Kişisel Sosyal Medya Hesabında Paylaşılan Habere Disiplin Cezası Verilmesi Eğitim Hakkını İhlal Eder

• Tarih: 24.11.2021
• Yazar: Stj. Av. Sıla Özdemir

Kişisel Sosyal Medya Hesabında Paylaşılan Habere Disiplin Cezası Verilmesi Eğitim Hakkını İhlal Eder

24 Kasım 2021 tarihli 31669 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Ahmet Batur Başvurusu”nun konusu, başvurucu öğrencinin, mensubu olduğu üniversite yönetimi hakkında çeşitli iddialar içeren bir haberi kişisel sosyal medya hesabından paylaşması neticesinde verilen disiplin cezasının, eğitim hakkını ihlal edip etmediğine ilişkindir.

Başvurucunun, kişisel Facebook hesabından Sol Haber Portalı isimli haber sitesinde paylaşılan “Yıldız Teknik Üniversitesini (M.) mi Yönetiyor?” başlıklı, hakkında hali hazırda mevcut açılmış dava bulunmayan bir haberi yorumsuz olarak paylaşması akabinde disiplin soruşturması açılarak, Üniversite Yönetim Kurulu tarafından yükseköğretim kurumu personelinin kurum içinde ya da dışında şeref ve haysiyetini zedeleyen eylemlerde bulunduğu gerekçesiyle Yükseköğretim Kurumları Öğrenci Disiplin Yönetmeliğinin 6. maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi uyarınca yükseköğretim kurumundan 1 hafta uzaklaştırma cezası verilmiştir.

Başvurucu, Üniversite Yönetimi tarafından verilen disiplin cezasına karşı İstanbul 11. İdare Mahkemesi’ne dava açmıştır. Davayı inceleyen ilk derece mahkemesi başvurucunun başka bir haber sitesinde yer alan haberi yorum yapmadan paylaşması vurgulanarak; eylemin hakaret içermediği, muhatap davalı idarenin şeref ve haysiyetini zedeleyecek derecede olmadığı ve ilgili haberi paylaşmanın ifade özgürlüğü kapsamında kaldığı gerekçesiyle, verilen disiplin cezasında hukuka uyarlık bulamamış ve davanın konusu olan işlemin iptaline karar vermiştir.

Davalı Üniversite Rektörlüğünün istinaf talebiyle İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 7. İdare Dava Dairesi, başvurucunun iftira unsuru taşıyan karalayıcı bir haberi şahsi sosyal medya hesabından paylaşması, muhatabın şeref ve haysiyetini zedeleyecek mahiyette olduğu gerekçesiyle talebi kabul etmiş, ilk derece mahkemesinin kararını kaldırmış ve başvurucunun davasının reddine karar vererek disiplin cezasında hukuka aykırılık görülmediği kanaatine varmıştır.

Başvurucu İstinaf Mahkemesinin kararının ardından Anayasa Mahkemesine,

- haberin başvuru tarihinde dahi kamunun kolaylıkla erişebileceği web sayfasında olduğu,

- başvurucu tarafından yorumsuz olarak paylaşıldığı,

- davaya konu olan haberin içeriğiyle ilgili haber yazarına karşı açılmış herhangi bir dava olmadığı,

- üniversite yönetiminin habere karşı herhangi bir şikayette bulunmadığı

gerekçeleriyle kendisine verilmiş olan 1 hafta süreli yükseköğretim kurumundan uzaklaştırma cezasının ifade özgürlüğü ile eğitim ve adil yargılanma haklarının ihlal edildiğini öne sürmüştür.

Anayasa Mahkemesi başvurucunun iddialarıyla bağlı kalmayıp belirtilen hukuki nitelendirmelerin başvurucunun eğitim hakkına müdahale kapsamında incelenmesi gerektiği tespitini yapmıştır. Anayasa Mahkemesi eğitim hakkına yönelik müdahale arasındaki bağın mevcudiyetini ve müdahaleye konu eylemin yaptırıma tabi tutulabilmesi için eğitim kurumunun düzenini ciddi şekilde etkileyecek bir faaliyetin bulunmadığını tespit etmiştir. Eğitim hakkına getirilecek sınırların ise  demokratik toplum düzeni için gerekli nitelikte ve ölçülü olmasını elzem görmüştür. Anayasa Mahkemesine göre sınırlamaların ölçülülüğü yönünden gereken üç kriter dikkate alınmalıdır. Bu kriterler ise elverişlilik, gereklilik ve orantılılıktır. Elverişlilikte aynı amaca daha hafif bir müdahale ile ulaşılması, orantılılıkta müdahale ile ulaşılmak istenen amaç arasında makul bir dengenin bulunması, gereklilik ise amaç bakımından müdahalenin zorunlu olmasını ifade etmektedir. Anayasa Mahkemesi, kararında başvurucuya verilen disiplin cezasının zorunlu bir ihtiyacı karşıladığı ve amaca ulaşmak bakımından orantılı olduğu ortaya konulamamıştır. Bu bağlamda İstinaf Mahkemesinin gerekçelerini eğitim hakkına yapılan müdahale için ilgili ve yeterli olarak kabul etmemiştir.

Karar sonucunda ise eğitim hakkının ihlaline ilişkin iddianın kabulüne, Anayasa’nın 42. Maddesinde düzenlenen eğitim hakkının ihlal edildiğine, yeniden yargılama yapılması için dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine, başvurucuya 5000 TL tutarında manevi tazminat ödenmesine karar vermiştir.

Kararın tam metni için buraya tıklayınız.