de tazminata hükmedilmesinin doğru olmadığı gözetilmelidir.

Kapama karışık meyve bahçesi niteliğindeki taşınmazlara net gelirleri esas alınarak değer biçilmesinde ve davacıların zararının TMK'nun 1007. maddesi gereği devletin kusursuz sorumluluğu kapsamında kabul ile bu zararın Hazineden tahsiline karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir

Gözetim belgesinin ibraz zorunluluğu, o malın belli bir değerin altında kıymetle ithal edilmek istenmesi durumuna münhasır olup gözetim önlemi uygulanmasına karar verilen eşyanın, belirlenen bir kıymetin altında ithal edilmek istenilmesi halinde sadece ''gözetim belgesi'' ibrazı zorunluluğu getirildiğinden bu zorunluluğa uyulmaması Gümrük Kanunu hükümlerine göre ek tahakkuk yapılmasını gerektirir bir durum değildir.

Hastanın hastane enfeksiyonu nedeniyle vefat etmesi halinde hastane maddi ve manevi tazminat ödemekle yükümlüdür.

Yüksek Mahkeme yurt dışı alışveriş sitelerinden ithal olarak getirilip yurt içindeki internet sitelerinden vergi ödemeden satılmasını kaçakçılık olarak kabul etti.

Navlun bedelin düşük gösterilmesi suretiyle eksik gümrük vergi ve resimleri ödendiğinin tespiti üzerine yükümlü şirket adına yapılan ek tahakkukta isabetsizlik bulunmamaktadır.

3194 sayılı İmar Kanunu uyarınca verilen para cezasından kaynaklanan uyuşmazlığın çözümünde idari yargının görevli olduğu, söz konusu para cezasının 5326 sayılı Kabahatler Kanunu kapsamına girmediği hakkında.

Gelir (stopaj) vergisinde, vergiyi doğuran olay kar payının elde edildiği tarihte gerçekleştiğinden, tekerrür hükümlerinin uygulanmasında bu tarihin dikkate alınması gerektiği hakkında.

Matrah takdiri amacı dışında, zamanaşımını durdurmak amacıyla takdir komisyonuna sevk işlemi hukuka uygun değildir. 

Vergi inceleme raporuna dayanılarak tarhiyat yapılması gerektiği yolunda herhangi bir yasal zorunluluk bulunmadığından, inceleme yetkisine haiz takdir komisyonlarınca da yapılabilecek olan bu tespit sonucunda, sahteliği saptanmış faturalara konu indirimler reddedilebilecektir.

Dosyanın görevsiz mahkemede açılması halinde, başlangıçta dava açılmadan arabulucuya bavurulmamış olsa dahi, dosya henüz görevli Mahkemeye ulaşmadan,görevli mahkemece davanın esasına girilmeden önce bu eksiklik giderilmişse 6100 Sayılı Kanunun 115/3. maddesinden faydalanılarak dava şartı yokluğundan red kararı verilemez. 

Menfi tespit davalarında bir miktar paranın ödenmesi istemi bulunmadığından, alacak davası mahiyetinde değerlendirilemeyeceğinden, somut olay yönünden davacı tarafın arabulucuya başvuru zorunluluğu bulunmamaktadır

Borçlunun menfi tespit davasından önce arabulucuya başvurma zorunluluğunun kabulü halinde, borçlunun İİK'nun 72. maddesinde menfi tespit davasında öngörülen tedbirden yararlanması imkanı ile ilgili gecikme ve sakıncalar da söz konusu olabilecektir. Öyleyse mahkemece, menfi tespit davasında, zorunlu arabuluculuğa başvuru dava şartının yerine getirilmediği gerekçesi ile davanın usulden reddine karar verilmesi yerinde görülmemiştir.

