Kripto Varlık Hukuku

Dava konusu uyuşmazlık dikkate alındığında, davalı tarafın tacir olmadığı gibi uyuşmazlığın tarafların ticari
işletmesi ile ilgili olmadığı, yine davanın niteliği itibariyle TTK 4.maddesinde sayılan mutlak ticari
davalardan da bulunmadığı anlaşıldığından, davaya bakmakla mahkememizin görevli olmadığı kanaatine
varılmakla, davacının davasının görev yönünden reddine, görevli mahkemelerin İstanbul Asliye Hukuk
Mahkemeleri olduğunun tespitine dair karar verilerek, aşağıdaki hüküm tesis olunmuştur.

Tüm dosya kapsamı ve yukarıda belirtilen yasal düzenlemeler kapsamında;davalı şirketin dijital para biriminin alım ve satımının yapılmasına aracılık eden dijital para platformunu kurduğu, davacının söz konusu platforma üye olduğunu ve site üzerinden dijital para alım ve satımı yaptığını, davacının yapmış olduğu kripto varlık alım ve satımlarına ilişkin ödemiş olduğu bedeli çekim talebinde bulunduğu ancak davalı tarafça bedelin ödenmediği , taraflardan davacının TTK'da düzenlenen tacir sıfatını taşımadığı gibi, davacının gelir ve kar elde etme gayesinin olmasının davayı kendiliğinden ticari dava haline getirmeyeceğinden, TTK'da ön görülen, tarafların her ikisinin de tacir olması koşulunun davada oluşmadığı; davacının, davalı şirket karşısında tüketici konumunda bulunduğu ve iş bu davaya bakma görevinin Tüketici Mahkemelerine ait olduğu anlaşılmakla görev dava şartı yokluğu nedeniyle davanın usulden reddine, İstanbul 3. Tüketici Mahkemesince daha önce görevsizlik kararı verilmiş olması nedeniyle kararın istinaf edilmeksizin kesinleşmesi halinde olumsuz görev uyuşmazlığın halli için, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 37. Hukuk Dairesine dosyanın gönderilmesine dair aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.

Davacı kripto para alım - satım aracılığı faaliyeti sürdürmekte iken davalı firma tarafından bir anda faliyetlerin durdurduğunu ve anılı şirketin faaliyet gösterdiği resmi internet sitesini kapattığını iddia ederek savcılığa başvurmuş ve devamında Muğla 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde tazminat davası açmıştır. Muğla 2. Asliye Hukuk Mahkemesi, somut olayda talebin ticari dava niteliğinde olduğunu belirterek görevsizlik kararı vermiştir. Muğla Asliye Ticaret Mahkemesi ise dava konusu ihtilafın da TTK'da yer alan mutlak ticari davalardan olmadığını belirterek görevsizlik kararı vermiştir. Buna bianen İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi,  Muğla 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin yargı yeri olarak belirlenmesine karar vermiştir.

Kripto para borsası, alan ve satanın alım satım işlemini kendi aralarında yapmaları şeklinde işler. Mutlak ticari dava değildir. Nisbi ticari dava da değildir. Çünkü kripto para işlemleri niteliği gereği ticari bir iş değildir. Dünyanın her yerinde tacir olsun, olmasın tüm şahısların sisteme girip satın alabileceği ve yatırım yapabileceği, dijital para borsadır. Davanın taraflarından olan davalının tüzel kişi tacir ise de, davacı gerçek kişi olup ticari amaçla hareket etmemektedir. Bu sebeplerden ötürü kripto varlığa ilişkin tazminat talebinde asliye hukuk mahkemlerinin yetkili olacağına karar verilmiştir.

Kripto varlıkların satışına ilişkin yasal düzenleme karar tarihi itibariyle yapılmadığından kanun ile belirlenen görevli mahkeme bulunmamaktadır. Bu nedenle görevli mahkemenin HMK nın göreve ilişkin hükümlerine göre belirlenmesi gerekmektedir. HMK madde 2 hükmüne göre özel bir düzenleme bulunmamaktaysa asliye hukuk mahkemelerinin uyuşmazlığa uygulanacaktır. Ticari davaların ise usul kanunlarında değil, TTK da düzenlendiği ,yasal düzenleme yapılmaması nedeniyle kripto varlıklar fiilen finansal varlık olsa dahi yasal olarak henüz tanımlanmadığı ,kripto varlık satışına ilişkin işlemin de finansal hizmet sayılmasının bu aşamada mümkün olmadığı genel hükümlere göre "mal varlığına ilişkin davalara bakmakla görevli"asliye hukuk mahkemesinin eldeki davaya bakmaya görevli olduğunun kabulü gerekir.

Uyuşmazlığın Asliye Ticaret mahkemesince görülüp karara bağlanabilmesi için tarafların her ikisinin birden tacir olması ve uyuşmazlığın her iki tarafın ticari işletmesiyle ilgili olması zorunludur. Ancak somut olayda davacı taraf tacir değildir ve ticaret mahkemesinde dava açılması hukuka uygun değildir. Kripto para alım satımına ilişkin oluşan haksız fiile dayalı tazminat davalarında genel görevli olan mahkeme asliye hukuk mahkemesidir.

Bir davanın ticari dava olarak nitelendirilebilmesi ve ticaret mahkemesinde görülebilmesi için ya mutlak ticari dava olması ya da her iki tarafın tacir olması ve işin her iki tarafın ticari işletmesi ile ilgili olması gerekmektedir. Davacının en büyüğü 5.000,00 TL olan işlem hacmi davacının tacir sayılması için de yeterli değildir. Davacının yatırım amaçlı dahi olsa kripto para satın alması bunu tek başına tüketici işlemi olmaktan çıkarmayacaktır. Bu durumda, Ticaret Mahkemesi dava konusunda uyuşmazlığa bakma konusunda görevli olmayıp, uyuşmazlığa bakma görevi Tüketici Mahkemesine aittir. Görev hususu kamu düzenine ilişkin olup, taraflarca ileri sürülmesi dahi yargılamanın her aşamasında kendiliğinden dikkate alınması gerektiğinden mahkemece göreve ilişkin dava şartı yokluğundan dava usul yönünden reddedilmiştir.