Pergole Ruhsata Tabi Olmadığından Yıkım ve Para Cezasına İlişkin Encümen Kararları Hukuka Aykırıdır

• Tarih: 20.03.2025
• Yazar:

Pergole Ruhsata Tabi Olmadığından Yıkım ve Para Cezasına İlişkin Encümen Kararları Hukuka Aykırıdır

T.C.
DANIŞTAY
ONDÖRDÜNCÜ DAİRE

Esas : 2013/10173
Karar : 2015/2415
Tarih : 31.03.2015
■ BELEDİYE ENCÜMENİ KARARININ İPTALİ İSTEMİ
■ YAPI TATİL ZAPTI
■ RUHSATA TABİ OLMAYAN PERGOLE
■ YIKIM VE PARA CEZASI
■ PERGOLE (GÖLGELİK)
( 3194 s. İmar K 5 , 21 , 26 , 32 )
( 03.07.2017 - 30113 s. RG. Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği 4 , 59 )
( 3030 Sayılı Kanun Kapsamı Dışında Kalan Belediyeler Tip İmar Yön 16 , 63 )

ÖZET

Davalı idare elemanlarınca düzenlenen 18.05.2011 günlü yapı tatil tutanağı ile; Ankara İli, Etimesgut
İlçesi, Piyade Mahallesi, 45405 ada, 7 sayılı parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan 15 nolu bağımsız
bölümün açık teras kısmı üzerinin ruhsata aykırı olarak (5.70x 8.20) ebatlarında sundurma şeklinde
kapatıldığının tespiti üzerine, söz konusu sundurmanın yıkımına ve para cezası verilmesine ilişkin
dava konusu encümen kararının iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık konusu olayda; yapı tatil zaptındaki tespit ve dosyada yer alan fotoğraftan, işleme konu
ilavenin, taşınmazın brüt alanını arttırmayan, kapalı alan oluşturmayan, yanları açık ve cephe
görünümünü değiştirmeyen pergole (gölgelik) niteliğinde olduğu anlaşılmakta olup, mevzuat
hükümleri uyarınca pergolenin ruhsata tabi olmadığı açık olduğundan, yıkım ve para cezasına ilişkin
dava konusu encümen kararında hukuka uyarlık, aksi yöndeki İdare Mahkemesi kararında hukuki
isabet görülmemiştir.