Dava, 667 sayılı KHK kapsamında OHAL nedeniyle kapatılan ve mal varlığı Hazine’ye devredilen şirkete ait mal varlığının kar payı adı altında davalı ortaklara aktarılmasından doğan alacağın tahsili istemine ilişkindir.  Davanın mutlak ticari dava olması ve bir miktar alacağın tahsiline ilişkin olması ile bu nitelikteki davaların ise zorunlu arabuluculuğa tabi olması sebebiyle doğrudan mahkemeye başvurulamaz.

Mahkemece sunulmadığı için görülme ve bilinme şansı olmayan arabuluculuk tutanağının yokluğundan bahisle dava şartı yokluğundan davanın usulden reddine karar verilmiş ise de ; istinaf dilekçesi ekinde bulunan ve dava tarihinden önceki tarihte tutanağa bağlandığı anlaşılan arabuluculuk faaliyetine ilişkin son tutanak sunulmuş olduğu görülmüştür.

Menfi tespit davası niteliği gereği bir olumsuz durumun tespiti istemine ilişkindir. Bir miktar paranın ödenmesi veya tazminat talebi yoktur. Bu nedenle; eldeki dava kambiyo senedi hakkında bir borçlu bulunmadığının tespiti olmakla zorunlu arabuluculuğa tabi olmadığından ilk derece mahkemesinin kararı yerinde görülmemiştir.

Uyuşmazlık menfi tespit istemine ilişkin olup, uyuşmazlık kambiyo senedinden kaynaklanmaktadır.Konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkında dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması dava şartı ise de; menfi tespit davaları alacak davası mahiyetinde değerlendirilemeyecek olup somut olay yönünden davacı tarafın arabulucuya başvuru zorunluluğu bulunmamaktadır.

Borçlunun menfi tespit davasından önce arabulucuya başvurma zorunluluğunun kabulü halinde, borçlunun İİK'nın 72. maddesinde menfi tespit davasında öngörülen tedbirden yararlanması imkanı ile ilgili gecikme ve sakıncalar da sözkonusu olabilecektir. mahkemece, menfi tespit davasında, zorunlu arabuluculuğa başvuru dava şartının yerine getirilmediği gerekçesi ile davanın usulden reddine karar verilmesi yerinde görülmemiştir.

Dava, İİK'nun 72.maddesi uyarınca icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasıdır. Eldeki dava, icra takibi nedeniyle menfi tespit davası olup konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talebine ilişkin değildir. Dolayısıyla eldeki dava zorunlu arabuluculuğa tabi davalardan değildir. 

Uyuşmazlık; somut olayda arabuluculuk dava şartının uygulanıp, uygulanamayacağının tespitine ilişkindir. Somut uyuşmazlık menfi tespit ve istirdat istemine ilişkin olup menfi tespit istemi; 6102 sayılı TTK 5/A maddesi gereğince arabuluculuğa tabi değildir.

Menfi tespit davaları sonucunda verilen hükümler esasa yönelik olarak cebri icraya konu edilip infaz edilemeyeceğinden, ticari davalarda arabuluculuğa başvuruyu dava şartı olarak öngören madde hükmünün amaçsal yorumundan Yasa Koyucu’nun bilinçli olarak menfi tespit davalarını arabuluculuk dava şartına tabi tutmadığı anlaşılmaktadır.

Konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkında dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması dava şartı ise de; menfi tespite ilişkin iş bu uyuşmazlık alacak davası mahiyetinde değerlendirilemeyecek olup somut olay yönünden davacı tarafın arabulucuya başvuru zorunluluğu bulunmamaktadır.

Dava, İİK'nun 72.maddesi uyarınca icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasıdır. ldeki dava, icra takibi nedeniyle menfi tespit davası olup konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talebine ilişkin değildir. Dolayısıyla eldeki dava zorunlu arabuluculuğa tabi davalardan değildir.

Dava kıymetli evraktan kaynaklanan menfi tespit davası olduğu ve davanın zorunlu ticari dava olduğu, davanın söz konusunun bir miktar paranın ödenmemesini içeren alacak davası olduğundan arabuluculuğa başvurulması zorunludur.

