Etiket Bulutu

11/7/2023 tarihli ve 32245 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Danıştay 8. Dairesi'nin başvurus üzerine 18/5/2023 tarihli Anayasa Mahkemesi kararıyla 6292 sayılı kanunun 6. maddesinin 8.fıkrasının üçüncü cümlesi, Anayasa'nın 35. ve 40. maddeleri ile güvence altına alınan mülkiyet hakkına ve temel hak ve özgürlüklerin korunmasına aykırı görülerek iptaline karar karar verildi.

11 Ağustos 2022 tarihli ve 31920 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “ABDURRAHMAN BALTACI BAŞVURUSU” orman sınırları içinde kaldığı kesinleşmiş orman kadastrosu sonucunda tespit edilen tapulu taşınmaz için tazminat ödenmemesi nedeniyle mülkiyet hakkının ihlal edilmesi hakkındadır.

24 Şubat 2022 tarihli 31760 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “ARZU KOCAKAYA VE DİĞERLERİ BAŞVURUSU”nun konusu; orman olarak tespit edilen taşınmaz için ödenen tazminatın yetersiz olması nedeniyle mülkiyet hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

Başvuru; orman sınırları içinde kaldığı tespit edilen tapulu taşınmaz için tazminat ödenmemesi nedeniyle mülkiyet hakkının, yargılamanın uzun sürmesi nedeniyle de makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği iddialarına ilişkindir.

2018/32667 başvuru numaralı "AHMET ALANAY VE DİĞERLERİ BAŞVURUSU"nun konusu bir taşınmazın gerçek değer tespiti yapılırken hangi hesap yöntemine göre belirlendiğinin belirtilmemesi ve ayrıca sonrasında hazırlanan bilirkişi raporunun başvurucuya tebliğ edilmemesinin etkin bir biçimde savunma yapılmasını engellemesi hakkındadır.

Orman olma özelliğini kaybetmiş veya orman alanı dışına çıkarılmış alanlar 2/B alanlar olarak tanımlanmaktadır.Hak sahipleri bu alanlarda bulunan taşınmazları satın almak için süresi içinde idareye başvurmuştur. Akabinde idare tarafından satış bedeli tebliğ edilmiş ve kanun yolları kapatılmıştır. Bunun üzerine de hak sahipleri mülkiyet hakkının ve hak arama özgürlüğünün ihlal edildiği iddiasıyla Anayasa Mahkemesi'ne başvuruda bulunmuşlardır. Başvuru sonucunda  6292 sayılı Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi ve Hazine Adına Orman Sınırları Dışına Çıkarılan Yerlerin Değerlendirilmesi ile Hazineye Ait Tarım Arazilerinin Satışı Hakkında Kanun’un 6. maddesinin (8) numaralı fıkrasının üçüncü cümlesinin Anayasa’ya aykırı olduğuna karar verilmiş ve hüküm iptal edilmiştir.

22.02.2023 tarihli Resmi Gazet'de yayımlanan "FİSUN BALIKÇIOĞLU BAŞVURUSU" konusu orman sınırları içinde kaldığı tespit edilen tapulu taşınmaz için tazminat ödenmemesi nedeniyle mülkiyet hakkının, yargılamanın uzun sürmesi nedeniyle de makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği iddialarına ilişkindir.

Mera tahsis komisyonunun bir yeri mera olarak tahsis etmesi o yerin niteliğini değiştirmeyecek, burası orman ise orman niteliğini kaybetmiş olmayacaktır. Kesinleşmiş orman sınırlarında kalan yerler ise orman niteliğiyle Hazine adına kaydedilir. Orman köylüleri mera, yaylak ve kışlaklardan 6831 sayılı Yasanın 28. maddesinde belirlenen kurallar gereğince yararlanır.

Dava konusu taşınmaza ilişkin orman kadastrosuna itiraz davasının reddine ilişkin kararın kesinleşip tapu kaydına satılamaz şerhi konulduğu tarihten itibaren tapu malikinin tasarruf hakkı kısıtlandığından tazminat davası için zamanaşımının bu tarihten sonra başlayacağı ve tarım arazisi niteliğindeki taşınmazın sulu yada kuru olup olmadığı araştırılıp kapitilizasyon faiz oranı ve taşınmazın özellikleri dikkate alınarak objektif değer artışı oranı uygulanmak suretiyle bulunan değere göre karar verilmesi gerektiği gözetilmelidir.

Davacının zilyetliğe dayalı olarak açtığı davada 464 parsel içinde kalan kısmın öncesi orman olmasa dahi dört tarafının orman parseli ile çevrili olduğu, orman içi açıklık niteliğinde olan bu yerin zilyetlikle kazanılmasının mümkün olmaması gerekçesi ile bu parsele yönelik açılan davanın reddine karar verilmesi gerekir.

