İlk derece mahkemesi tarafından esasa etki edebilecek hususların incelenmeden hüküm kurulması adil yargılanma hakkı kapsamında gerekçeli karar hakkının ihlaline sebep olur.

• Tarih: 25.10.2022
• Yazar: Stj. Öğr. Faik Mert KARAKEÇİLİ

İlk derece mahkemesi tarafından esasa etki edebilecek hususların incelenmeden hüküm kurulması adil yargılanma hakkı kapsamında gerekçeli karar hakkının ihlaline sebep olur.

25 Ekim 2022 tarihli 31994 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Azmi OFLUOĞLU Başvurusu”nun konusu karar sonucunu değiştirebilecek nitelikteki esaslı iddianın karşılanmaması sebebiyle gerekçeli karar hakkının ihlaline ilişkindir.

OLAY

Somut olayda başvurucu, M.N.T ile birlikte kiracı olan şirketi temsilen finansal kiralama sözleşmesi akdetmiş ve yetkilisi olduğu diğer şirketleri de müşterek borçlu müteselsil kefil sıfatıyla finansal kiralama sözleşmesine dahil etmiştir. Yapı Kredi A.O , kira sözleşmesini feshetmiş ve fesih sonrasında sözleşmede kararlaştırıldığı şekilde borçların ödenmesini ve kiralanan malların iadesini talep eden ihtarname noter aracılığıyla kiracı şirkete tebliğ edilmiş ancak talepler kiracı şirket tarafından yerine getirilmemiştir. Bunun üzerine başvurucu ve M.N.T hakkında İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığına şikayet dilekçesi sunulmuş ve dilekçeye ek olarak ilgili şirket ve müteselsil borçlu olan diğer şirketler muhatap olarak gösterilerek hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma suçunun işlendiği iddia edilmiştir. Daha sonra olay mahkemeye taşınmış ve mahkeme, sözleşme sonrasında başvurucu, şirket yönetiminden istifa etmiş olan başvurucunun sorumluluğunun kanundan kaynaklandığını bu sebeple sorumluluğunun şirket yönetiminden istifa etmesiyle sonlanmayacağını belirterek mahkumiyet hükmü kurmuştur.

ANAYA MAHKEMESİ'NİN OLAYA İLİŞKİN DEĞERLENDİRMESİ

Anayasa Mahkemesi, 6361 sayılı Finansal Kiralama,Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’nun 3,18 ve 33. Maddelerini inceleyerek finansal kiralama sözleşmesinin kanun hükmündeki tanımı,kiracı ve kiralayan tarafların tanımını inceleyerek fesih halinde kiracının malların iadesinin gerektiğini tespit etmiştir.

Ayrıca 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu madde 365,370 ve 371. Maddeleri inceleyerek anonim şirketin yönetim ve temsiline ilişkin tespitlerde bulunmuştur.

Son olarak da 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu madde 155’te tanımlanan güveni kötüye kullanma suçunu açıklamıştır.

Kararın devamında Anayasa’nın 36.maddesinde düzenlenen adil yargılanma hakkına değinerek gerekçeli karar hakkının bu madde kapsamında olduğunu belirtmiş ve incelemenin bu kapsamda olması gerektiğini tespit etmiştir.

Anayasa’nın 141. maddesinin tüm mahkeme kararlarının gerekçeli olması gerektiğine ilişkin üçüncü fıkrası da göz önüne alınarak Anayasa'nın bütünlüğü ilkesi kapsamında değerlendirme yapılması gerektiği tespit edilmiştir.

Başvurucunun savunmasında sunduğu iddiası, ihtarnamenin gönderildiği tarihte şirket yönetiminde görevli olmadığı, bu nedenle kiralama konusu emtiayı teslim etmeye yetkisi de bulunmadığı, dolayısıyla güveni kötüye kullanma suçunun oluşması için gereken, finansal kiralama konusu emtia üzerinde kendisi veya başkası yararına olarak zilyetliğin devri amacı dışında tasarrufta bulunma fiilini gerçekleştiremeyeceğine dairdir ve buna ek olarak başvurucu mahkemeye örnek Yargıtay kararlarını da sunmasına rağmen bu iddialar mahkeme tarafından karşılanmamış ve bu sebeple gerekçeli karar ihlali iddiası sebebiyle olay, Anayasa Mahkemesi’ne taşınmıştıtr. Anayasa Mahkemesi, yaptığı değerlendirmeler ile Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan adil yargılanma hakkı kapsamındaki gerekçeli karar hakkının ihlal edildiğine karar vermiştir.

Kararın tam metni için tıklayınız.