Etiket Bulutu

17.07.2024 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan “GEMAK GEMİ İNŞAAT SANAYİ VE TİCARET A.Ş. BAŞVURUSU”, dava açma sürelerini düzenleyen mevzuatların katı yorumlanması sonucu değerlendirilmesi mümkün olmayan ve öngörülemeyen durumların oluşmasının, mahkemeye erişim hakkını ihlal ettiğine ilişkindir.

Başvurucunun uyuşmazlığın sonucuna etkili iddia ve itirazlarının ilgili ve yeterli gerekçe ile karşılanmadığı anlaşıldığından gerekçeli karar hakkının ihlal edildiği sonucuna varılmıştır.

18.08.2023 tarihli ve 32283 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan, Anayasa Mahkemesi'nin ''HALİL AKKAYA BAŞVURUSU'' kararı, başvurucunun derece mahkemesinden ceza davasında cezayı azaltabilecek veya ortadan kaldırabilecek bir olgunun araştırılması talebinin reddedilmesi nedeniyle silahların eşitliği ve çekişmeli yargı ilkelerinin ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

Anayasa Mahkemesi, yabancı katılımcıya açık uluslararası bir ihale olduğu iddia edilen ihaleye ilişkin ihale kararı ve hak edişler üzerinden alınan damga vergisinin faiziyle iadesi talebiyle açılan davada verilen ret kararının, Anayasa’nın 36. maddesi kapsamında “adil yargılanma hakkı”na aykırı olduğuna karar verdi.

17.08.2023 tarihli ve 32282 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan, Anayasa Mahkemesi'nin ''İLHAN YÜRÜKASLAN BAŞVURUSU'' kararı, ıslah talebinin süresinde yapılmadığı gerekçesiyle reddedilmesinin mahkemeye erişim hakkını ihlal ettiği iddiasına ilişkindir.

17/08/2023 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 2020/5094 başvuru numaralı Anayasa Mahkemesi kararında başvuru, ulusal marker seviyesi geçersiz akaryakıt bulundurma gerekçesiyle idari para cezası uygulanması işleminin iptali talebiyle açılan davada davanın çözümüne etkili iddiaların karşılanmaması nedeniyle gerekçeli karar hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

Anayasa Mahkemesi HAGB (Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması) hakkındaki CMK’nın 231/5 ila 231/14 fıkralarını iptal etti. İptal kararının yürürlüğünü ise 1 yıl erteledi. Çeşitli yönlerden Anayasa'ya aykırılık değerlendirmesi yapan Anayasa Mahkemesi, duruşmanın henüz başında sanığa, HAGB uygulanmasını kabul edip etmediğinin sorulmasının sanık üzerinde bir baskı oluşturduğunu; kanunun ilgili maddesinde itiraz kanun yolu düzenlenmesinin de mahkemeye erişim hakkını sınırladığını kararda belirtti. Kararda, HAGB düzenlemesi ve müsadere uygulamasının da Anayasa'nın mülkiyet hakkı ile ilgili maddesi göz önünde tutularak maliklere aşırı bir külfet yüklediği değerlendirildi. Benzer şekilde AYM, HAGB kurumunun kamu görevlisinin görevi sebebiyle işlediği ve Anayasa’nın 17. maddesi anlamında işkence, eziyet ve kötü muamele kabul edilen suçlar bakımından uygulanmayacağına dair yasal düzenlemenin bulunmaması ve ceza mahkemelerinin uygulamalarının da bu sorunu çözememesi Anayasa’nın 17. maddesinin devlete yüklemiş olduğu faillere fiilleriyle orantılı cezalar verilmesi ve mağdurlar açısından uygun giderimin sağlanması şeklindeki usul yükümlülüğü ile bağdaşmadığını vurguladı.

20 Nisan 2022 tarihli ve 31815 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "İsmail Avcı Başvurusu"nun konusu, işçilik alacağının ödenmemesi nedeniyle açılan belirsiz alacak davasında, davanın açılmasında hukuki yararın bulunmadığı gerekçesiyle dava şartı yokluğundan reddedilmesinin mahkemeye erişim hakkını, yargılamanın uzun sürmesi nedeniyle de makul sürede yargılanma hakkını ihlal ettiğine ilişkindir.

15.04.2022 tarihli ve 31810 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesi Kararı’nda; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 341. maddesinin 2 numaralı fıkrasının birinci cümlesinin “kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkin davalar” yönünden incelenmesinin Anayasa’ya aykırı olduğuna ve söz konusunu normun iptaline karar verilmiştir.

