Vergi Kaçakçılığında Zincirleme Suç ile Tek Ceza Nasıl Mümkün Olur?

• 28.01.2025
• Av. Arb. Dr.Y.Burak ASLANPINAR

Vergi Kaçakçılığında Zincirleme Suç ile Tek Ceza Nasıl Mümkün Olur?

Vergi Kaçakçılığında Tek Ceza Mümkün mü?

Vergi kaçakçılığı suçunun, birden fazla yılda veya birden fazla şirket kanuni temsilcisi olarak işlenmesi durumunda zincirleme suç kapsamına girer mi?

Bu videoda, Türk Ceza Kanunu (TCK) ve Vergi Usul Kanunu (VUK) kapsamında zincirleme suçun vergi kaçakçılığı suçlarındaki uygulamalarını farklı ihtimaller üzerinden değerlendirildi.

00:30 Farklı yıllarda aynı şirket adına sahte fatura düzenleme/kullanma halinde zincirleme suç uygulanır mı?

01:05 Farklı şirketlerden sahte faturadan dolayı yargılanan kişiye tek ceza verilir mi?

01:20 Aynı şirket bakımından hem sahte fatura düzenleme hem de kullanma sebebiyle yargılanma halinde zincirleme suç olur mu?

01:30 Farklı şirketler bakımından hem sahte fatura düzenleme hem de kullanma halinde tek ceza mı verilir?

01:40 Sahte belge ve muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belgenin ikisinden yargılanan kişiye ne kadar ceza verilir?

02:55 Arka arkaya olmayan yıllarda vergi kaçakçılığı suçu işlenmesi halinde zincirleme suç olur mu?

Vergi kaçakçılığı suçlarında zincirleme suç konusu, özellikle sahte fatura ve muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı fatura (naylon fatura) düzenleme veya kullanma eylemlerinin sıkça görüldüğü durumlarda büyük önem taşımaktadır. Bir kişi, farklı yıllarda birden çok kez sahte fatura düzenlemek veya kullanmaktan yargılanabilir, hatta hem düzenleme hem de kullanma eylemleri ve farklı şirketler adına bu eylemleri gerçekleştirmesi nedeniyle ayrı ayrı yargılanabilir. Bu durumda zincirleme suç hükümlerinin nasıl uygulanacağı merak konusudur.

Zincirleme Suçun Uygulanması

Eğer bir kişi, aynı şirket adına veya kendi mükellefiyetiyle devam eden yıllarda sahte fatura düzenleme suçundan yargılanıyorsa, yeni düzenlemelerle birlikte zincirleme suç hükümleri uygulanır ve tek bir ceza verilir. Bu ceza, artırımlı olarak uygulanır ve genellikle toplamda 3 yıl 1,5 ay civarında bir cezaya karşılık gelir. Ancak, bu ceza mahkemeden mahkemeye değişebilir.

Farklı şirketlerin temsilcisi sıfatıyla yargılanma durumunda ise, örneğin A Limited Şirketi ve B Limited Şirketi adına fatura düzenleme eylemlerinden ayrı ayrı yargılanabilir. Genellikle bu durum aynı dosyada birleştirilir. Aynı şekilde, aynı şirket adına hem düzenleme hem de kullanma eylemlerinden veya farklı şirketler adına hem düzenleme hem de kullanma eylemlerinden ayrı ayrı yargılanabilir.

Yıllar arasındaki düzenleme periyodu da zincirleme suçun uygulanmasını etkileyebilir. Örneğin, 2019, 2021 ve 2022 yıllarında aynı şirket adına fatura düzenleyen bir kişi için zincirleme suç hükümleri uygulanır ve tek bir ceza verilir. Ancak, 2019'da düzenleyip 2020'de düzenlemeyip 2022'de tekrar düzenleyen bir kişi için de zincirleme suç hükümleri uygulanmalı mıdır? Bu sorunun cevabı, ceza adaleti ve suç işleme kararının devamlılığı gibi faktörler göz önünde bulundurularak somut olaya göre değerlendirilmelidir.

Farklı Şirketlerin Temsilcisi Olma Durumu

Farklı şirketlerin temsilcisi olma durumunda, yargılanan ve ceza alacak olan kişi gerçek kişidir. Şirketin kanuni temsilcisi veya müdürü gibi sıfatlarla hareket eden bu kişi, tek bir kişidir ve kişiliği bölünemez. Bu nedenle, farklı şirketler adına eylemlerde bulunsa bile tek bir ceza verilmesi gerekir.

Kanun Koyucunun Rolü

Vergi kaçakçılığı suçlarında uygulanan cezaların caydırıcılığı ve adaleti de önemlidir. Kanun koyucunun, bu tür durumları dikkate alarak daha adil ve caydırıcı cezalar öngörmesi gerekmektedir. Örneğin, farklı zamanlarda ve farklı şirketler adına fatura düzenleyen bir kişi ile tek bir seferde yüksek miktarda fatura düzenleyen bir kişi arasında ceza farklılıkları olmalıdır.

Etkin Pişmanlık

Etkin pişmanlık hükümleri, vergi kaçakçılığı suçlarında önemli bir rol oynamaktadır. Ancak, etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanmasında bazı adaletsizlikler de görülebilir. Örneğin, sahte faturayı düzenleyen kişi vergi ziyaı oluşmadığı için kolayca etkin pişmanlıktan faydalanabilirken, kullanıcı konumunda olan kişi yüksek cezalarla karşılaştığı için bu imkandan faydalanamayabilir. Bu durumun da gözden geçirilerek daha adil bir düzenleme yapılması gerekmektedir.

Sonuç

Vergi kaçakçılığı suçlarında zincirleme suç hükümleri ve etkin pişmanlık hükümleri, karmaşık ve tartışmalı konulardır. Yargının bu konularda daha net kararlar vermesi ve kanun koyucunun daha adil düzenlemeler yapması gerekmektedir. Bu sayede, vergi kaçakçılığı suçlarıyla mücadele daha etkin bir şekilde yapılabilir ve adaletin sağlanması mümkün olabilir.