Uyuşmazlığın Sonucuna Etkili İddia ve İtirazların Dikkate Alınmaması Gerekçeli Karar Hakkını İhlal Eder

• Tarih: 10.07.2024
• Yazar: Stj. Av. Faik Mert KARAKEÇİLİ

Uyuşmazlığın Sonucuna Etkili İddia ve İtirazların Dikkate Alınmaması Gerekçeli Karar Hakkını İhlal Eder

  Anayasal haklardan olan adil  yargılanma hakkı, davanın makul bir süre içerisinde, bağımsız ve tarafsız bir mahkemede, hakkaniyete uygun bir biçimde ve kamuya açık olarak görülmesi anlamına gelir. Yargılama yapılırken adil bir sonuca ulaşabilmek için hakkaniyete göre hareket edilmesi gereklidir.  Çünkü yargı sisteminin temel amacı adaleti ve hakkaniyeti sağlamakken yargı konusu olan davada adilane bir tavır sergilenmelidir. Adil yargılanma hakkı genel bir tanım olup kapsadığı birçok farklı husus da bulunmaktadır. Bu hususlardan biri de gerekçeli karar hakkıdır. Adil yargılamanın temellerinden biri de mahkeme tarafından verilmiş olan kararın, ne sebeple verildiğinin dava taraflarında şüpheye yer bırakmayacak şekilde gerekçeli olması gerekmektedir.

  Anayasa Mahkemesi de ilgili kararında adil yargılanma hakkı kapsamında güvence altına alınan gerekçeli karar hakkının ihlaline ilişkin hüküm kurmuştur. Somut olayda araç kiralama işi ile uğraşan işletmenin aracı kiraladığı şahsın aracı yasa dışı saik ile kullanmasından dolayı sorumlu tutulması tartışılmaktadır. Başvurucu ilk derece ve istinaf yargılamasında iddia ve itirazlarını ileri sürmüş olsa da dosya mahkeme tarafından incelenirken esasa etkili olabilecek hususların incelenmesi gerekmesine rağmen ilgili karara konu olan uyuşmazlıkta başvurucunun uyuşmazlığın sonucuna etkili iddia ve itirazlarının ilgili ve yeterli gerekçe ile karşılanmadığı anlaşıldığından gerekçeli karar hakkının ihlal edildiği sonucuna varılmıştır. Bu itibarla korsan yolcu taşımacılığı faaliyeti yapılmasına bağlı olarak başvurucuya ait aracın trafikten men edilmesine dair tesis edilen işleme karşı açılan bir davada davacının hangi fiiliyle korsan taşımacılık faaliyetine sebep verdiğinin açıkça ortaya konulması önemlidir. Bu kapsamda derece mahkemelerinden beklenen, belirtilen faaliyet kapsamında elde edilen bilgilerin neler olduğunu kararında belirtmesidir. Burada önemli olan husus, korsan taşımacılık faaliyetini doğuran tespitlerin davacının şahsıyla doğrudan bağlantısını ortaya koyabilecek nitelikte olmasıdır. Yine bu noktada derece mahkemelerince söz konusu bağlantının nasıl kurulduğunun detaylı bir şekilde gerekçelendirilmesi keyfîliğin önüne geçilebilmesi adına önemlidir. Somut olayda başvurucunun uyuşmazlığın sonucunu etkileyebilecek nitelikteki iddiasının ilk derece mahkemesince kararda tartışılmadığı ve buna gerekçe oluşturulmadığı gibi Bölge İdare Mahkemesince de karşılanmamıştır.

  Sonuç itibariyle ilgili Anayasa Mahkemesi kararında başvurucunun iddia ve itirazlarının incelenmeksizin hüküm kurulmasının adil yargılanma hakkı kapsamında olan gerekçeli karar hakkını ihlal ettiğine karar verilmiştir.

Karar Metni İçin Tıklayınız.