Vergi Hukuku

213 sayılı Vergi Usul Kanunu madde 359
“b) Vergi kanunları uyarınca tutulan veya düzenlenen ve saklama ve ibraz mecburiyeti bulunan defter, kayıt ve belgeleri yok edenler veya defter sahifelerini yok ederek yerine başka yapraklar koyanlar veya hiç yaprak koymayanlar veya belgelerin asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenleyenler veya bu belgeleri kullananlar, üç yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Gerçek bir muamele veya durum olmadığı halde bunlar varmış gibi düzenlenen belge, sahte belgedir.”
Vergi kaçakçılığı suçlarını yaptırıma bağlayan 213 sayılı Kanun'un tartışmaya konu 359 uncu maddesinin(b) fıkrasındaki yasa metni dikkate alındığında; aynı maddenin aynı fıkrasında seçimlik hareketli bir suç olarak düzenlendiği hususu duraksamaya yer vermeyecek kadar açıktır. Vergi mevzuatımızda bu seçimlik hareketlerin ayrı suçlar olduğuna dair veya böyle bir sonuç çıkarmamıza neden olacak tek kelimelik dahi yasal düzenleme mevcut değildir. Seçimlik hareketli suçlardaki fiillerin birbirine hiç benzememesi -örneğin üretmek, nakletmek, satmak... gibi- işin olmazsa olmazıdır. Zira fiiller aynı olsa seçimlik hareket olarak düzenlenmezdi.
vergi kaybının önlenmesi amacıyla, vergi kaybının gerçekleşmesini dahi unsur olarak aramadığı için vergi kaçakçılığı suçunu tehlike suçu olarak öngören kanun koyucunun, gerek sahte belge düzenleyerek menfaat karşılığı vergisel işlemde kullanılması koşuluyla başkasına verilmesi eylemi ile başkası tarafından düzenlenen sahte belgeyi vergisel bir işlemde kullanma eylemini aynı maddeyi ihlal eden seçimlik hareketler olarak öngörmesi nedeniyle eylemlerin kül halinde zincirleme şekilde tek vergi kaçakçılığı suçunu oluşturduğu kabul edilmelidir.
Maddi ceza hukukuna ilişkin onlarca seçimlik hareketli suç bulunduğu, bu suçlarda seçimlik hareketlerin gerek doktrinde, gerekse uygulamada birbirine dönüşmeyen ayrı suçlar olarak telakki edilip seçimlik hareketlerin birden çoğunu işleyen failler hakkında her bir seçimlik hareket için ayrı ayrı ceza tertip edilmesinin kabul görmediği ve bu yönde bir tek dahi örnek bulunmadığı, seçimlik hareketlerin ayrı ayrı suçlar kabul edilmesi suç ve cezadaki kanunilik ilkesiyle bağdaşmayacağı gibi hiçbir hukuki yorumla da izah edilemez.
Somut olayda sanığın aynı fıkrada yaptırıma bağlanan birden çok seçimlik hareketten ikisini işlemesi sebebiyle 5237 sayılı Kanun'un 61 inci maddesi de gözetilerek, tek suçtan alt sınırdan uzaklaşmak suretiyle hüküm kurulması gerekirken, tek bir suçun seçimlik hareketlerinin iki ayrı suç gibi nitelendirilmesini ceza hukukuna has yorum yöntemlerinin hiçbiriyle izah etmek mümkün değildir.
Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun 02.10.2024 tarihli ve E:2024/280 K:2024/279 sayılı Kararı’nda;
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun vergi kaçakçılığı suçlarını yaptırıma bağlayan 359 uncu maddesinin (b) fıkrasında yer alan sahte belge düzenleme ve kullanma suçlarında aynı fıkra içerisinde sahte belge düzenleme ve kullanmanın düzenlenmesi nedeniyle bu hususa ilişkin verilen daha önceki kararlarda maddede yer alan suçların iki ayrı suç olarak değerlendirilerek her suç bakımında ayrı ayrı hüküm kurulmuş olsa da madde hükmünün incelenmesinden ilgili suçların seçimlik hareketli suç olarak tanımlandığının açık ve tartışmasız olduğu ve söz konusu seçimlik hareketin ayrı ayrı bağımsız suçlar olarak kabul edilmesinin mümkün olmadığı ifade edilmiştir.

Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun 02.10.2024 tarihli ve E:2024/280, K:2024/279 sayılı kararında;
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 359 uncu maddesinin (b) fıkrasında düzenlenen sahte belge düzenleme ve kullanma suçlarının, aynı fıkra içerisinde yer alması nedeniyle daha önce verilen kararlarda iki ayrı suç olarak değerlendirilip her biri için ayrı ayrı hüküm kurulmuş olsa da, madde hükmünün incelenmesinden bu suçların seçimlik hareketli suç niteliğinde olduğu açık ve tartışmasız olarak görüldüğü ifade edilmiştir. Ayrıca ilgili maddede belgelerin asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenleyenler “veya” bu belgeleri kullananlar cezalandırıldığı ifade edilmiştir. Yani sahte belge ve bu belgeleri kullanmak "veya" bağlacıyla ifade edilerek seçimlik hareketli bir suç düzenlemesi yapılmıştır. Anayasa Mahkemesi tarafından “veya” bağlacı kullanmanın seçimlik hareketlerden biri olarak kabul edilmesi sebebiyle de bu hareketlerin seçimlik olduğu açıkça görülecek olup dolayısıyla bu seçimlik hareketlerin birbirinden bağımsız suçlar olarak kabul edilmesi mümkün olmadığı da ayrıca ifade edilmiştir.
Sonuç olarak ilgili kararda Vergi Usul Kanunu’nun 359. Maddesinin (b) fıkrasında yer alan sahte belge kullanma ve düzenleme suçları her ne kadar aynı fıkrada yer almakta ise de bu suçların seçimlik ve tek bir suç niteliğinde olduğu ifade edilerek tek bir cezaya hükmedilmesi gerektiği ifade edilmiştir.

