Etiket Bulutu

“Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin 7326 Kanun” bugünkü (9 Haziran 2021 tarihli) Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Yazımızda bu Kanunun 3. maddesinde yer verilen “Kesinleşmemiş ve Dava Safhasındaki Alacaklar” basit ve anlaşılır olması bakımından soru-cevap ve tablolarla ele alınacak.

17.07.2024 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan “GEMAK GEMİ İNŞAAT SANAYİ VE TİCARET A.Ş. BAŞVURUSU”, dava açma sürelerini düzenleyen mevzuatların katı yorumlanması sonucu değerlendirilmesi mümkün olmayan ve öngörülemeyen durumların oluşmasının, mahkemeye erişim hakkını ihlal ettiğine ilişkindir.

Başvurucunun uyuşmazlığın sonucuna etkili iddia ve itirazlarının ilgili ve yeterli gerekçe ile karşılanmadığı anlaşıldığından gerekçeli karar hakkının ihlal edildiği sonucuna varılmıştır.

İlgili kararda yüksek enflasyon sebebiyle alacaklı için aşırı ve olağan dışı bir külfet oluşuyorsa bu durumda borca yalnızca %9'dan %24'e yükselmiş olan yasal faiz değil, TÜİK verilerine göre enflasyon farkının da yükletilmesi gerektiği üzerine hüküm kurulmuştur. Bu hükme göre borca kanuni faizin haricinde enflasyon farkı da uygulanacaktır. Buna istinaden kanuni faiz uygulanması halinde alacaklının enflasyon karşısında eriyecek olan borcuna enflasyon farkı da işletilerek alacaklının mağduriyeti giderilmiş olacaktır.

06.03.2024 tarihinde Kamu Denetçiliği Karar kısmında yayımlanan 2023/15087 başvuru numaralı karar işe iadesi yapılan kurum avukatının geçmiş yıllardaki vekalet ücreti alacağına ilişkin başvurusunu içermektedir.

24.10.2023 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 26.07.2023 tarihli ve E: 2022/144, K:2023/137 sayılı Anayasa Mahkemesi kararıyla istinaf istemi ve süresine ilişkin olarak CMK m. 273/1'de yer alan "hükmün açıklanmasından itibaren" ibaresi kaldırılmaştır. Bu kararla literatürde süre tutum dilekçesi adı verilen uygulamaya son verilmiştir. İptal kararı yayımlanma tarihinde 9 ay sonra yürürlüğe girecektir.

Anayasa Mahkemesi 15.09.2023 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 2022/134 E.,2023/116 K. sayılı kararına göre İstanbul 1.Asliye Ticaret Mahkemesi'nin itirazını haklı görerek 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Hakkında Kanun'un 28. maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendini Anayasa'nın 13.,35. ve 36. maddelerine aykırı görerek iptal etmiştir.

Anayasa Mahkemesi, yabancı katılımcıya açık uluslararası bir ihale olduğu iddia edilen ihaleye ilişkin ihale kararı ve hak edişler üzerinden alınan damga vergisinin faiziyle iadesi talebiyle açılan davada verilen ret kararının, Anayasa’nın 36. maddesi kapsamında “adil yargılanma hakkı”na aykırı olduğuna karar verdi.

25.10.2022 tarihli ve 31994 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "İHSAN YÜCEL VE NECMİYE ANAÇ BAŞVURUSU"nun konusu; istinaf başvurusunun süre aşımı gerekçesiyle redddedilmesi nedeniyle mahkemeye erişim hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

25 Ekim 2022 tarihli 31994 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Azmi OFLUOĞLU Başvurusu”sun konusu karar sonucunu değiştirebilecek nitelikteki esaslı iddianın karşılanmaması sebebiyle gerekçeli karar hakkının ihlaline ilişkindir.

