-
Tarih: 16.04.2021
Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığının KDV Tevkifatı Hakkındaki 14.04.2021 Tarihli Özelgesi
I- GENEL
Bilindiği üzere, 16 Şubat 2021 tarihli ve 31397 sayılı Resmi Gazetede, Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı) tarafından Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No:35) yayımlanmış olup; söz konusu tebliğ neticesinde, mükellefler bazı işlemlerde KDV tevkifatı uygulanıp uygulanmayacağı hakkında tereddüde düşmektedir.
Bu yazımızda Türkiye Barolar Birliği Başkanlığı tarafından karşı taraf vekalet ücretlerinin katma değer vergisine tabi olup olmadığı ve karşı taraf vekalet ücretlerinin katma değer vergisine tabi olup olmadığı hakkındaki 05.04.2021 tarihli özelge talebine istinaden Hazine ve Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından tanzim edilen 14.04.2021 tarihli ve E-43370460-130[5309-765]-51968 sayılı özelge ve söz konusu Özelge’ye ilişkin değerlendirmelerimizi içermektedir.
II- HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞININ 04.2021 TARİHLİ VE E-43370460-130[5309-765]-51968 SAYILI ÖZELGESİ
HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI
Gelir İdaresi Başkanlığı
ACELE
Sayı : E-43370460-130[5309-765]-51968 14.04.2021
Konu : KDV Tevkifatı Uygulaması Hakkında
TÜRKİYE BAROLAR BİRLİĞİ BAŞKANLIĞINA
(Vergi Hukuk Komisyonu)
İlgi : 05/04/2021 tarihli ve 52482138-9530 sayılı yazınız.
İlgide kayıtlı yazınızda karşı taraf vekalet ücretlerinin katma değer vergisine tabi olup olmadığı ile KDV Genel Uygulama Tebliğinin (I/C-2.1.3.2.13) bölümünde belirtilen alıcılara cı hususlarında Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun;
- 1/1 inci maddesinde, Türkiye’de yapılan ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde teslim ve hizmetlerin KDV'ye tabi olduğu,
- 8’ince maddesinde, mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde bu işleri yapanların KDV mükellefi olduğu,
- 20’inci maddesinde, teslim ve hizmet işlemlerinde matrahın, bu işlemlerin karşılığını teşkil eden bedel olduğu; bedel deyiminin, mal teslim alan veya kendisine hizmet yapılan veyahut bunlar adına hareket edenlerden bu işlemler karşılığında her ne suretle olursa olsun alınan veya bunlarca borçlanılan para, mal ve diğer suretlerde sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamını ifade ettiği,
- 27/5’inci maddesinde ise serbest meslek faaliyetleri için ilgili meslek teşekküllerince tespit edilmiş bir tarife varsa hizmet bedelinin bu tarifede gösterilen ücretten düşük olmayacağı
hüküm altına alınmıştır.
311 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin “İcra ve İflas Kanunu ile Avukatlık Kanunu Uyarınca Karşı Tarafa Yükletilen Vekalet Ücretinin Vergilendirilmesi ve Gelir Vergisi Tevkifat Uygulaması” başlıklı Sekizinci Bölümünün “Vekalet Ücretlerinde Vergi Tevkifatı Uygulaması” başlıklı 25’inci maddesinin (5) numaralı bendinde, “Mahkeme kararında “KDV hariç” şeklinde bir ifadenin yer almaması halinde, vekalet ücretinin KDV dahil olduğu kabul edilir ve iç yüzde oranı uygulanmak suretiyle hesaplanan KDV, düzenlenen serbest meslek makbuzunda gösterilir. Bu durumda gelir vergisi tevkifatının KDV hariç tutar üzerinden yapılması gerektiği tabiidir." açıklaması yer almaktadır.
Diğer taraftan, KDV Kanununun 9’uncu maddesinde, mükellefin Türkiye içinde ikametgahının, iş yerinin, kanuni merkezi ve iş merkezinin bulunmaması hallerinde ve gerekli görülen diğer hallerde Hazine ve Maliye Bakanlığının, vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla, vergiye tabi işlemlere taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutabileceği hüküm altına alınmıştır.