TTK nun 5/A maddesindeki düzenleme ile talep sonucuna değil dava konusuna açıkça vurgu yapılarak dava konusunun bir miktar paranın ödenmesi olması şartı aranmış olduğu, menfi tespit davalarının esas itibariyle bir miktar paranın ödemesine ilişkin olmaları da dikkate alındığında dava şartı arabuluculuk kapsamında kaldığının kabulü gerekir.

Dava, kooperatif üyesinin, davalı kooperatife karşı başlattığı icra takibine vâki itirazın iptali ile takibin devamına ve icra inkâr tazminatına hükmedilmesi istemine ilişkindir. İtirazın iptali davası, hukuksal niteliği itibariyle müspet tespit davasıdır; bu kapsamda, müspet tespit davası dava şartı arabuluculuk kapsamına girmeyecektir.

Dava;gemi bakım onarım hizmetlerinden doğan alacak nedeniyle gemi üzerine TTK 1013 ve 1015 maddeleri gereği kanuni ipotek tesisi talepli alacak davasıdır. Taraflar arasında davalıya ait geminin bakım ve onarımı konusunda ticari ilişki bulunduğu, arabuluculuk davanın dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmesi de göz önüne alındığında ilk derece mahkemesinin tedbir isteminin reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir. 

Uyuşmazlıkta usulüne uygun bir arabuluculuk başvurusunun ve görüşmesinin yapılmadığı gibi mevzuat hükümleri çerçevesinde arabuluculuk anlaşma belgesinin düzenlenmediği sonucuna varılmaktadır. Tüm bu tespitler karşısında; dava tarihi itibariyle taraflar arasında yapılan işlemler geçerli ihtiyari arabuluculuk faaliyeti olarak nitelendirilemez.

Dava, İİK'nun 72.maddesi uyarınca icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasıdır. Eldeki dava, icra takibi nedeniyle menfi tespit davası olup konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talebine ilişkin değildir. Dolayısıyla eldeki dava zorunlu arabuluculuğa tabi davalardan değildir.

Menfi tespit davalarında bir miktar paranın ödenmesi istemi bulunmadığından, alacak davası mahiyetinde değerlendirilemeyeceğinden, somut olay yönünden davacı tarafın arabulucuya başvuru zorunluluğu bulunmamaktadır.

Tapu iptali ve tescil, bunun mümkün olmaması halinde taşınmaz bedelinin tahsili talep edilmekle terditli talepte bulunulduğu, ilk talep olan tapu iptali ve tescil yönünden, davanın konusunun bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talebine ilişkin olmadığı,arabuluculuk dava şartına tabi bulunmadığı dikkate alınarak, esasa girilmesi gerekirken, dava şartı yokluğundan reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir.

Dava tarihi itibari ile zorunlu arabuluculuk şartının henüz yürürlüğe girmediğinde dikkate alınarak, davaya konu ihbar ve kıdem tazminatı ile yıllık izin ücreti yönünden işin esasına girilerek sonuca gidilmesi gerekir.

Dava tarihi itibari ile zorunlu arabuluculuk şartının henüz yürürlüğe girmediği de dikkate alınarak, davaya konu ihbar ve kıdem tazminatı ile yıllık izin ücreti yönünden işin esasına girilerek sonuca gidilmesi gerekir.

Tahsil davası arabuluculuğa tabi ise de, geçerli bir ortaklık ilişkisinin kurulmadığının tespitine ilişkin dava, konusu bir miktar paranın ödenmesi olan bir alacak ya da tazminat davası olmadığından arabuluculuğa tabi değildir. Bu durumda, arabuluculuğa tabi olmayan bir dava ile birlikte açılan tahsil davası da arabuluculuk dava şartına tabi değildir.

