Vadeli (Ileri Tarihli) Çeki Karşılıksız Çıkana Hapis Ve Para Cezası Yok

• Tarih: 24.12.2009
• Yazar: Y. Burak Aslanpınar

Vadeli (Ileri Tarihli) Çeki Karşılıksız Çıkana Hapis Ve Para Cezası Yok

HÜRSES

>Geçici hükümlere göre çekin üzerindeki keşide tarihinden önce ödenmesi için bankaya ibrazı geçersiz. Dolayısıyla 28 Şubat 2008 - 31 Aralık 2011 tarihleri arasında Ticaret Kanunu ve İcra İflas Kanunu’na göre çekin üzerinde yazılı düzenlenme tarihinden önce alacağın istenmesi mümkün değil.

>Ceza hukuku açısından ise Yargıtay’ın 5941 sayılı Yeni Çek Kanunu’ndan önceki görüşü:

>“5838 sayılı Kanunla 3167 sayılı Kanun’a eklenen geçici 2. madde hükmü, sadece 28.02.2009-31.12.2009 tarihleri arasında uygulanacağından; ileri tarihli düzenlenip de belirtilen tarihler arasında vadesinden önce bankaya ibraz edilen ve ibraz tarihi itibariyle karşılığı bulunmayan çekler yönünden, muhatap banka şubesince karşılıksız işlemi yapılamayacağından ve yapılsa bile bu işlem geçersiz olacağından, bu tarih itibariyle karşılıksız çek keşide etmek suçu oluşmayacak, ancak, keşide tarihinden itibaren işleyecek yasal ibraz süresi içerisinde ibraz edilip, karşılığının bulunmaması durumunda suçun oluşumu söz konusu olacaktır.

>28.02.2009 tarihinden önce, üzerinde yazılı keşide tarihi gelmeden ibraz edilen ileri tarihli çekler hakkında ise, 3167 sayılı Kanun’un geçici 2. maddesinin bu dönemde uygulanmaması nedeniyle, çekin bankaya ibrazı olanaklı olup karşılıksız işlemi yapılması gerektiğinden; bu tarihten önce işlenen suçlara ilişkin kesinleşmiş mahkûmiyetler ile sürmekte olan davalar yönünden, sanık lehine düzenleme kabul edilerek 5237 sayılı TCK’nın 7. maddesinin uygulanması olanaklı olmadığıgibi; 31.12.2009 tarihinden sonra, Türk Ticaret Kanunu’nun 707. maddesi uygulanmaya devam edeceğinden, karşılıksız çek keşide etmek suçu oluşacaktır” şeklindeydi>[1]>.

>Ancak 20 Aralık 2009’da yürürlüğe giren Yeni Çek Kanunu ve önceki geçici maddeyle birlikte bir değerlendirme yapılırsa; 28 Şubat 2008 ve sonrasında, üzerinde yazılı olan tarihten önce ibraz edilen çeklerden dolayı “karşılıksız çek” işlemi yapılması yasal olarak mümkün değil.

>Başka bir anlatımla, 28 Şubat 2008 tarihine bir çizgi çekilirse; bu tarih ve sonrasında, çekin üzerinde yazılı olan tarihten önce bankaya ibrazında, çek kısmen veya tamamen karşılıksız olsa dahi,hapis cezası ve adli para cezası verilemeyecek.

>Birkaç Soru:

>-28.02.2008 tarihinden önce, üzerinde yazılı tarih gelmeden ibraz edilen çekin karşılıksız çıkmasından dolayı soruşturması ve kovuşturması devam edenlerin, hapis cezası ile hüküm giyenlerin durumu ne olacak?

>-Yeni Çek Kanunu’nun 5. maddesi, Türk Ceza Kanunu’nun 2, 5 ve 7. maddeleri gözetilerek “lehe kanun” sayılacak, artık böyle bir karşılıksız çek suçu olmadığı için bu kişiler hapis cezasından kurtulabilecek mi?

>-Yoksa geçici maddelerin bu duruma engel olduğu mu kabul edilecek?

>Kanun’un geçici 1. maddesinin 3. fıkrasındaki gibi tereddüdü ortadan kaldırıcı bir hüküm konulabilirdi. Böyle bir hüküm olmadığı için bu konu çok tartışılacak.

>Sadece bu konu değil elbette.

>Yeni Çek Kanunu’nda tartışılacak o kadar çok düzenleme var ki…

>[1]> Yargıtay 10. Ceza Dairesi’nin 17.09.2009 tarihli ve E:2009/12591, K:2009/14476 sayılı Kararı.