KDV Genel Uygulama Tebliğinin (I/B-4.) bölümünde avukatlık ücretlerine ilişkin açıklamalara yer verilmiş, (I/C-2.) bölümünde KDV tevkifat uygulamasının usul ve esasları belirlenmiş ve Tebliğin (I/C2.1.3.2.) ve (I/C-2.1.3.3.) bölümlerinde ise kısmi tevkifat uygulanacak teslim ve hizmetler açıklanmış olup. Tebliğin;
- (I/C-2.1.3.2.2.) bölümünde, "Tebliğin (I/C-2.1.3.1/b) ayırımında sayılanlara karşı ifa edilen etüt, plan-proje, danışmanlık, denetim ve benzeri hizmetlerde alıcılar tarafından (9/10) oranında KDV tevkifatı uygulanır.
…
Avukatların hukuki ihtilaflarla ilgili olarak yargı mercileri nezdinde veya yargı kararlarının sonuçları ile ilgili olarak vekâlet akdi çerçevesinde (icra vb.) verdikleri hizmetler prensip olarak tevkifat kapsamına girmemektedir.
Avukatların verdikleri danışmanlık hizmetleri ise tevkifata tabidir. Avukatlarla yapılan sözleşmede avukatlık ve danışmanlık hizmetleri birlikte yer alıyorsa, bu iki unsur ayrı ayrı ücretlendirilmediği takdirde, toplam sözleşme bedeli üzerinden tevkifat uygulanır.",
- "Diğer Hizmetler" başlıklı (I/C-2.1.3.2.13.) bölümünde,
"KDV mükellefleri tarafından, 5018 sayılı Kanuna ekli cetveller kapsamındaki idare, kurum ve kuruluşlar, kanunla kurulan kamu kurum ve kuruluşları, döner sermayeli kuruluşlar, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, bankalar, sigorta ve reasürans şirketleri, kanunla kurulan veya tüzel kişiliği haiz emekli ve yardım sandıkları ile kalkınma ajanslarına ifa edilen ve Tebliğde özel olarak belirlenmeyen diğer bütün hizmet ifalarında söz konusu alıcılar tarafından (5/10) oranında KDV tevkifatı uygulanır.",
-"Tevkifat Uygulamasında Sınır" başlıklı (I/C-2.1.3.4.1) bölümünde;
"... Kısmi tevkifat uygulaması kapsamına giren her bir işlemin KDV dahil bedeli 1.000 TL'yi aşmadığı takdirde, hesaplanan KDV tevkifata tabi tutulmaz. Sınırın aşılması halinde ise tutarın tamamı üzerinden tevkifat yapılır.
Tespit edilen tutarı aşan işlemlerde KDV tevkifatı zorunluluğundan kaçınmak amacıyla bedel parçalara ayrılamaz, aynı işleme ait bedellerin toplamı dikkate alınarak bu sınırın aşılması halinde tevkifat yapılır."
açıklamaları yer almaktadır.
Buna göre, serbest meslek erbabı avukatların;
- Yapmış oldukları hizmet karşılığında mahkemelerce hükmolunan karşı taraf vekalet ücreti üzerinden KDV hesaplanması,
- Tebliğin (I/C-2.1.3.1/b) ayrımındaki belirlenmiş alıcılara verdikleri ve KDV dahil bedeli 1.000 TL'yi aşan danışmanlık hizmetlerinde, Tebliğin (I/C-2.1.3.2.2.) bölümü kapsamında (9/10) oranında KDV tevkifatı uygulanması,
- Hukuki ihtilaflarla ilgili olarak yargı mercileri nezdinde veya yargı kararlarının sonuçları ile ilgili olarak vekâlet akdi çerçevesinde (icra vb.) Tebliğin (I/C-2.1.3.2.13) bölümü kapsamında yer alanlara verdikleri ile karşı taraf vekalet ücreti kapsamında anılan bölüm kapsamında yer alanlar adına düzenledikleri belgelerde gösterilen ve KDV dahil bedeli 1.000 TL'yi aşan hizmetler için de ilgili sorumlular tarafından (5/10) oranında KDV tevkifatı uygulanması
gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
Gökhan ÖZÇUBUK
Başkan a.