Menfi tespit davasında ise dava konusunun bir miktar alacağa ilişkin olduğu açık olup arabulucuya başvurmak dava şartı ise de arabuluculuk dava şartına tâbi olmayan çek istirdadı davası ile birlikte açıldığından eldeki davada menfi tespit talebi de arabulucuk dava şartına tâbi olmayacaktır. 

Ticari davalarda arabuluculuğa başvuruyu dava şartını olarak öngören madde hükmünün amaçsal yorumundan Yasa Koyucu’nun bilinçli olarak menfi tespit davalarını arabuluculuk dava şartına tabi tutmadığı anlaşılmaktadır. Bu nedenle, ticari nitelikteki menfi tespit davalarında dava açılmadan önce arabuluculuğa gidilmesinin zorunlu olmadığı ve arabulucuya gidilmiş olmasının bir dava şartı olmadığı kanaatine varılmıştır.

“Arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamadığına ilişkin son tutanağın aslını veya arabulucu tarafından onaylanmış bir örneğini” elden veya UYAP sistemi üzerinden dosyaya ibraz etmemesi halinde, bu durumda davanın dava şartı yokluğunda usulden reddinin gerekeceği kabul edilmektedir.

Başvuru formu uygulamasının başladığı 02.06.2018 tarihinden sonraki başvurularda ise başvuru arabuluculuk ile görevli mahkemenin memuruna yapılmış ise arabuluculuk bürosundaki görevli veya memur tarafından başvuru formundaki bu tür eksiklikleri giderecek uyarılarda bulunmalı, 02.06.2018 tarihinden sonraki başvurularda başvuru formu içeriğine itibar edilerek sonuca gidilmelidir.

Somut uyuşmazlıkta, arabulucu tarafından dosyaya sunulan “Arabuluculuk Başvuru Formu”ndan, dava dilekçesinde talep edilen kötü niyet tazminatı alacağının arabuluculuk sürecinde talep edilmediği anlaşıldığından, kötü niyet tazminatı alacağına yönelik davanın usulden red kararı doğru ise de dava dilekçesinde talep edilen diğer işçi alacaklarının “Arabuluculuk Başvuru Formu”nda da talep edilmesi karşısında bu talepler yönünden arabuluculuğa başvuru şartının gerçekleştiği kabul edilerek esasa dair inceleme yapılması gerekir

Başvurunun “işçilik alacakları, işçi-işveren ilişkisi” şeklinde genel bir içerik taşıması durumunda ise başvuru tarihinin yönetmelikten öncesine ait oluşu nedeni ile dava şartının gerçekleştiği kabul edilmelidir

Başvurunun “İşçi İle İşveren İlişkisinden Kaynaklanan (Nisbi)" şeklinde genel bir içerik taşıması durumunda ise başvuru tarihinin yönetmelikten öncesine ait oluşu nedeni ile dava şartının gerçekleştiği kabul edilmelidir

Başvurunun “ işçilik alacakları, işçi-işveren ilişkisi'' şeklinde genel bir içerik taşıması durumunda başvuru tarihinin yönetmelikten öncesine ait oluşu nedeni ile dava şartının gerçekleştiği kabul edilmelidir.

Tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edemeyecekleri bir zamanda uyuşmazlık konusu olmadan ve işçinin başvurusu bulunmadan ibra niteliğinde arabuluculuk tutanağı düzenlendiği, alınan ibra niteliğindeki bu tutanak, tarih ve içeriği itibari ile arabuluculuğa ve niteliği itibari ile de cebri icraya elverişli olmadığından dosyada bulunan anlaşma belgesine icra edilebilirlik şerhinin verilemez.

6352 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabulucuk Kanunu’nun 18/3 maddesinde “icra edilebilirlik şerhinin” verilmesinin çekişmesiz yargı işi olarak düzenlenmiş olması ve HMK’nın 362. maddesinde “çekişmesiz yargı işlerinde verilen kararların” temyiz edilemeyen kararlar arasında sayılması birlikte değerlendirildiğinde davalının temyiz isteminin reddine karar verilmesi gerekmiştir.

