Vergi Kaçakçılığı Suçlarında Hapis Cezasının Ertelenmesi

• Tarih: 19.06.2008
• Yazar: Y. Burak Aslanpınar

Vergi Kaçakçılığı Suçlarında Hapis Cezasının Ertelenmesi

HÜRSES

Erteleme, işlediği suçtan dolayı mahkum edilen suçluya ait cezanın yerine getirilmesinin belirli süre ile geriye bırakılması ve bu süre içerisinde suçlu yeniden suç işlemediği takdirde cezasının infaz edilmiş sayılması sonucunu doğuran bir kurumdur ve bu kurumun amacı, suç işlemede tekerrüre engel olmaktır.

Hukukumuzda erteleme kararı verilebilmesi için kişinin daha önce kasıtlı bir suçtan dolayı üç aydan fazla hapis cezasına mahkum edilmemiş olması ve suçu işledikten sonra yargılama sürecinde gösterdiği pişmanlık dolayısıyla tekrar suç işlemeyeceği konusunda mahkemede bir kanaatin oluşması gerekir.

Bu koşulların sağlandığı durumlarda hapis cezasının ertelenebilmesi için üçlü bir ayrıma gidecek olursak;

1)Hükümlü 18 yaşından küçük (18 yaşını doldurmamış) ise 3 yıla kadar (3 yıl dahil) hapis cezasına mahkumiyet hâlinde,

2)Hükümlü 18-65 yaş arasında ise 2 yıla kadar (2 yıl dahil) hapis cezasına mahkumiyet hâlinde,

3)Hükümlü 65 yaşından büyük (65 yaşını bitirmiş) ise 3 yıla kadar (3 yıl dahil) hapis cezasına mahkumiyet hâlinde hapis cezasının ertelenmesi mümkündür.

Tüm bu şartların oluşması hâlinde de erteleme kararı verilmesi zorunluluğu yoktur. Erteleme kararı vermek mahkemenin takdir yetkisi dahilindedir. Çünkü erteleme, bir hak değildir.

Hakim erteleme kararını re’sen, hükümle birlikte verir ve talep edilmesi veya fail tarafından kabul edilmesi gerekmez.

Bir diğer önemli nokta da ertelemenin yalnızca hapis cezalarında mümkün olduğu, adli para cezasında veya güvenlik tedbirlerinde ertelemenin söz konusu olamayacağıdır.

Ayrıca belirtmekte fayda vardır ki, cezanın erteleme kapsamında olup olmadığı belirlenirken fiil için kanunda öngörülmüş olan cezaya değil, hakimin suç sebebiyle fail hakkında tespit ettiği somut cezaya bakılacaktır. Dolayısıyla somut olayda tüm nitelikli hâller (hafifletici nedenler vs.) değerlendirildikten sonra ortaya çıkan cezanın belirtilen sınır içinde olduğu görülürse hapis cezası ertelenebilecektir.

Bu bağlamda, Vergi Usul Kanunu’nun vergi kaçakçılığı suçlarına ilişkin 359. maddesinin (a) fıkrasındaki fiiller açısından 1 yıldan 3 yıla kadar*, (b) fıkrasındaki fiiller açısından 3 yıldan beş yıla kadar, (c) fıkrasındaki fiiller açısından ise 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası öngörüldüğünü hatırlayacak olursak; erteleme için yukarıda yapılan üçlü ayrıma göre istisnai durumlarla birlikte, üç fıkra için de ertelemenin mümkün olduğu sonucu ortaya çıkmaktadır.

*Yazının yayımlandığı tarihten sonra 03.07.2009 tarihli ve 27277 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 5904 sayılı Kanun&