Gelir İdaresi Daire Başkanı V.
III- ELEŞTİRİLERİMİZ
"KDV Tevkifatı 18.03.2021 tarihli Özelge" (İlgili metin için tıklayınız) ve “KDV Tevkifatı 01.04.2021 tarihli Özelge”ye dair yazımızda (İlgili metin için tıklayınız) ilgili idarelerin düzenlediği özelge ile Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığının düzenlendiği “KDV Tevkifatı 30.03.2021 tarihli Özelge” (İlgili metin için tıklayınız) gibi bir üst başlıkta tam metni gösterilen özelge de mevzuatta belirtilen özelge müessesesine uygun değildir. Zira özelgenin tanımı ve amacı 213 sayılı VUK'un 413.maddesinde ve 395 sayılı VUK Genel Tebliğinde açıklanmıştır. Buna göre;
Vergi Usul Kanununun 413. maddesi: "Mükellefler, Gelir İdaresi Başkanlığından veya bu hususta yetkili kıldığı makamlardan, vergi durumları ve vergi uygulaması bakımından müphem ve tereddüdü mucip gördükleri hususlar hakkında yazı ile izahat isteyebilir."
395 Sayılı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde ise özelgenin konusu: Mükelleflerin ve vergi sorumlularının vergi durumları ve vergi uygulamaları bakımından, kendilerince açık olmayan ve tereddüt ettikleri konular hakkında yetkili makamlardan yazılı olarak açıklama talebinde bulunmaları üzerine yetkili makamlarca kendilerine verilen yazılı görüştür."
Belirtilen hüküm neticesinde görüldüğü üzere özelgeler, idarenin konu hakkındaki görüşüdür ve Vergi hukuku açısından açıklayıcı (ikincil) bir kaynak mahiyetindedir.
Öte yandan, özelgenin önemi Vergi Usul Kanununun 369. maddesinde belirtilmiştir. İlgili hükme göre, özelge talep edenlerin yetkili makamlar tarafından verilen görüşe göre hareket etmeleri halinde, bu görüşler yanlış veya bir hükmün uygulanma tarzına ilişkin bir içtihat değişmiş olsa da vergi cezası kesilmeyecek ve gecikme faizi hesaplanamayacaktır.
Yukarıda belirtilen hükümler neticesinde açıkça görülmektedir ki, mükellefler ve vergi sorumluları vergiye ilişkin durumlarda veya vergi uygulamalarında açık olmayan ve yahut tereddüt ettikleri konularda idarenin görüşünü özelge yoluyla almaktadırlar. Dolayısıyla mükellefler tarafından özelge talep edilen konularda, idareden mevzuatın birebir tekrarını yapması değil, ayrıntılı ve anlaşılır bir şekilde mükelleflerin sorularını cevaplanması beklenir.
Hazine ve Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından tanzim edilen 14.04.2021 tarihli ve E-43370460-130[5309-765]-51968 sayılı Özelgesi incelendiğinde görülecektir ki, idare konu hakkında yorum yapmaktan çekinmiştir. Özelge’nin sonuç kısmı aynen şu şekildedir:
“Buna göre, serbest meslek erbabı avukatların;
- Yapmış oldukları hizmet karşılığında mahkemelerce hükmolunan karşı taraf vekalet ücreti üzerinden KDV hesaplanması,
- Tebliğin (I/C-2.1.3.1/b) ayrımındaki belirlenmiş alıcılara verdikleri ve KDV dahil bedeli 1.000 TL'yi aşan danışmanlık hizmetlerinde, Tebliğin (I/C-2.1.3.2.2.) bölümü kapsamında (9/10) oranında KDV tevkifatı uygulanması,
- Hukuki ihtilaflarla ilgili olarak yargı mercileri nezdinde veya yargı kararlarının sonuçları ile ilgili olarak vekâlet akdi çerçevesinde (icra vb.) Tebliğin (I/C-2.1.3.2.13) bölümü kapsamında yer alanlara verdikleri ile karşı taraf vekalet ücreti kapsamında anılan bölüm kapsamında yer alanlar adına düzenledikleri belgelerde gösterilen ve KDV dahil bedeli 1.000 TL'yi aşan hizmetler için de ilgili sorumlular tarafından (5/10) oranında KDV tevkifatı uygulanması gerekmektedir.”