"Başvuru formu" uygulamasının başladığı 02.08.2018 tarihine kadar arabuluculuk anlaşamama tutanağında arabuluculuğa konu alacaklar tek tek belirtilmeden "işçilik alacakları" veya "işçi-işveren uyuşmazlığı" gibi soyut ifadeler kullanılmış ise taraflar arasındaki işçilik alacaklarının tamamının arabuluculuğa konu edildiği kabul edilmelidir.

Mahkemece verilen kesin süreye rağmen arabuluculuk son tutanağının aslını veya arabulucu tarafından onaylanmış örneğini sunmamış olduğu belirtilerek davanın usulden reddine karar verilmiş ise de; davacı vekili tarafından 08.10.2019 tarihinde Uyap üzerinden arabuluculuk son tutanağının aslının dosyaya gönderildiği anlaşılmaktadır.

Ticari nitelikteki menfi tespit davalarında TTK’na eklenen 5/A maddesi gereğince dava açılmadan önce arabuluculuğa gidilmesi zorunlu olmadığından, dava şartı yokluğu nedeniyle usulden red kararı verilmesi hatalı olmuştur.

Konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkında dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması dava şartı ise de; bonodan kaynaklanan, menfi tespite ilişkin uyuşmazlıkta bir paranın ödenmesi yahut bir zararın tazmininin istenmemesi sebebiyle menfi tespit davası alacak davası mahiyetinde değerlendirilemez.

Dava, İİK 67.maddesine dayalı olarak açılan itirazın iptali davasıdır. Somut olayda, dava para alacağının tahsili amacıyla yapılan itirazın iptali davası olup, davanın arabuluculuk dava şartına tabi olduğu açıktır.

Bir nispi ticari dava olarak, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamında, maddi ve manevi tazminat talepleri yanında, eser sahipliğinin tespiti, tecavüzün ortadan kaldırılması (ref’i) taleplerini bir arada ileri sürdüğünden, bu nitelikteki davaların bir bütün olarak ve işin esasına girilerek mahkemece çözüme kavuşturulması gerekir.

Davalı Sigorta Şirketi yönünden zorunlu dava şartı arabuluculuk koşulunun bulunduğu ancak diğer davalı ile davacılar gerçek kişi olup aralarındaki uyuşmazlık, haksız fiil niteliğindeki trafik kazasından kaynaklandığından ticari dava olarak nitelendirilemez.Bu nedenle davalı gerçek kişiye yöneltilen dava, ticari dava olmadığı ve dava şartı olarak zorunlu arabuluculuk şartını ihtiva etmediğinden bu davalı aleyhine açılan dava tefrik edildikten sonra zorunlu arabuluculuk dava şartı yerine getirilmediğinden davanın usulden reddine karar verilmesi doğru olmamıştır.

Menfi tespit davalarında bir miktar paranın ödenmesi istemi bulunmadığından, alacak davası mahiyetinde değerlendirilemeyeceğinden, somut olay yönünden davacı tarafın arabulucuya başvuru zorunluluğu bulunmamaktadır.

Bireysel kredi kartı (hamili tüketici olan) dolayısıyla talep edilen alacak nedeniyle açılan davaların ticari dava olarak kabul edilmeyeceği, bu kabul karşısında arabuluculuğa gidilmesinin zorunlu olmadığı ve arabulucuya gidilmiş olmasının bir dava şartı olmadığı kanaatine varılmıştır.

Konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkında dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması dava şartı ise de; menfi tespit davalarında bir miktar paranın ödenmesi istemi bulunmadığından, alacak davası mahiyetinde değerlendirilemeyeceğinden, somut olay yönünden davacı tarafın arabulucuya başvuru zorunluluğu bulunmamaktadır.

Davadan önce arabulucuya başvuru şartı, davanın mahkemelerde açılıp görülmesine yönelik olarak düzenlenen özel bir dava şartıdır. Mahiyetleri gereği özel dava şartları 6100 Sayılı HMK.nın 114 Maddesinde düzenlenen genel dava şartlarından önce incelenir.