Ormanların yok edilmesinin orman niteliğini kaybetme olarak kabul edilemeyeceği, dava konusu taşınmazların orman bütünlüğünü bozmama, su ve toprak rejimine ve çevresindeki ekosistemlerinin tüm öğeleriyle kendisini yenileyebilme gücüne zarar vermeme, ormancılık çalışmalarının etkenlik, verimlilik ve karlılık düzeylerini düşürmeme, taşınmazlar üzerinde insan elinin çekilmesi ve olduğu gibi bırakılması halinde, yeniden orman haline dönüşüp dönüşemeyeceği gibi koşulları birlikte değerlendirip,  taşınmazların hangi doğal olaylar ve eylemler sonucu bilim ve fen bakımından orman niteliğini tam olarak kaybettiğini ya da etmediğini inceleyerek karar verilmesi gerekir.

Anayasa Mahkemesi Orman Kadastro Komisyonunca yapılan ilanın tebliğ hükmünde olduğu ve on yıl geçtikten sonra dava açılamayacağına dair Orman Kanunu'nun ilgili kurallarının Anayasa'ya aykırı olduğuna ilişkin itirazın reddine karar verdi

Tapu kaydının iptali ile davacı yanın mamelekinde meydana gelen gerçek zarara ilişkin tazminat miktarının belirlenmesinde esas alınacak değerlendirme tarihinin, zararın hasıl olduğu tapu iptal kararlarının kesinleşme tarihleri olup, bu tarihlere göre taşınmazların değeri, değerlendirme gününden evvelki özel gayesi bulunmayan satışlara göre hesaplanması suretiyle tazminat miktarının belirlenmesi gerektiği gözetilmelidir.

Uyuşmazlık orman olduğuna dair şerh bulunmayan taşınmazın tapu kaydının sonradan orman olduğu belirtilerek iptal edilmesi nedeniyle uğranılan zararın tazmini istemiyle açılan eldeki davada, Devletin sorumlu olarak kabul edilip edilemeyeceği; davacının satın aldığı tarihte taşınmazın eylemli orman olup olmadığını bilebilecek durumda bulunup bulunmadığı; buna göre davacının kötü niyetli olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceği; burada varılacak sonuca göre davacının tazminata hak kazanıp kazanmayacağı noktasında toplanmaktadır.

Devletin kusursuz sorumluluğunun bulunduğu ve davacıların gerçek zararlarının tazmini gerektiği; tapusu iptal edilen taşınmazlar arazi niteliğinde olduğundan, gerçek zararın, tapu iptal kararının kesinleşme günündeki net gelir metoduna göre hesaplanmasının zorunlu olduğu, öte yandan ıslah harcı yatırılmadan, arttırılan kısım yönünden de tazminata hükmedilmesinin doğru olmadığı gözetilmelidir.

Kadastro Kanununun 17. maddesi gereğince orman sayılmayan, Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan ve kamu hizmetine tahsis edilmeyen ve il, ilçe ve kasabaların imar planları kapsamında kalmayan araziden masraf ve emek sarfı ile imar ve ihya edilip tarıma elverişli hale getirilen ve imar ile ihyanın tamamlandığı tarihten itibaren 20 yıl süre ile kullanılan taşınmazların zilyetleri adına tescil edilmesi kabul edilmiştir.

Dava, tapu kaydının iptali ve tescil ile 4721 sayılı TMK'nın 1007. maddesi uyarınca tazminat istemlerine ilişkindir. Orman Yönetimi tarafından çekişmeli taşınmazın tapu kaydının iptal edilip orman niteliği ile Hazine adına tescili istemine ilişkin olduğunun belirlenmesi halinde her iki dava arasında fiili ve hukuki bağlantı bulunduğundan davalar birleştirilmeli, işin esası hakkında gerekli inceleme ve araştırmalar yapılıp sonucuna göre bir karar verilmelidir.

Kapama karışık meyve bahçesi niteliğindeki taşınmazlara net gelirleri esas alınarak değer biçilmesinde ve davacıların zararının TMK'nun 1007. maddesi gereği devletin kusursuz sorumluluğu kapsamında kabul ile bu zararın Hazineden tahsiline karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir

6831 sayılı Orman Kanunu’nu gereğince ormandan yararlanma ancak orman idaresinin izni ve belirleyeceği şekil ile mümkündür. Taşınmazın orman vasfında olduğu ve tabi olduğu rejimin açıklanan şekilde orman idaresince belirleneceği, taraflardan birisinin herhangi üstün bir hakkı olmadığı, yararlanmanın ancak orman işletme müdürlüklerinin izniyle gerçekleştirilebileceği gözetilmeden hüküm kurulması hukuka aykırıdır.

Orman içi açıklık olduğu sabit görülen dava konusu taşınmaz zilyetlik yoluyla kazanılamayacak olup aynı zamanda özel mülk olarak da tescil edilemeyeceğinden taşınmazın tamamının orman niteliği ile Hazine adına tesciline karar verilmesi gerektiği gözetilmelidir.