Lokanta Ve Kafelerin Bahçelerinde De Sigara İçmek Yasak

• Tarih: 29.07.2009
• Yazar: Y. Burak Aslanpınar

Lokanta Ve Kafelerin Bahçelerinde De Sigara İçmek Yasak

HÜRSES

Başlıkta sözünü ettiğimiz, farkında olunmadan konulmuş yasağa geçmeden önce, ilginç bir olaydan söz edelim.

Sigara yasağını düzenleyen kanun ne zaman dolanılacak diye merak ediyorduk. Merakımız çok sürmedi. Yasağı delmeden, kapalı alanlarda sigara içmeye çözüm bulduğunu düşünen parlak zekalılar (!) hemen ortaya çıktı.

Habere göre; İstanbul’daki bir kahvehanenin içinde yasak delinmeden sigara içmenin yolu bulunmuş. “Hortumlu Sigara” adını verdikleri bu yöntemin işleyişi de gayet basit. Sigara, ince bir hortumun uçuna bantlanarak pencereden açık havaya salınıyor. Bir diğer hortum da ağızdan çıkacak sigara dumanını dışarıya üfleyebilmek için konulmuş. Kahvehanenin kapalı alanında oturan tiryakiler bir hortumun ucundaki sigaradan çektikleri dumanı bir diğerinden dışarıya üflüyorlar. Böylece kapalı alanda sigara içilmemiş oluyor(muş)!

Peki, gerçekten yasağı delmeden sigara içmiş oluyorlar mı? Bakın Kanun ne diyor:

“Özel hukuk kişilerine ait olan lokantalar ile kahvehane, kafeterya, birahane gibi eğlence hizmeti verilen işletmelerde tütün ürünleri tüketilemez.”

Hortumlu sigara yönteminin mucidi ve sigarayı yasak yerde tüketenler ceza kapsamından çıkamıyorlar. Ama buna benzer cin fikirli (!) projelerle daha çok karşılaşacağımız kesin.

Bakalım bir sonraki kurnaz işletmeci icadı ne olacak?

Kanuna Göre Kafe, Bar, Lokanta, Kahvehanelerin Açık Alanlarında Sigara İçilemez

Birçok yerde tütün ürünlerinin tüketilmesini yasaklayan kanuna göre; lokanta, kahve, kafe, kafeterya, bar, disko, kulüp, gazino vs. gibi eğlence hizmeti verilen işletmeler de yasak kapsamında.

Buraya kadar her şey gayet açık görünüyor. Yaşanabilecek aksaklıkları gidermek için çıkarılan 2009/13 sayılı Başbakanlık Genelgesi’nde de bu işletmelerin kapalı alanlarının nereler olduğu vs. uzun uzun anlatılmış.

Ancak “şemsiye tavan mıdır, buranın yan yüzeylerinin yarısından fazlası kapalı mıdır” diye tartışıladursun; dikkatlerden kaçan çok önemli bir başka nokta var:

Kanun; lokanta, kahve, kafe, bar gibi işletmelerin açık alanlarında sigara içilebileceğini öngörmemiş. Yani aslında yasaklamış. Neden mi?

İlgili maddede kamu hizmet binalarındaki yasaktan söz edilirken “kapalı alanlarında” diye belirtilmiş. Aynı şekilde; özel hukuk kişilerine ait olan ve birden çok kişinin girebileceği (ikamete mahsus konutlar hariç) binaların “kapalı alanlarında” tütün ürünlerinin tüketilemeyeceği ifade edilmiş. İlk ve ortaöğretim okulları ile dershanelerin “kapalı ve açık alanlarında” tütün ürünlerinin tüketilmesinin yasak olduğunun altı çizilmiş.

Hemen altındaki bentte ise “lokantalar ile kahvehane, kafeterya, birahane gibi eğlence hizmeti verilen işletmelerde ” denilmekle yetinilmiş. “Kapalı alanlarında” veya “kapalı ve açık alanlarında” ifadesi kullanılmamış. Diğer hükümleriyle birlikte, Kanun’un lafzından ve ruhundan yola çıktığımızda[3]; bu işletmelerin alanına dahil olan hiçbir yerde (açık veya kapalı) sigara içilemez anlamı çıkıyor.

Kanun; lokanta, kahve, kafe, bar vs. işletmelerin kendilerine ait açık alanlarında, bahçelerinde, kapı önüne attıkları masalarda sigara içilmesini yasaklıyor. Bu hükme genelge ile istisna getirilmesi ise hukuken mümkün değil.

Cezası Yok

Kanun’un lafzı; lokanta, kahve, kafe ve barların kapalı alanlarının yanında, açık alanlarında da sigara içmeyi yasaklıyor dedik. Ama bu yasağın bir yaptırımı, cezası yok. Çünkü uygulanacak cezaya ilişkin hükmü içeren Kabahatler Kanunu’nun 39. maddesinde; bu işletmelerin, yalnızca “kapalı alanlarında” tütün ürünü tüketenlere ceza verilmesi öngörülmüş.

Kısacası, yaptırımı olmayan yasaklarımıza bir yenisi daha eklenmiş oldu.

• 5727 sayılı Kanunla değişik 4207 sayılı Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanun’un 2. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendi.
• Türk Dil Kurumu Sözlüğü’ne göre “kafe” ile “kafeterya” aynı anlama gelmemektedir.
• Kanun’da “gibi eğlence hizmeti veren işletmeler” ifadesi kullanıldığı için sigara yasağı açısından bir fark olmamakla birlikte, sigara içmenin yasak olduğu işletmelere örnek verirken aşağıda tanımları verilen iki kavramı yan yana kullanmanın daha doğru olacağı kanaatindeyiz.
• Kafe: 1. İçecek ve hafif yiyeceklerin satıldığı, bazılarında kapı önlerinde oturacak yerlerin bulunduğu ayaküstü yiyecek (yeme içme) yerleri.
• 2. Kahve
• Kafeterya: 1. Müşterilerin kendi kendilerine servis yaptıkları lokanta.
• 2. Çay, kahve vb. içeceklerle bazı yiyeceklerin satıldığı yer. (www.tdk.gov.tr)
• Kanun’un lafzı ve ruhu bağlamında birlikte değerlendirilebilecek hükme örnek olarak, denizyolu toplu taşıma araçlarındaki tütün ürünleri tüketme yasağına ilişkin hüküm verilebilir. Bu araçlarda da tütün ürünleri, “kapalı alanlarında” veya “açık ve kapalı alanlarında” ifadesi kullanılmadan yasaklanmış. Bu durumda açık alan olan güvertede sigara içilebilmesi, ancak, kanunun bir diğer maddesinde güvertede sigara içilecek yere dair istisnai düzenleme yapmakla mümkün olmuş.)