27 Eylül 2022 tarihli 31966 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “OSMAN KIZILCAN BAŞVURUSU”nun konusu; mülke ulaşılamamasından kaynaklanan zararın tazmini için yapılan idari başvurunun süresinde görülmemesi nedeniyle mülkiyet hakkıyla bağlantılı olarak etkili başvuru hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

2 Eylül 2022 tarihli 31941 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “ÇOLAKOĞLU İNŞAAT TURİZM ENERJİ ÜRETİMİ SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ VE KANIK İNŞAAT LİMİTED ŞİRKETİ BAŞVURUSU”nun konusu; vergiyi doğuran işlemin vergi istisnası kapsamında olduğunu tevsik eden belgenin iptali nedeniyle mülkiyet hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

26.08.2022 tarihli ve 31935 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Tevfik Ayhan Başvurusu” olağanüstü hal tedbirleri kapsamında kanun hükmünde kararname ile kapatılan şirketin vergi yükümlülüklerinin ihlalinden doğan vergi ve cezanın kanuni temsilci adına tarh edilmesi nedeniyle mülkiyet hakkının ihlal edilmesine ilişkindir.

11 Ağustos 2022 tarihli ve 31920 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “ABDURRAHMAN BALTACI BAŞVURUSU” orman sınırları içinde kaldığı kesinleşmiş orman kadastrosu sonucunda tespit edilen tapulu taşınmaz için tazminat ödenmemesi nedeniyle mülkiyet hakkının ihlal edilmesi hakkındadır.

03.08.2022 tarihli ve 31912 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Çukurova İthalat ve İhracat Türk A.Ş. Başvurusu” ödeme emrine karşı açılan açılan dava reddedildiğinden uygulanan haksız çıkma zammının tahsilinden vergi borcu yeniden yapılandırıldığı halde vazgeçilmemesi nedeniyle mülkiyet hakkının ihlal edilmesine ilişkindir.

3 Ağustos 2022 tarihli ve 31912 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “RECEP YILMAZ YAZICIOĞLU BAŞVURUSU”nun konusu; elektronik ortamda tebliğe ilişkin zorunluluklara uyulmadığı gerekçesiyle vergi dairesince uygulanan özel usulsüzlük cezasının kanuni dayanağının bulunmaması nedeniyle suçta ve cezada kanunilik ilkesinin ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

02.08.2022 tarihli ve 31911 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan E:2021/119, K:2022/48 sayılı Anayasa Mahkemesi Kararı, ödeme emrine karşı açılan davanın reddi nedeniyle tahakkuk ettirilen haksız çıkma zammının iptaline ilişkin 6183 sayılı AATUHK’un md.58/5 fıkrasının Anayasanın 2., 13., 36., ve 125. maddelerine aykırı olduğu gerekçesiyle iptalini konu almaktadır.

20 Temmuz 2022 tarihli ve 31898 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan E:2022/19, K:2022/74 sayılı Anayasa Mahkemesi kararı ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin md.10/2’de yer alan “… avukatlık vekalet ücreti…” ibaresinin Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle iptal edildiğine ilişkindir.

07.07.2022 tarihli ve 31889 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesi Kararı’nda; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 27. maddesinin 4. fıkrasına 19.01.2022 tarihli ve 7351 sayılı Kanun’un 2. maddesiyle eklenen 5. cümlenin Anayasa’ya aykırılığı ileri sürülerek iptaline karar verilmesi talep edilmiştir.

24 Mayıs 2022 tarihli 31845 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “İBRAHİM MANAV BAŞVURUSU”nun konusu; bedelsiz şekilde yeşil alan ve yol olarak terk edilen taşınmazların terk amacına aykırı kullanılması nedeniyle mülkiyet hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

15.04.2022 tarihli ve 31810 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesi Kararı’nda; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 341. maddesinin 2 numaralı fıkrasının birinci cümlesinin “kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkin davalar” yönünden incelenmesinin Anayasa’ya aykırı olduğuna ve söz konusunu normun iptaline karar verilmiştir.

12.04.2022 tarihli ve 31807 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesi Kararı’nda; 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun değiştirilen 278. maddesinin 3. fıkrasının (1) numaralı bendinde yer alan “Karı ve koca ile” ibaresinin Anayasa’nın 13., 35. ve 36. maddelerine aykırı olduğuna ve iptaline; kararın Resmî Gazete’de yayımlanmasından başlayarak dokuz ay sonra yürürlüğe girmesine karar vermiştir.