İstemin Özeti : Ankara 6. İdare Mahkemesinin 11.04.2013 günlü, E:2011/1735, K:2013/741 sayılı kararının;
usul ve yasaya uygun olmadığı ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi : Gönül Yerebasmaz
Düşüncesi : Temyiz isteminin kabulü ile Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Ondördüncü Dairesince, işin gereği görüşüldü:
Dava; Ankara İli, Etimesgut İlçesi, Piyade Mahallesi, 45405 ada, 7 sayılı parselde tasdikli mimari projesine
aykırı imalat yapıldığından bahisle 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 32. maddesi uyarınca yıkımına ve aynı
Kanun'un 42. maddesi uyarınca para cezası verilmesine ilişkin 24.05.2011 tarih ve 436/771 sayılı Etimesgut
Belediye Encümeni kararının iptali istemiyle açılmış, İdare Mahkemesince; yaptırılan keşif ve bilirkişi
incelemesi sonucunda hazırlanan rapor ve dosyanın incelenmesinden; dava konusu bağımsız bölümün
çatı arası teras kısmının yaklaşık (5.70x8.20)= 46.74 m² ebatında ve demir profil ayaklar ve yine demir profiller üzerine ahşap malzeme ile yapıldığı, üstünün de polikarbonat v.b polyester malzeme ile
sundurma şeklinde kapatıldığı, ön ve sağ yan taraflarının ise kapatılmadığı, yapının taşıyıcı unsurlarını
etkilemese bile çatı eğimi yüksekliği ve çatı şeklinin değişmesi sebebiyle bina görünümüne tesir eden ve
kullanım amacını değiştiren işlemlerden olması nedeniyle; yapılan bu değişikliklerin esaslı tamir ve tadiller
kapsamında kaldığından, 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesine göre ruhsat eki projelerin
değiştirilmesi ve yasal açıdan ruhsat alınmasının gerektiği, yapılan bu değişikliklerin ruhsat eki ve onaylı
mimari projesine, İmar Kanunu ve Ankara Büyükşehir Belediyesi İmar Yönetmeliğinin 18/36. maddesine
aykırı olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, bu karar, davacı tarafından temyiz edilmiştir.
3194 sayılı İmar Kanununun 5.maddesinde, "Yapı; karada ve suda, daimi veya muvakkat, resmi ve hususi
yeraltı ve yerüstü inşaatı ile bunların ilave, değişiklik ve tamirlerini içine alan sabit ve müteharrik
tesislerdir." şeklinde tanımlanmış, "Yapı ruhsatiyesi" başlıklı 21. maddesinde, "Bu Kanunun kapsamına
giren bütün yapılar için 26 ncı maddede belirtilen istisna dışında belediye veya valiliklerden (....) yapı
ruhsatiyesi alınması mecburidir. Ruhsat alınmış yapılarda herhangi bir değişiklik yapılması da yeniden
ruhsat alınmasına bağlıdır. Bu durumda; bağımsız bölümlerin brüt alanı artmıyorsa ve nitelik
değişmiyorsa ruhsat, hiçbir vergi, resim ve harca tabi olmaz. Ancak; derz, iç ve dış sıva, boya, badana,
oluk, dere, doğrama, döşeme ve tavan kaplamaları, elektrik ve sıhhi tesisat tamirleri ile çatı onarımı ve
kiremit aktarılması ve yönetmeliğe uygun olarak mahallin hususiyetine göre belediyelerce hazırlanacak
imar yönetmeliklerinde belirtilecek taşıyıcı unsuru etkilemeyen diğer tadilatlar ve tamiratlar ruhsata tabi
değildir." hükmüne, 32.maddesinde ise; "Bu Kanun hükümlerine göre ruhsat alınmadan yapılabilecek
yapılar hariç; ruhsat alınmadan yapıya başlandığı veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapıldığı ilgili idarece
tespiti, fenni mesulce tespiti ve ihbarı veya herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine,
belediye veya valiliklerce o andaki inşaat durumu tespit edilir. Yapı mühürlenerek inşaat derhal
durdurulur. Durdurma, yapı tatil zaptının yapı yerine asılmasıyla yapı sahibine tebliğ edilmiş sayılır. Bu
tebligatın bir nüshası da muhtara bırakılır.Bu tarihten itibaren en çok bir ay içinde yapı sahibi, yapısını
ruhsata uygun hale getirerek veya ruhsat alarak, belediyeden veya valilikten mühürün kaldırılmasını ister.
Ruhsata aykırılık olan yapıda, bu aykırılığın giderilmiş olduğu veya ruhsat alındığı ve yapının bu ruhsata
uygunluğu, inceleme sonunda anlaşılırsa, mühür, belediye veya valilikçe kaldırılır ve inşaatın devamına
izin verilir. Aksi takdirde, ruhsat iptal edilir, ruhsata aykırı veya ruhsatsız yapılan bina, belediye encümeni
veya il idare kurulu kararını müteakip, belediye veya valilikçe yıktırılır ve masrafı yapı sahibinden tahsil
edilir." hükmüne yer verilmiştir.

Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği'nin 16. maddesinin 43. bendinde; Pergole, bahçede, bina cephelerini
değiştirmemek kaydıyla terasta, hafif yapı malzemelerinden dikme ve sık kirişleme ile yapılan ve üzerine
yeşil bitki örtüsü sardırılan, etrafı açık, gölgelik amaçlı, yapı ruhsatı olmaksızın inşa edilebilen yapılar
olarak tanımlanmış, aynı Yönetmeliğin 63.maddesinde ise; ''Basit tamir ve tadiller ile korkuluk, pergole ve
benzerlerinin yapımı ile bölme duvarı, bahçe duvarı, duvar kaplamaları, baca, saçak ve benzeri
elemanların tamirleri ruhsata tabi değildir. Bunlardan iskele kurmayı gerektirenler için Belediyeye yazılı
müracaat edilmesi zorunludur. Bu kapsamda kalmakla birlikte binanın ısı yalıtımını etkileyen işlemler
yapılamaz.'' hükmüne yer verilmiştir.,

