Süre tutum dilekçesi sunulmadığı gerekçesiyle süre yönünden reddedilen istinaf başvurusu nedeniyle adil yargılanma hakkı kapsamındaki mahkemeye erişim hakkı ihlal edilmiştir

• Tarih: 25.10.2022
• Yazar: Stj. Av. Ahmet DAŞDEMİR

Süre tutum dilekçesi sunulmadığı gerekçesiyle süre yönünden reddedilen istinaf başvurusu nedeniyle adil yargılanma hakkı kapsamındaki mahkemeye erişim hakkı ihlal edilmiştir

25.10.2022 tarihli ve 31994 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "İHSAN YÜCEL VE NECMİYE ANAÇ BAŞVURUSU"nun konusu; istinaf başvurusunun süre aşımı gerekçesiyle reddedilmesi nedeniyle mahkemeye erişim hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir. 

Somut olayda değerlendirilmesi gereken mesele, başvurucuların istinaf isteminin istinaf başvuru süresinin kararın tefhiminden başlatılması suretiyle incelenmesinin mahkemeye erişim hakkına orantısız bir müdahale oluşturup oluşturmadığıdır. 

İlgili ilk derece mahkemeleri kısa kararın başvurucunun ya da başvurucu vekilinin yüzüne karşı verildiği buna göre ilgili madde gereğince tefhimden itibaren 10 günlük süre içerisinde istinafa başvurulmadığı, süre tutum dilekçesi de verilmediği dikkate alınarak istinaf başvurusunun süresinde olmadığına karar vermiştir. 

Olaya ilişkin başvurucuların iddiaları şu şekildedir: 

Başvurucular, tefhimle istinafa başvurma süresinin başlayabilmesi için hükme ilişkin tüm hususların kısa kararda açıklanmış olması gerektiği, somut olayda ise kısa kararın gerekçe içermediği, karara gerekçeli kararın tebliği ile vakıf olunduğu bundan dolayı kısa karardan itibaren sürenin başlatılarak istinaf başvurusunun süreden reddedilmesi nedeniyle mahkemeye erişim haklarının ihlal edildiğini iddia etmektedir. 

Anayasa Mahkemesi Kararı Özetle: 

İstinaf başvuru süresinin 2004 sayılı Kanun’un hükümlerine göre tefhim veya tebliği tarihinden itibaren 10 gün olduğuna ilişkin bir duraksama vardır. Duraksama hangi durumda tebliğ hangi durumda tefhimden başlayacağı hususundan kaynaklanmaktadır. Anayasa Mahkemesinin daha önce verdiği Nihal Uslukol kararında ve Yargıtay İçtihatlarında da olduğu gibi gerekçesi açıklanmamış bir hüküm tefhim edilmiş bir hüküm sayılmamakta ve gerekçeli karar tebliğ ya da tefhim edilmeden kanun yoluna başvuru süresi başlamamaktadır. 

Mevcut olay, ilk derece mahkemesi kararları, başvurucuların iddiaları ve Yargıtay içtihatları ile birlikte değerlendirildiğinde: 

Kısa kararla, kararın gerekçeli olarak öğrenilmediği dolayısıyla gerekçeli kararı öğrenemeyen başvurucunun da; kısa kararın tefhiminden itibaren istinafa başvurmasını beklemenin başvuruculara ağır bir yük yüklediği, gerekçeli karar açıklanmadan istinafa başvurmanın sonuçlarının öngörülemez olduğu, katlanmak zorunda kaldığı külfetle hedeflenen amacın arasında orantı olmadığı bu sebepten dolayı Anayasa’nın 36. maddesiyle güvence altına alınan adil yargılanma hakkı kapsamındaki mahkemeye erişim hakkının ihlal edildiğine karar verilmiştir. 

Kararın tam metni için tıklayınız.