12 Nisan 2022 tarihli 31807 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “YILDIZ CİNGÖZ BAŞVURUSU”nun konusu; inşaat alanında yüksekten düşme suretiyle meydana gelen, sağlık kurumunda tedavi sürecini takiben de ölümle sonuçlanan kaza sonrası sağlık kurumuna sevkin kasıtlı olarak geç gerçekleştirilmesi ve suçun niteliğini değiştiren bu hususun soruşturma sürecinde dikkate alınmamış olması nedeniyle yaşam hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

12.04.2022 tarihli ve 31807 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Türkan Aydoğmuş Başvurusu” kişinin iş yerinde uğradığı psikolojik tacize karşı Anayasanın 17. maddesi ile güvence altına alınan kişinin maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkının ihlal edildiğine ilişkindir.

7 Nisan 2022 tarihli ve 31802 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Ümit Karaduman Başvurusu”nun konusu, tutuklu olan başvurucuya gelen veya başvurucunun gönderdiği mektupların UYAP sistemine kaydedilmesinin özel hayata saygı hakkı ve haberleşme hürriyetinin ihlal edildiğine ilişkindir.

6 Nisan 2022 tarihli 31801 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “AYŞE ORTAK BAŞVURUSU”nun konusu; öğretmen olarak çalışma izninin iptal edilmesi ve yeniden çalışma izni düzenlemesinin yasaklanması nedeniyle özel hayata saygı hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

31.03.2022 tarihli 31795 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "SADIK ÇAKAL BAŞVURUSU"nun konusu; tam yargı davasının süre aşımı gerekçesiyle reddedilmesi nedeniyle mahkemeye erişim hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

24 Şubat 2022 tarihli 31760 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “ARZU KOCAKAYA VE DİĞERLERİ BAŞVURUSU”nun konusu; orman olarak tespit edilen taşınmaz için ödenen tazminatın yetersiz olması nedeniyle mülkiyet hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

18 Şubat 2022 Cuma günü 31754 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Kartal Surp Nişan Ermeni Kilisesi Mektebi Vakfı Başvurusu”nun konusu kamulaştırma amacı doğrultusunda kullanılmayan taşınmazın iade edilmemesi nedeniyle mülkiyet hakkının ihlal edildiğine ilişkindir.

11 Şubat 2022 tarihli ve 31747 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "Samet Ayyıldız Başvurusu"nun konusu, Whatsapp yazışmalarının iş akdinin feshinde gerekçe olarak gösterilmesinin özel hayata saygı hakkını ve haberleşme hürriyetini ihlal edeceğine ilişkindir.

25 Ocak 2022 tarihli 31730 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “GÖKSAL ÇETİN VE İSMAİL TEMEL BAŞVURUSU”nun konusu; belediyenin hukuki el atma dolayısıyla verilen mahkeme kararı sonucu paydaşı olduğu taşınmazda ön alım hakkını kullanması nedeniyle “mülkiyet hakkı”nın ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

20 Ocak 2022 tarihli 31725 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “FENER MADEN YAPI İNŞAAT
OTELCİLİK TURİZM VE TİCARET LTD. ŞTİ. BAŞVURUSU”nun konusu taşınmazın kıyı kenar
çizgisi içinde kaldığı gerekçesiyle tapusunun iptal edilmesine rağmen tazminat ödenmemesi nedeniyle
“mülkiyet hakkı”nın ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

"ODS MEDİKAL TİCARET VE SANAYİ LTD. ŞTİ. Başvurusu"nun konusu, taahhüt edilen borcun ödenmemesi yahut uzun süre sonra ödenmesinin Anayasanın 35. maddesi ile güvence altına alınan mülkiyet hakkını ihlal ettiğine ilişkindir.

29 Aralık 2021 tarihli 31704 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “ELİF DEMİRKAYA VE DİĞERLERİ BAŞVURUSU”nun konusu, “İdarenin hizmet kusurundan kaynaklanan zararların tazmin edilmemesi” nedeniyle  “Kişinin maddi ve manevi varlığının korunması hakkı”nın ihlal edildiği hususuna ilişkindir.

20 Aralık 2021 tarihinde 31695 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Ayten SAKA ve Nurten SAKA başvurusunun konusu, mahfuz miras payının sağlar arası işlemlerle diğer mirasçılara aktarıldığı gerekçesiyle açılan tenkis davasının makul sürede sonuçlandırılmaması nedeniyle makul sürede yargılanma hakkının; yargılama sonucunda hükmedilen tazminatın güncel değeri karşılamaması nedeniyle mülkiyet hakkının ihlal edildiği iddialarına ilişkindir.