7 Nisan 2022 tarihli ve 31802 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Ümit Karaduman Başvurusu”nun konusu, tutuklu olan başvurucuya gelen veya başvurucunun gönderdiği mektupların UYAP sistemine kaydedilmesinin özel hayata saygı hakkı ve haberleşme hürriyetinin ihlal edildiğine ilişkindir.

06.04.2022 tarihli ve 31801 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "TÜLAY GÜL BAŞVURUSU"nun konusu; kararın sonucunu değiştirebilecek nitelikteki esaslı iddiaların gerekçede karşılanmaması nedeniyle gerekçeli karar hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

İstanbul 7. Vergi Mahkemesi ve Bursa 17. Asliye Ceza Mahkemesi tarafından 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 340. maddesi, 359. maddesinin (b) fıkrasının son paragrafı ve 367. maddesinin dördüncü ve beşinci fıkralarının (29.04.2021 tarihli ve 7318 sayılı Kanun’un 5. maddesiyle eklenen dördüncü fıkra nedeniyle beşinci ve altıncı fıkralarının) Anayasa’nın 2, 11 ve 90. maddelerine aykırılığı ileri sürülerek iptallerine karar verilmesine ilişkin olarak talepte bulunulmuştur. İtiraz konusu kanun hükümlerinde aynı fiilin hem suç hem kabahat olarak nitelendirilmesi nedeniyle ceza ve vergi mahkemelerine özgü usullerin ve yaptırımların uygulanmasının, anılan mahkemeler arasında herhangi bir etkileşim olmadığı için yargılama neticesinde verilen kararlar arasında çelişki olması halinde dahi geçerli kabul edilmesinin hukuki güvenlik ilkesiyle bağdaşmadığı iddia edilerek Anayasa’ya aykırı olduğu ileri sürülmüştür.

Dava açma sürelerinin belirlemesine ilişkin olarak başvurucunun davayı açtığı tarihte mevcut olmayan ve değerlendirilmesi mümkün olmayan bir duruma göre yaptığı yorumunun somut olayın özel koşullarında öngörülebilir olmadığı, başvurucunun mahkemeye erişimini aşırı derecede güçleştirerek başvurucuya şahsi olarak ağır ve orantısız bir külfet yüklediği değerlendirilmiştir.

Başvurucunun uyuşmazlığın sonucuna etkili iddia ve itirazlarının ilgili ve yeterli gerekçe ile karşılanmadığı anlaşıldığından gerekçeli karar hakkının ihlal edildiği sonucuna varılmıştır.

Anayasa Mahkemesi, 20.10.2011 tarihinde verdiği karar ile ceza dosyalarında istinaf ve temyiz kanun yoluna yapılacak başvurularda harç alınmasını "...Dolayısıyla kural, ödeme gücü olmayanlar bakımından mahkemeye erişim hakkını engelleyecek niteliktedir." şeklinde yaptığı açıklamalarını gerekçe göstererek Anayasaya aykırı bulmuş ve iptal etmiştir. 

18.08.2023 tarihli ve 32283 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan, Anayasa Mahkemesi'nin ''HALİL AKKAYA BAŞVURUSU'' kararı, başvurucunun derece mahkemesinden ceza davasında cezayı azaltabilecek veya ortadan kaldırabilecek bir olgunun araştırılması talebinin reddedilmesi nedeniyle silahların eşitliği ve çekişmeli yargı ilkelerinin ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

17/08/2023 tarihli resmi gazete yayımlanan 2020/5094 başvuru numaralı Anayasa Mahkemesi kararında başvuru ulusal marker seviyesi geçersiz akaryakıt bulundurma gerekçesiyle idari para cezası uygulanması işleminin iptali talebiyle açılan davada davanın çözümüne etkili iddiaların karşılanmaması nedeniyle gerekçeli karar hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

Uyuşmazlığın çözümü açısından, başvurucuların sonuca etkili, ayrı ve açık yanıt gerektiren iddialarının değerlendirilmemesi adil yargılanma hakkını ihlal eder nitelikte görülmüştür. Ayrıca, başvurucuların temel iddialarının ilk derece mahkemesinde tartışılmaması ve ileri sürülen esaslı iddiaların temyiz merciince de karşılanmaması yargılamayı bütünüyle adil olmaktan çıkarmış ve yeterli gerekçe standardının sağlanamadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Giderim açısından ise başvuruda tespit edilen adil yargılanma hakkı ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmasında hukuki yarar görülmüştür. İhlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmasının yeterli bir giderim sağlayacağı anlaşıldığından tazminat taleplerinin reddine karar verilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

25 Ekim 2022 tarihli 31994 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Azmi OFLUOĞLU Başvurusu”sun konusu karar sonucunu değiştirebilecek nitelikteki esaslı iddianın karşılanmaması sebebiyle gerekçeli karar hakkının ihlaline ilişkindir.