Vergiden hapis yatırılır mı? Vergi kaçakçılığı suçu (VUK md. 359) ve ceza yargılaması

• 18.01.2025
• Av. Arb. Dr.Y.Burak ASLANPINAR

Vergiden hapis yatırılır mı? Vergi kaçakçılığı suçu (VUK md. 359) ve ceza yargılaması

Bu videoda, Vergi Usul Kanunu’nun 359. maddesinde düzenlenen vergi kaçakçılığı suçunun ne olduğunu, vergi kaçakçılığı ile yargılanan kişilerin karşılaşabileceği cezaları ve hapis cezası alma durumlarını detaylı bir şekilde ele aldım. Vergi kaçakçılığı ile ilgili en merak edilen sorulardan biri olan "Vergi kaçakçılığından hapis yatar mıyım?" sorusunu oluşabilecek ihtimaller ile değerlendirerek cevaplandırdım. Ayrıca, vergi suçları, vergi cezaları, infaz denetimleri ve hapis cezasının hangi durumlarda uygulanabileceği konularında önemli bilgileri videoda bulabilirsiniz.

Ayrıca şu soruların yanıtları da videoda yer alıyor:

00:37 Vergi kaçakçılığı suçu nedir?

00:47 Vergi kaçakçılığı suçunda hapis cezası kaç yıl?

01:07 Defter, belge ibraz etmeme halinde hapis cezası ile karşılaşılır mı?

01:15 Vergi kaçakçılığında HAGB mümkün mü?

01:37 Hükmün açıklanmasının geri bırakılması(HAGB) ne demek?

02:06 Muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge kullanma ya da düzenleme halinde hapis cezası verilir mi?

02:40 Birden fazla şirkete veya birden fazla döneme ilişkin vergi kaçakçılığı söz konusu ise ceza artar mı?

02:41 Vergi kaçakçılığı suçlarında zincirleme suç hükümleri uygulanır mı?

04:28 Vergi ceza yargılamasında hangi kararlar çıkabilir?

05:00 Vergi kaçakçılığı suçları zamanaşımına uğrar mı?

05:31 Vergi suçlarının yargılamasında mütalaa zorunlu mudur?

06:43 Vergi kaçakçılığında etkin pişmanlık uygulanır mı?

07:37 Vergi kaçakçılığında infaz nasıl uygulanır?

08:11 Vergi cezalarında erteleme mümkün mü?

08:44 Vergi kaçakçılığından hapis yatılır mı?

Vergi kaçakçılığı suçlamasıyla karşı karşıya kalan veya kalma ihtimali olan birçok kişinin aklında aynı soru dönüp dolaşır: "Hapis yatar mıyım?" Bu soruya kesin bir "evet" veya "hayır" yanıtı vermek mümkün değil. Ancak, vergi kaçakçılığı suçları üzerine doktora tezi ve kitap yazmış, uzun yıllardır bu alanda yargılama ve uygulama tecrübesi olan biri olarak, durumu özetleyerek ve değerlendirerek size yardımcı olmaya çalışacağım.

Öncelikle, Hangi Suçtan Yargılanıyoruz?

Vergi kaçakçılığı suçu, Vergi Usul Kanunu'nun 359. maddesinde düzenlenmiştir. Bu madde, farklı türde vergi kaçakçılığı fiillerini tanımlar ve her bir fiil için farklı hapis cezaları öngörür. Cezalar, 18 aydan başlayıp suçun türüne ve ağırlığına göre 8 yıla kadar çıkabilir. Dolayısıyla, hapis cezası alıp almayacağınız, hangi fiilden yargılandığınıza bağlıdır.