20 Aralık 2021 tarihli 31695 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Cahide DEMİR Başvurusu”nun konusu, “Üçüncü kişinin borcunun teminatı olarak taşınmaz üzerinde tesis edilen ipoteğin kaldırılmaması” nedeniyle  “Mülkiyet hakkı”nın ihlal edildiği hususuna ilişkindir.

15 Aralık 2021 tarihli 31690 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesinin işbu kararı, iptali istenen Vergi Usul Kanununun 339. maddesinin, 14 Ekim 2021 tarihinde 7338 sayılı Kanunun 38. maddesiyle değiştirilen güncel halinin daha lehe olduğu hakkındadır.

25 Kasım 2021 tarihli 31670 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Gülsüm KESTANECİ Başvurusu”nun konusu, masumiyet karinesinin ihlal edildiği hususuna ilişkindir.

Kişisel sosyal medya hesabında paylaşılan habere disiplin cezası verilmesi Anayasanın 42. maddesinde düzenlenen eğitim hakkını ihlal edeceğine ilişkin 24.11.2021 tarihli Anayasa Mahkemesi kararı hakkındadır.

5 Kasım 2021 tarihli 31660 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan “Ahmet Yazı başvurusu”nun konusu, toplu konut yapım amacıyla kamulaştırılan taşınmazların kamulaştırma amacına uygun olarak kullanılmaması nedeniyle mülkiyet hakkının ihlal edildiğine ilişkindir.

Ramazan Sağancığ başvurusunda, Anayasa Mahkemesi, Anayasa değişikliğinden sonra askeri yargının kaldırılmış olması sebebiyle açılan davada, mahkemenin AYİM tarafından görevsizlik kararı verilmesi halinde davanın idari yargıya intikal edeceği, zira derdestliğe sebebiyet vereceği gerekçesinin mahkemeye erişim hakkını ihlal ettiğine karar verilmiştir.

12 Ağustos 2021 tarihli 31566 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan, KENAN GÜL(2) başvurusunun konusu, avukat olan başvurucunun vekil sıfatıyla hareket ettiği davada dosyaya sunduğu dilekçede davanın karşı tarafına yönelik sözlerinden dolayı disiplin cezası ile cezalandırılmasının ifade özgürlüğünü ihlal ettiğine ilişkindir.

10 Ağustos 2021 tarihli 31564 sayılı Resmi Gazetede KUTBETTİN TURAN ve DİĞERLERİ başvurusuna ilişkin Anayasa Mahkemesi kararı yayımlandı. İlgili kararda, kara yolunda oluşan çökme sonucu binanın kullanılamaz duruma gelmesinde idarenin kusuru bulunmasına rağmen uğranılan zararın karşılanmaması nedeniyle mülkiyet hakkınnın ihlal edildiğine karar verildi.

Başvuru, komşu parselde bulunan ruhsata aykırı yapıyı idarenin yıkmamasından dolayı taşınmazın rayiç bedelinin altında satılması nedeniyle mülkiyet hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

Anayasa Mahkemesi, 28.04.2021 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan E: 2020/15, K: 2020/78 sayılı kararı ile Damga Vergisi Kanununun ek 2. maddesi ile Harçlar Kanununun ek 1. maddesinin dördüncü fıkralarında yer alan "...ve yabancı firmalarca da teklif verilen..." ibaresini Anayasaya aykırı bularak iptaline hükmetti.

Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu 10.02.2021 tarihinde, BN:2017/17753 sayılı “M.U. BAŞVURUSU” başvurusunda, başvurucunun tıbbi ihmal sonucu zarara uğranılması nedeniyle kişinin maddi ve manevi varlığını koruma hakkının ihlal edildiğine karar verdi.

Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu 29.12.2020 tarihinde, BN:2016/3316 sayılı “Cemal Taş ve Diğerleri” başvurusunda, başvurucuların taşınmazlarının tapu kaydına askeri güvenlik bölgesi şerhi konulması nedeniyle mülkiyet haklarının ihlal edildiğine karar verdi.