İtirazın iptali davası takip hukukuna özgü bir tahsil davasıdır. Dolayısıyla itirazın iptali davası arabuluculuk dava şartına tabi davalardandır. Somut olay bakımından ise davacı vekilince dava dilekçesi ekinde 28/08/2019 tarihli "Hukuk Uyuşmazlıklarında Dava Şartı Arabuluculuk Son Tutanağı" nın sunulduğu görülmüştür. Dolayısıyla arabuluculuk dava şartı yerine getirilmiştir.

Konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkında dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması dava şartı ise de; menfi tespite ilişkin iş bu uyuşmazlık alacak davası mahiyetinde değerlendirilemeyecek olup somut olay yönünden davacı tarafın arabulucuya başvuru zorunluluğu bulunmamaktadır.

Davacı tarafça, arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamadığına ilişkin son tutanağın aslı veya arabulucu tarafından onaylanmış bir örneği dava dilekçesine eklenmemiş ise de, mahkemenin ihtarını içeren davetiye gönderilmesi ve sonucuna göre işlem yapılması gerekirken, bu yönde herhangi bir ihtarat yapılmadan ve davacının son duruşmadaki mazereti hakkında olumlu olumsuz bir karar verilmeden, yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.

Uyuşmazlık çek istirdatı istemine ilişkin olup, konusu bir miktar para alacağı değildir. O halde ilk derece mahkemesince davacının asıl talebi olan çek istirdatı talebinin TTK 5/A maddesi gereğince arabuluculuk dava şartına tabi olmadığı dikkate alınarak işin esasına girilip bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.

Menfi tespit davası niteliği gereği bir olumsuz durumun tespiti istemine ilişkindir. Bir miktar paranın ödenmesi veya tazminat talebi yoktur. Bu nedenle ; eldeki dava kambiyo senedi hakkında bir borçlu bulunmadığının tespiti olmakla zorunlu arabuluculuğa tabi olmadığından ilk derece mahkemesinin kararı yerinde değildir.

TTK'nın 5/A maddesine göre, konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkında dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması dava şartı ise de; menfi tespite ilişkin iş bu uyuşmazlık alacak davası mahiyetinde değerlendirilemeyecek olup somut olay yönünden davacı tarafın arabulucuya başvuru zorunluluğu bulunmamaktadır.

Asıl ve birleşen davalar, İİK'nun 72.maddesi uyarınca icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasıdır. Eldeki davalar, icra takibi nedeniyle menfi tespit davası olup konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talebine ilişkin değildir. Dolayısıyla eldeki davalar zorunlu arabuluculuğa tabi davalardan değildir.

Düzenleme dava açılmadan önce mevcut olduğundan, davada bu hususun gözetilmesi ve dava açılmadan önce arabulucuya başvurulması zorunludur. mahkemece davanın, arabulucuya başvurulmamış olması nedeniyle usulden reddine karar verilmesi doğru olmuştur. 

Konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkında dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması dava şartı ise de; menfi tespit davalarının alacak davası mahiyetinde değerlendirilemeyeceğinden, davacı tarafın arabulucuya başvuru zorunluluğu bulunmamaktadır.

Markaya müdahalenin meni, haksız rekabet, markanın hükümsüzlüğü iddiası ile birlikte açılan maddi manevi davaları niteliği itibarı ile ayrı değerlendirilebileceği gibi mahkemece tefrik edilen tazminat istemleri yönünden dava tarihinden sonra arabuluculuğa başvurulmuş olması nedeni ile davanın usulden reddine karar verilmesi yerindedir.

Tarafların her ikisi de tacir olmayıp TTK'nın 5/A-1.maddesine göre ticari dava sayılmayan kat karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan davada arabuluculuk şartı da aranmaz.