Örneğin, "gizleme" fiili (defter ve belgeleri ibraz etmeme) nedeniyle 18 aydan başlayan hapis cezası söz konusu olabilir. Ancak, alt sınırdan ceza verilmesi durumunda ve daha önce kasten bir suçtan ceza almamışsanız, "hükmün açıklanmasının geri bırakılması" kararı verilebilir. Bu karar, hapis cezasının 5 yıl boyunca uygulanmaması ve bu süre içinde tekrar suç işlememeniz halinde cezanın tamamen ortadan kalkması anlamına gelir.

Birden Fazla Şirket veya Dönemle İlgili Yargılanma Durumu

Eğer birden fazla şirketle ilgili veya birden fazla dönemle ilgili yargılanıyorsanız, durum biraz daha karmaşıklaşabilir. Uygulamada, zincirleme suç hükümleri çoğu zaman hatalı bir şekilde uygulanmayarak ayrı ayrı cezalar verilebilmektedir. Örneğin, aynı kişinin birden fazla şirket adına fatura düzenlemesi veya kullanması durumunda, her bir şirket için ayrı ayrı cezalar verilebilir. Bu durum, toplam ceza miktarını artırabilir.

Ancak, kanun değişti ve artık birden fazla yıl varsa zincirleme suç hükümleri uygulanması gerekiyor. Yıllar arasında kesinti olması durumunda ise farklı uygulamalar yapılabilmektedir. Bu konuyla ilgili daha detaylı bilgiyi, zincirleme suçla ilgili özel videomuzda bulabilirsiniz.

Mahkumiyet ve Beraat Kararları

Ceza yargılamasında sadece mahkumiyet ve beraat kararları yoktur. Beraat kararı da farklı nedenlerle verilebilir. Örneğin, suçun işlendiğinin kanıtlanamaması veya suçun işlenmediğinin kanıtlanması durumunda beraat kararı verilir. Ayrıca, zaman aşımı söz konusuysa veya Vergi Usul Kanunu'nun 359. maddesindeki muhakeme şartı (vergi müfettişi raporu ve mütalaa) yerine getirilmemişse de mahkumiyet kararı verilemez.

Etkin Pişmanlık ve Diğer Faktörler

Etkin pişmanlık, vergi kaçakçılığı suçlarında ceza indirimine yol açabilen önemli bir kurumdur. Eğer kişi etkin pişmanlıktan yararlanırsa, verilecek ceza 1/3 veya 1/2 oranında indirilir. Ayrıca, ceza miktarını etkileyen başka indirim ve artırım nedenleri de olabilir.

İnfaz Süreci

Hüküm kesinleştikten sonra infaz süreci başlar. İnfaz, oldukça detaylı ve karmaşık bir süreçtir. Denetimli serbestlik, pandemi dönemi düzenlemeleri gibi birçok faktör infazı etkileyebilir. Suç tarihi, hüküm tarihi, kişinin durumu gibi birçok etken göz önünde bulundurulur.

Erteleme

Erteleme, 2 yılın altındaki cezalar için uygulanabilen bir kurumdur. Ancak, 65 yaşın üzerindeki kişiler için 3 yılın altındaki cezalar da ertelenebilir. Bu durumda doğrudan hapis cezası söz konusu olmayabilir.

Sonuç

Vergi kaçakçılığı suçlarından hapis yatma durumu, birçok faktöre bağlıdır. Suçun türü, yargılama süreci, deliller, etkin pişmanlık, yaş, sağlık durumu gibi birçok etken ceza miktarını ve hapis yatıp yatmayacağınızı belirler. Bu nedenle, somut durumunuzun ve davanızın detaylı bir şekilde incelenmesi ve değerlendirilmesi gerekmektedir.

Bu konuda size yardımcı olabilecek birçok kaynak bulunmaktadır. Vergi kaçakçılığı suçları hakkında daha fazla bilgi edinmek için güvenilir kaynaklara başvurabilir, uzman bir avukattan hukuki danışmanlık alabilirsiniz. Unutmayın, her durum kendine özgüdür ve en doğru bilgiyi, size özel durumu değerlendirecek uzmanlardan alabilirsiniz.