"Gayrimenkullerde Miras ve Bağışın Vergilendirilmesi" isimli bu kitap; Av. Arb. Dr. Yusuf Burak Aslanpınar'ın Prof. Dr. Şükrü KIZILOT danışmanlığında hazırladığı “Gayrimenkulleri İvazsız İntikallerinin Vergilendirilmesinin Analizi ve Değerlendirilmesi” başlıklı yüksek lisans tezinin yeniden ele alınarak güncellenmesi, gerekli görünen kısımların eklenmesi ve değiştirilmesiyle oluşturulmuştur. Bu güncelleme yapılırken, akademik görüşlerin yanında güncel idari işlemler ve yargı kararları bir arada değerlendirilmiştir. 

Eserde, gayrimenkullerin miras veya bağış yoluyla edinilmesi, sahip olunması ve elden çıkarılması hukuki ve mali açılardan ele alınmıştır. Kitapta, miras kalan veya bağışlanan gayrimenkuller nedeniyle oluşabilecek vergi ve harç yükümlülükleri bir bütün olarak incelenmiştir. Eser; hem hukukçular, mali müşavirler, muhasebeciler ve diğer uygulamacıların merak edilebileceği muhtemel teknik konuları içerecek şekilde hem de bu kişilerden olmayan ancak konuyla doğrudan muhatap olabileceklere yönelik olarak iki yönlü bir rehber olması amacıyla hazırlanmıştır.

Başvurucunun uyuşmazlığın sonucuna etkili iddia ve itirazlarının ilgili ve yeterli gerekçe ile karşılanmadığı anlaşıldığından gerekçeli karar hakkının ihlal edildiği sonucuna varılmıştır.

213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na 8/4/2022 tarihli ve 7394 sayılı Kanun’un 6. maddesiyle eklenen geçici 34. maddenin birinci fıkrasının ikinci cümlesinin Anayasa’nın 10. ve 36. maddelerine aykırılığı ileri sürülerek iptaline karar verilmesi talepleridir.

Anayasa Mahkemesi, 20.10.2011 tarihinde verdiği karar ile ceza dosyalarında istinaf ve temyiz kanun yoluna yapılacak başvurularda harç alınmasını "...Dolayısıyla kural, ödeme gücü olmayanlar bakımından mahkemeye erişim hakkını engelleyecek niteliktedir." şeklinde yaptığı açıklamalarını gerekçe göstererek Anayasaya aykırı bulmuş ve iptal etmiştir. 

Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 326. maddesinin 2. fıkrasındaki hüküm kamulaştırmasız el atma sebebine dayalı tazminat davaları yönünden incelenmiştir. Buna göre kamulaştırmasız el atma sebebine dayalı tazminat davaları yönünden davanın kısmen kabul kısmen ret halinde, yani davadaki iki taraftan her biri kısmen haklı çıkarsa yargılama giderlerinin haklılık oranına göre paylaştırılacağı ifade edilmektedir. Yapılan inceleme sonucunda Hukuk Muhakemeleri Kanunu 326. Maddesinin 2. fıkrası kamulaştırmasız el atma sebebine dayalı tazminat davaları yönünden Anayasa’nın 13 ve 35. Maddelerine aykırı olduğu sebebiyle  iptal edilmiştir.

6100 sayılı Kanun’un 28. maddesinin ibare değişikliği yapılan 2 numaralı fıkrasının “…kişilerin korunmaya değer üstün bir menfaatinin…” ibaresi ve yine aynı maddede bulunan “…yahut yargılama ile ilgili...” ibaresi Anayasal özel sınırlama sebepleri dışında da aleni yargılanma ilkesini sınırlaması sebebiyle iptal edilmiştir.

Ayrıca Tüketici Mahkemeleri'nde zorunlu arabulucuğun olmasına ilişkin iptal talebi reddedilmiştir.

Anayasa Mahkemesi Orman Kadastro Komisyonunca yapılan ilanın tebliğ hükmünde olduğu ve on yıl geçtikten sonra dava açılamayacağına dair Orman Kanunu'nun ilgili kurallarının Anayasa'ya aykırı olduğuna ilişkin itirazın reddine karar verdi

Davacının taşınmazları üzerindeki kısıtlılık durumunun Anayasa ve Kıyı Kanunundan kaynaklandığı, idarece adli yargı yerlerinde taşınmazın kıyı kenar çizgisi içinde Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olduğunun belirlenmesiyle tapu kayıtlarının iptali ve tazminat verilmesi halinde davacının mağduriyetinin giderilebileceği hakkında.