Dava açma sürelerinin belirlemesine ilişkin olarak başvurucunun davayı açtığı tarihte mevcut olmayan ve değerlendirilmesi mümkün olmayan bir duruma göre yaptığı yorumunun somut olayın özel koşullarında öngörülebilir olmadığı, başvurucunun mahkemeye erişimini aşırı derecede güçleştirerek başvurucuya şahsi olarak ağır ve orantısız bir külfet yüklediği değerlendirilmiştir.

Vekille takip edilen ve ilk derece mahkemelerince tek dosyada birleştirilerek karara bağlanan davalarda kanun gereğince ilgili taraf lehine takdir olunacak vekâlet ücreti bakımından, tek vekâlet ücretine hükmedilmesi gerekir.

Vergilendirme alanında muafiyet ve istisna hükümlerinin yorum yoluyla genişletilmesi veya daraltılması Anayasa ile güvence altına alınan verginin yasallığı ilkesine aykırı düşeceğinden Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun uyarınca değişiklik sonrası dönemler için riskli yapı malikleri tarafından üçüncü kişilere yapılan ilk satış işlemlerine ilişkin olarak malik adına tahakkuk eden tapu harcı istisna hükümleri kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir.

Yurt dışındaki bankalardan, uluslararası kurumlardan ve yurt dışı kredi kuruluşlarından sağlanan kredilerin temini ve geri ödenmesi amacıyla düzenlenecek kağıtlar ile bu kağıtlar üzerine konulacak şerhler ve teminatların damga vergisi ve harçtan müstesnadır.

Zamanaşımı süresinin dolmasından önce yapılan cüz'i tutardaki ödemelerin mükellefler tarafından yapıldığının kabulünün ticari icaplara uygun düşmediği, söz konusu ödeme nedeniyle tahsil zamanaşımı süresinin kesildiğinden bahsedilmesine olanak bulunmadığı hakkında.

Davacı adına mirasçı sıfatıyla düzenlenen 07.02.2013 tarihli ve 1 ila 9 numaralı ödeme emirlerinin iptali istemiyle dava açılmıştır. Mirasın hükmen reddi talebiyle açılan dava sonuçlanıp karar kesinleşmeden davacı adına mirasçı sıfatıyla ödeme emri düzenlenemeyeceği hakkındadır. Olayda davacı Medeni Kanun'da öngörülen süreler içinde terekenin resmi defterinin tutulması talebiyle Sulh Hukuk Mahkemesi nezdinde dava açmış ayrıca mirasın hükmen reddine karar verilmesi talebiyle yargı mercilerine başvurusunu yapmıştır. Bu durumda, mirasın reddine ilişkin hukuki süreç tamamlanmadan davacının mirasçı sıfatıyla ölenin vergi borçları nedeniyle takibine başlanmasında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.

Sahte fatura kullanma suçunda her takvim yılında işlenen suçların birbirinden ayrı ve bağımsız suçları oluşturduğu, ancak aynı takvim yılı içerisinde farklı zamanlarda kullanılan sahte fatura eylemlerinin bir bütün halinde zincirleme sahte fatura kullanma suçunu oluşturacağı cihetle, her takvim yılındaki eylemlerin ayrı ayrı zincirleme biçimde işlenmiş suçları oluşturacağı gözetilmeden, hangi takvim yılından hüküm kurulduğu da belirtilmeksizin yazılı şekilde tek hüküm kurulması suretiyle eksik ceza tayini yasaya aykırıdır.

Avukatlık sözleşmesine dayanarak tahsil edilen tutarların çoğunluğunun asgari ücret tarifesinde belirlenen sınırların altında olduğu ve eksik katma değer vergisi hesaplandığı belirtilmiştir. 2012 yılında tamamlanan tüm dava dosyaları için avukatlık hizmetinin sunulduğu ifade edilmiştir. Vekalet ücretinin tahsil edilip edilmemesine bakılmaksızın, 2012'de sunulan avukatlık hizmetinin KDV açısından vergiyi doğuran olayın gerçekleşmesi için yeterli olduğu belirtilmiştir. Seğmenler Vergi Dairesi Müdürlüğü'nün sunulan CD'yi inceleyerek yeniden değerlendirme yapması gerektiği ifade edilmiştir.

213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na 8/4/2022 tarihli ve 7394 sayılı Kanun’un 6. maddesiyle eklenen geçici 34. maddenin birinci fıkrasının ikinci cümlesinin Anayasa’nın 10. ve 36. maddelerine aykırılığı ileri sürülerek iptaline karar verilmesi talepleridir.

Tacir kişinin yapmış olduğu bütün işlemler ticari işlem sayılamaz. Tacirin hesabına para aktarılması tek başına mal alım-satım faaliyeti olduğu sonucunu çıkarmaya yeterli olmadığından, işlemlerin mahiyetinin ticari işlem olup olmadığının anlaşılabilmesi için inceleme yapan kişi tarafından somut deliller ve tespitler sunulmalıdır. 

Sahip olunan arsanın kat karşılığı inşaat sözleşmesi ile müteahhite devredilmesi ve buna karşılık inşa edilen binada kat sahibi olunmasının servetin değerlendirilmesi niteliğinde olduğu, bu haliyle davacının devamlılık ve organizasyon içeren şekilde 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 37. maddesi kapsamında ticari kazanç elde ettiğini gösteren bir faaliyeti bulunmadığından adına yapılan tarhiyatta hukuka uygunluk görülmediği gerekçesiyle Danıştay temyiz isteminin reddine karar vermiştir.