Ankara Büyükşehir Belediyesi İmar Yönetmeliğinin ''Ruhsata Tabi Olmayan İnşaat İşleri Başlıklı'' 87.
maddesinde; "İmar planları, hükümleri ve raporları ile bu Yönetmelik yanında 634 sayılı Kat Mülkiyeti
Kanun hükümlerine aykırı olmamak, yapının taşıyıcı unsurları ve ısı yalıtımını olumsuz olarak etkilememek;
bağımsız bölümlerin brüt inşaat alanlarını artırmamak, kullanım amacı ve cephe görünümünü
değiştirmemek koşulları ile derz iç ve dış sıva , boya, badana, oluk, dere, doğrama, döşeme ve tavan
kaplamaları, elektik ve sıhhi tesisat ile kiremit aktarılması işleri, korkuluk, parapet, paratoner, gölgelik
(pergole), çardak (kameriye), derinliği (1,00) metreyi geçmeyen süs havuzu ve bahçe düzenlemesi
yapılması,kendi bağımsız bölümü içinde taşıyıcı olmayan bölme duvarlarının kaldırılması veya bina
statiğini etkilemeyen duvarların konulması, basit tamir ve tadiller,iç dekorasyon işleri, zemin katta
bulunan iş yerlerinin imar durumuna aykırı olmayan vitrin değişiklikleri, duvar kaplaması, baca, saçak, çatı
ve benzeri unsurların onarımı ruhsata tabi değildir, 5393 sayılı Yasanın 73. maddesi doğrultusunda
Büyükşehir Belediye Meclisince yapımına karar verilmiş bina cephe düzenlemeleri ruhsata tabi değildir"

hükmü yer almaktadır.
Yukarıda yer alan düzenlemeler uyarınca pergolenin, ruhsata tabi olmadığının kabul edilebilmesi için
genel olarak İmar Kanununda düzenlenen yapı tanımı kapsamında inşa edilmemiş olması, dolayısıyla
kapalı alan oluşturmayacak şekilde, güneş ve yağmurdan korunma amacına yönelik olarak ve taşıyıcı
unsuru etkilemeyecek nitelikte yapılmış olması gerekmektedir
Dosyanın incelenmesinden; davalı idare elemanlarınca düzenlenen 18.05.2011 günlü yapı tatil tutanağı ile;
Ankara İli, Etimesgut İlçesi, Piyade Mahallesi, 45405 ada, 7 sayılı parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan
15 nolu bağımsız bölümün açık teras kısmı üzerinin ruhsata aykırı olarak (5.70x 8.20) ebatlarında
sundurma şeklinde kapatıldığının tespiti üzerine, söz konusu sundurmanın yıkımına ve para cezası
verilmesine ilişkin dava konusu encümen kararının iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı
anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık konusu olayda; yapı tatil zaptındaki tespit ve dosyada yer alan fotoğraftan, işleme konu
ilavenin, taşınmazın brüt alanını arttırmayan, kapalı alan oluşturmayan, yanları açık ve cephe
görünümünü değiştirmeyen pergole (gölgelik) niteliğinde olduğu anlaşılmakta olup, yukarıda açıklanan
mevzuat hükümleri uyarınca pergolenin ruhsata tabi olmadığı açık olduğundan, yıkım ve para cezasına
ilişkin dava konusu encümen kararında hukuka uyarlık, aksi yöndeki İdare Mahkemesi kararında hukuki
isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, Ankara 6. İdare Mahkemesinin 11.04.2013 günlü, E:2011/1735, K:2013/741 sayılı
kararının oyçokluğuyla BOZULMASINA, dosyanın Mahkemesine gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini
izleyen günden itibaren 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 31.03.2015 tarihinde
karar verildi.

KARŞI OY (X)

Temyize konu idare mahkemesi kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin 1.
fıkrasında sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, Mahkeme kararının onanması
gerektiği oyuyla, aksi yöndeki çoğunluk kararına katılmıyorum.
Corpus Mevzuat & İçtihat