İdarenin sitemize eklenen diğer özelgelerde de alışık olduğumuz tarzı kullanarak yalnızca Tebliğ hükümlerinin tekrar ettiğini ve dolayısıyla izahat talep edilen hususlara ilişkin kendi bakış açısını yansıtmaktan kaçındığını görmekteyiz.
Bu çerçevede ilgili özelge ile başlıca “hukuki ihtilaflar”, “yargı mercileri” “yargı kararlarının sonuçları ile ilgili olarak vekâlet akdi çerçevesinde (icra vb.)” hususlarında 311 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği hükümleriyle açıkça çelişmektedir. Ayrıca;
- Arabuluculuk, tahkim faaliyetleri
- Adli yardım müessesesi
- İlamsız icra takipleri
- CMK kapsamında görevlendirmeler ve daha pek çok tereddüt içeren faaliyetlerin nasıl değerlendirileceği yukarıda gösterilen Özelge ile cevaplanmakta yetersiz kalmaktadır.
Bu konuda, hukuki yorumlarımızı içeren "KDV Tevkifatı Düzenlemesi Çerçevesinde Avukatlık, Hukuki Danışmanlık ve Arabuluculuk Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi" (ilgili yazımız için tıklayınız) ve "Avukatlık Hizmetlerinin KDV Tevkifatı Düzenlemeleri Çerçevesinde Değerlendirilmesi" ( ilgili yazımız için tıklayınız) başlıklı yazılarımızda ayrıntılı açıklamalar yapılmış olup sözü edilen yazılarımız çerçevesinde ilgili konular kapsamındaki görüşlerimizi içeren tablo şu şekildedir:
-
Taraf Teşkilinin Sağlanması İçin Arabulucuya Çeşitli Yetkilerin Tanınması Sebebiyle Ortaklığın Giderilmesi Davasının Zorunlu Arabuluculuğa Tabi Olması Mahkemeye Erişim Hakkını İhlal Etmemektedir
-
Tarih: 02.10.2024
-
-
308 Sıra Numaralı Gelir Vergisi Tebliği İle Gelen Değişiklikler
-
Tarih: 30.09.2024
-
-
5/6/2024 tarihli Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu Gündemine Ait Kararlar Bülteni
-
Tarih: 06.09.2024
-
-
Türkiye Barolar Birliği Reklam Yasağı Yönetmeliği'nde Değişiklikler Yapıldı
-
Tarih: 09.08.2024
-
-
İdari Yaptırım ve İdari Gözetim Kararlarına Karşı Başvuruda Sulh Ceza Hakimliklerinin Görevlendirilmesine İlişkin Değişiklik
-
Tarih: 09.08.2024
-
-
Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıları Şüpheli İşlem Bildirimi Rehberi ve MASAK Online Sistemi Güncellendi
-
Tarih: 25.07.2024
-
-
Dava Açma Sürelerini Düzenleyen Mevzuatların Katı Bir Şekilde Yorumlanması Mahkemeye Erişim Hakkını İhlal Edebilir
-
Tarih: 17.07.2024
-
-
Uyuşmazlığın Sonucuna Etkili İddia ve İtirazların Dikkate Alınmaması Gerekçeli Karar Hakkını İhlal Eder
-
Tarih: 10.07.2024
-
-
Alacağın Sadece Yasal Faiz İle Ödenmesi Alacaklının Mağduriyetine Sebep Olmaktadır
-
Tarih: 08.07.2024
-
-
İcrada Fazla Ödenen KDV Şikayet Yoluyla Her Zaman İstenebilir
-
Tarih: 08.07.2024
-