Arabuluculuğa tabi olup davacının, iş bu davayı açmadan önce arabulucuya başvurduğu, arabulucunun katılımıyla düzenlenmiş olan anlaşmaya varılamadığına ilişkin tutanağın dosyada mevcut olduğu ve arabuluculuğa başvurulup görüşmede tarafların anlaşamadığının dava dilekçesinde de bahsedilmiş olmakla birlikte, ilk derece mahkemesinin, arabuluculuk dava şartının yerine getirilmediğine yönelik tespiti dosya kapsamına uygun değildir.

Dava, kambiyo senetlerinin bedelsizliğine dayalı menfi tespit davasıdır. Menfi tespit davasının konusu kambiyo senetlerine bağlanan para borcunun ödenmemesine ilişkin olduğundan arabuluculuk şartına tabidir. Mahkemenin kararı yerindedir. a

Dava, davacı yanın İstanbul ilinin illüstrasyon çalışmalarına yönelik eserlerinin davalı tarafından herhangi bir akdi ilişki olmaksızın kullanıldığı iddiasına dayalı olarak haksız rekabetin tespiti, tecavüzün ortadan kaldırılması (ref’i), maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.

Uyuşmazlıkta, arabuluculuk görüşmesinin telekonferans yoluyla yapıldığı ancak kanunda tarafların telefonla arabuluculuk toplantısına katılabileceklerine dair bir düzenleme bulunmadığı, davalı vekili iddia olunan avukatın imza tarihinin son tutanak düzenleme tarihinden sonra olduğu anlaşıldığı ve dolayısıyla anlaşamama tutanağının usulüne uygun olmadığı görülmektedir.

Arabuluculuk son tutanağının aslını veya arabulucu tarafından onaylanmış bir örneğini bir haftalık kesin süre içinde mahkemeye sunulması gerektiği, aksi takdirde davanın usulden reddedileceği ihtarını içeren bir davetiye tebliğ edilmediği anlaşılmakta olup gerekli ihtarat yapılmadan davanın usulden reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir.

Menfi tespit davalarının esas itibariyle bir miktar paranın ödemesine ilişkin olmaları dikkate alındığında dava şartı arabuluculuk kapsamında kaldığının kabulü gerekir.

Usulüne uygun bir başvuru olmadığı, arabuluculuk görüşmelerinin hiç yapılmadığı ve mevzuat hükümleri çerçevesinde usulüne uygun, geçerli bir tutanak düzenlenmediği ve dava tarihi itibari ile zorunlu arabuluculuk şartının henüz yürürlüğe girmediği de dikkate alınarak, davaya konu ihbar ve kıdem tazminatı ile yıllık izin ücreti yönünden işin esasına girilerek sonuca gidilmesi gerekir.

6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 9/2. maddesine göre, “Arabulucu olarak görevlendirilen kimse , tarafsızlığında şüphe edilmesini gerektirecek önemli hal ve şartların varlığı halinde, bu hususta tarafları bilgilendirmekle yükümlüdür”. Adalet Bakanlığı Arabuluculuk Daire Başkanlığının hazırladığı Arabulucular Etik Kuralları'nın 4. maddesinde, arabulucu ile taraflar arasında herhangi bir menfaat ilişkisi veya çatışmasının bulunmaması gerektiği açıklanmıştır. Arabulucu kendisi tarafından makul koşullarda bilinebilecek ve tarafsızlığı hakkında şüphe uyandırabilecek doğmuş veya doğabilecek menfaat ilişkisi veya çatışmasının varlığı halinde mümkün olan en kısa süre içinde tarafları bilgilendirmelidir. Bu kapsamda değerlendirilen somut uyuşmazlıkta taraf, arabulucunun karşı tarafın avukatı olduğuna ilişkin bilgilendirilmediğinden geçerli bir ihtiyari arabuluculuk meydana gelmemiştir.

