• Tarih: 23.09.2009
  • Yazar: Y. Burak Aslanpınar

Kısaca Fatura

HÜRSES

Fatura, satılan mal veya sunulan hizmet karşılığında satıcı tarafından düzenlenen bir belgedir.

Bu belge, satıcı ile alıcı (müşteri) arasında ileride doğması muhtemel anlaşmazlıklarda ispat edici nitelikte olduğundan büyük bir önem taşır.

Faturaya ilişkin başlıca hüküm Türk Ticaret Kanunu’nda yer alıyorsa da faturanın tanımı, içeriği, düzenleme mecburiyetinde olan kişiler vs. bu hükümde belirtilmemiştir.

Bu bakımdan faturanın tanımı ve unsurları için Vergi Usul Kanunu hükümlerini dikkate almak gerekecektir.

Tanımı

Fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere malı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari bir belgedir.

Yargıtay’ın benimsediği bir başka tanımla da;

“Fatura; ticari satışlarda satıcı tarafından alıcıya verilen ve satılan malın miktarını, vasıflarını, ölçüsünü, fiyatını ve sair hususları veya ifa edilmiş hizmetleri gösteren hesap pusulası olup ticari bir belge niteliğindedir."

Şekli ve İçeriği

Faturada asgari olarak şu bilgilerin bulunması gerekir:

  • -Düzenlenme tarihi seri ve sıra numarası,
  • -Düzenleyenin adı, varsa ticaret unvanı, iş adresi, bağlı olduğu vergi dairesi ve hesap numarası,
  • -Müşterinin adı, ticaret unvanı, adresi, varsa vergi dairesi ve hesap numarası,
  • -Malın veya işin türü, miktarı, fiyatı ve tutarı,
  • -Satılan malların teslim tarihi ve irsaliye numarası.

Düzenleme ve Kullanma Zorunluluğunda Olanlar

Kanuna göre birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçiler:

  • -Birinci ve ikinci sınıf tüccarlara,
  • -Serbest meslek erbabına,
  • -Kazançları basit usulde tespit olunan tüccarlara,
  • -Defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilere,
  • -Vergiden muaf esnafa,

sattıkları mal veya yaptıkları işler için fatura vermek zorundadırlar.

Ayrıca yukarıda sayılanlar da fatura istemek ve almak mecburiyetindedirler.

Süresi ve Yaptırımı

Fatura, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren en geç 7 gün içinde düzenlenmelidir.

Kanuni süresi olan 7 gün içerisinde düzenlenmeyen faturalar, hiç düzenlenmemiş sayılır.

Faturanın hiç düzenlenmemesi durumunun sonucu olarak ise “verilmesi ve alınması gereken belgelerin verilmemesi” halinde vergi idaresi tarafından uygulanan yaptırım olan fatura miktarının yüzde 10’u kadar “özel usulsüzlük cezası” kesilir (Bu cezanın alt ve üst sınırı bulunmakta olup 2009 yılı için 160 TL’nin altında ve 76.000 TL’nin üstünde özel usulsüzlük cezası kesilememektedir).

İspat Vasıtası Olması

Faturanın ispat vasıtası olabilmesi için karşı tarafa yani alıcıya (müşteriye) ulaşmış olması şarttır.

Faturanın karşı tarafa ne şekilde ulaştırıldığı konusunda bir şart bulunmamakla birlikte, ulaştığını ispat edebilmek için, noter veya en azından iadeli taahhütlü gönderi yolunun tercih edilmesi doğru olacaktır. Tutanak tutularak, imza karşılığı faturayı düzenleyen veya temsilcisi tarafından bizzat tebliğ edilmesi de bir başka yöntemdir.

Faturanın gönderilip gönderilmediği konusunda bir uyuşmazlığın çıkması halinde ispat yükü, faturayı gönderen yani düzenleyen tarafa düşer.

Faturayı tanzim eden tacir, karşı tarafa tebliğ edildiğini ispat etmediği sürece faturayı delil olarak kullanamaz.

Faturaya İtiraz

Faturanın düzenlenmesi ve alıcıya tebliğ edilmesi kadar önemli olan bir başka konu da “faturaya itiraz edilmesi”dir.

Faturaya itiraz edilmesini ya da edilmemesini ise bir sonraki yazımızda inceleyeceğiz.

https://www.aslanpinar.comyayinlarimiz/makaleler-ve-kose-yazilari/kisaca-fatura

https://www.aslanpinar.com/yayinlarimiz/makaleler-ve-kose-yazilari/kisaca-fatura

Diğer Makaleler