Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığının Arabuluculuk Faaliyetinde KDV Tevkifatına İlişkin 27.05.2021 Tarihli ve E:65017 Sayılı Özelgesi

• Tarih: 02.06.2021
• Yazar:

Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığının Arabuluculuk Faaliyetinde KDV Tevkifatına İlişkin 27.05.2021 Tarihli ve E:65017 Sayılı Özelgesi

Bilindiği üzere, 16 Şubat 2021 tarihli ve 31397 sayılı Resmî Gazetede, Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı) tarafından Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No:35) yayımlanmış olup; söz konusu tebliğ neticesinde, mükellefler bazı işlemlerde KDV tevkifatı uygulanıp uygulanmayacağı hakkında tereddüde düşmektedir. Bu faaliyetlerden biri de arabuluculuk faaliyetidir.

Bu çerçevede Adalet Bakanlığı, 

1. Arabulucular tarafından Cumhuriyet Başsavcılıklarına düzenlenen SERBEST MESLEK MAKBUZLARININ arabuluculuk ücretinin ödenmesi aşamasında düzenlenip düzenlenmeyeceği   ve

2. Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından dava şartı olarak arabuluculuk işi kapsamında ödenen arabuluculuk ücretlerine ilişkin KDV tevkifatı yapılıp yapılmayacağı hususlarında Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığından özelge talebinde bulunmuştur.

Zira 213 sayılı VUK'un 413. maddesinde ve 395 sayılı VUK Genel Tebliğine göre özelgenin mahiyeti şu şekilde hükme bağlanmıştır:

Vergi Usul Kanununun 413. maddesi: "Mükellefler, Gelir İdaresi Başkanlığından veya bu hususta yetkili kıldığı makamlardan, vergi durumları ve vergi uygulaması bakımından müphem ve tereddüdü mucip gördükleri hususlar hakkında yazı ile izahat isteyebilir."

395 Sayılı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde ise özelgenin konusu: Mükelleflerin ve vergi sorumlularının vergi durumları ve vergi uygulamaları bakımından, kendilerince açık olmayan ve tereddüt ettikleri konular hakkında yetkili makamlardan yazılı olarak açıklama talebinde bulunmaları üzerine yetkili makamlarca kendilerine verilen yazılı görüştür."

Belirtilen hüküm neticesinde görüldüğü üzere özelgeler, idarenin konu hakkındaki görüşüdür ve Vergi hukuku açısından açıklayıcı (ikincil) bir kaynak mahiyetindedir.

Öte yandan, özelgenin önemi Vergi Usul Kanununun 369. maddesinde belirtilmiştir. İlgili hükme göre, özelge talep edenlerin yetkili makamlar tarafından verilen görüşe göre hareket etmeleri halinde, bu görüşler yanlış veya bir hükmün uygulanma tarzına ilişkin bir içtihat değişmiş olsa da vergi cezası kesilmeyecek ve gecikme faizi hesaplanamayacaktır.

Yukarıda belirtilen hükümler neticesinde açıkça görülmektedir ki, mükellefler ve vergi sorumluları vergiye ilişkin durumlarda veya vergi uygulamalarında açık olmayan ve yahut tereddüt ettikleri konularda idarenin görüşünü özelge yoluyla almaktadırlar. Dolayısıyla mükellefler tarafından özelge talep edilen konularda, idareden mevzuatın birebir tekrarını yapması değil, ayrıntılı ve anlaşılır bir şekilde mükelleflerin sorularını cevaplanması beklenir.

Gelir İdaresi Başkanlığı, yukarıda belirtilen talebe istinaden ilgili mevzuat hükümlerini belirterek arabulucuların Cumhuriyet Başsavcılıklarına, arabuluculuk ücret ödemesinin veya tahsilatının yapıldığı anda serbest meslek makbuzunu düzenleyebileceklerini ve arabuluculuk hizmeti bedelinin KDV dahil 1.000 TL’yi aşması halinde  5/10 oranında KDV tevkifatı uygulanması gerektiğini belirtmiştir.

Özelgenin ilgili kısmı şu şekildedir:

“Buna göre, 6325 sayılı Kanun kapsamında dava şartı olarak arabuluculuk hizmeti ifa edildiğinde KDV hesaplaması gerekmektedir. Cumhuriyet Başsavcılıkları tarafından arabuluculuk ücretinin hizmetin verilmesinden sonra ödenmesi bu durumu değiştirmemektedir.

Öte yandan Cumhuriyet Başsavcılıklarına verilen arabuluculuk hizmeti bedelinin KDV dahil 1.000 TL’yi aşması halinde KDV Genel Uygulama Tebliğinin (1/C-2.1.3.2.13.) bölümü kapsamında 5/10 oranında KDV tevkifatı uygulanması gerekmektedir.

(2) 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 172 nci maddesi ile serbest meslek erbabına defter tutma mecburiyeti getirilmiş, 210 uncu maddesinde serbest meslek erbabının serbest meslek kazanç defteri tutacağı hüküm altına alınmış, 236 ncı maddesinde ise “Serbest meslek erbabı, mesleki faaliyetlerine ilişkin her türlü tahsilatı için iki nüsha serbest meslek makbuzu tanzim atmak ve bir nüshasını müşteriye vermek, müşteri de bu makbuzu istemek ve almak mecburiyetindedir.” Hükmüne verilmiştir.

Bu itibarla, arabuluculuk faaliyeti icra eden serbest meslek erbaplarının, Vergi Usul Kanununun yukarıdaki hükümleri uyarınca serbest meslek kazanç defteri tutması ve mesleki faaliyetlerine ilişkin her türlü tahsilatı için serbest meslek makbuzu düzenlemesi gerekmektedir. Dolayısıyla, arabulucular tarafından Cumhuriyet Başsavcılıklarına, ödemenin/tahsilatın yapıldığı anda, serbest meslek makbuzu düzenlemesi icap etmektedir.”

İlgili yazının tam metni için tıklayınız.