Ticari dava türündeki menfi tespit davasının zorunlu arabuluculuğa tabi olduğu varsayıldığında dahi, somut davada, arabuluculuğa başvurulduğu, anlaşamama tutanağının istinaf dilekçesine eklendiği görüldüğünden, davada, bu dava şartının oluştuğu kabul edilmelidir.

Menfi tespit davasının konusunun paranın ödenmesine yönelik alacak yada tazminat talebini içermediği kanaatiyle davada TTK'nın 5/A maddesi gereğince arabulucuya başvurma zorunluluğu bulunmamaktadır.

Menfi tespit davası karşı tarafın potansiyel alacak iddiası ile bir takip başlatma veya dava açma tehdidini etkisiz kılmaya veya dava açılmışsa borcun ödenmesini önlemeye yönelik olduğundan arabuluculuk şartı öngören yasa anlamında davanın konusunun bir para alacağı olduğu açıktır.

İlk derece mahkemesi tarafından arabuluculuk dava şartı yokluğu sebebiyle davanın usulden reddine karar verilmiştir. İstinaf incelemesinde; tarafların tacir olmaması ve işin ticari nitelikte olmaması nedeniyle uyuşmazlık arabuluculuk ile halledilecek işlerden olmayıp, arabuluculuk dava şartı oluşmadığı gibi, uyuşmazlık tüketici işleminden kaynaklanmaması sebebiyle görevsizlik kararı verilerek tüketici mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.

Dava, İİK'nun 72.maddesi uyarınca icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasıdır. Kanun koyucu konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri yönünden dava şartı olarak arabuluculuğu öngörmüştür. Eldeki dava menfi tespit davası olduğundan arabulucuya gidilmesi zorunluluğu bulunmamaktadır. 

Somut uyuşmazlıkta, 22.01.2018 tarihli Arabuluculuk Başvuru Formu”nda dava türü “İşçi İle İşveren İlişkisinden Kaynaklanan (Nisbi)” şeklinde genel bir içerik taşımaktadır. 31.01.2018 tarihli “Arabulucuk Son Tutanağı”nda ise arabuluculuk konusu uyuşmazlık “İşçi – İşveren uyuşmazlığı” şeklinde düzenlenmiştir. Arabuluculuğa başvuru tarihinin yönetmelikten öncesine ait oluşu nedeni ile arabulucuğa başvuru dava şartının gerçekleştiği kabul edilmelidir

Neticei talebin bir para alacağının tahsili veya tazminat olduğu durumlarda, arabulucuya başvuru yapılmış olması dava şartıdır. Menfi tespit davaları bu kapsamda değerlendirilemez. Çünkü, menfi tespit davalarında, bir miktar alacağın tahsili talebi yoktur.

Avukatın mesleğini sürdürmesi fiilen imkansız hale geleceğinden, avukatın banka hesabına haciz konulması; mümkün değildir.

Menfi tespit davaları sonucunda verilen hükümler esasa yönelik olarak cebri icraya konu edilip infaz edilemeyeceğinden, ticari davalarda arabuluculuğa başvuruyu dava şartı olarak öngören madde hükmünün amaçsal yorumundan Yasa Koyucu’nun bilinçli olarak menfi tespit davalarını arabuluculuk dava şartına tabi tutmadığı anlaşılmaktadır.

İtirazın iptali davasının, hukuksal niteliği itibariyle müspet tespit davası olduğu; bu kapsamda, müspet tespit davasının dava şartı arabuluculuk kapsamına girmediği, değerlendirilmiştir

Dava, İİK'nun 72.maddesi uyarınca icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasıdır. Konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri yönünden dava şartı olarak arabuluculuğu öngörmüştür. Eldeki dava menfi tespit davası olduğundan arabulucuya gidilmesi zorunluluğu bulunmamaktadır.

Arabuluculuk anlaşma belgesinde icra edilebilirlik şerhi olup aynı zamanda alacak şarta bağlanmış ve anlaşma belgesinin eda hükmü içermemesi halinde; söz konusu belge ilâmlı takibe konu edilemez