29 Soruda Varlık Barışı

• Tarih: 18.11.2022
• Yazar: Av. Arb. Dr. Y. Burak ASLANPINAR

29 Soruda Varlık Barışı

1.Varlık Barışı Nedir, Amaçları Nelerdir?

Gerçek ve tüzel kişilerin yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının yurda getirilerek milli ekonomiye kazandırılmasına,

Yurt içinde bulunan ancak gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, döviz, altın, menkul kıymetler, diğer sermaye piyasası araçları ve taşınmazların vergi dairesine beyan edilerek kanuni defter kayıtlarına alınabilmesine,

Yurt içinde bulunan madde kapsamındaki varlıkların gelir ve kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmayanlarca beyan edilmesine, imkân sağlanmasıdır. (Bazı Varlıkların Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Genel Tebliğ’in “Amaç ve Kapsam” başlıklı md.1/2 hükmü)

Bildirilen bu varlıkların değeri üzerinden yasada belirtilen oranda vergi ödenmesi söz konusudur. Bu bildirim ve varlıkların Türkiye'ye getirilmesinin ardından belirtilen verginin de ödenmesi durumunda, bu varlıklar nedeniyle hiçbir şekilde vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacaktır.

 

2.Varlık Barışı Uygulamasının Türkiye’deki Tarihsel Gelişimi Nasıldır?

İlk Varlık Barışı düzenlemesi 2008 yılında 5811 sayılı kanun ile yapılmış olup, kanunun temel amacı yurt içi veya yurt dışında bulunan ancak yasal kayıtlarda yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının kayda alınarak bu varlıklardan kaynaklanan vergi kayıplarının önlenmesidir.

2013 yılındaki çıkarılan 6486 sayılı yasa ile sadece yurt dışındaki varlıkların bildirimine ilişkin düzenleme yapılmıştır. Buna göre, bildirilen varlıklar üzerinden ödenmesi gereken vergi oranı %2 olarak belirlenmiştir.

2016 yılında 6736 sayılı yasa ile bir varlık barışı düzenlemesi daha yapılmıştır. Bu yasanın diğerlerinden en önemli farkı, yurt dışından getirilen varlıklar veya işletme kayıtlarına alınan yurt içi varlıklar üzerinden herhangi bir verginin ödenmemesidir.

2018 yılında 7142 sayılı yasa ile yapılan düzenlemede yurt içi ve yurt dışı varlıklar üzerinden %2 oranında vergilendirme yapılmıştır.

2019 yılında 7186 sayılı yasa ile yapılan düzenlemede %1 oranında vergilendirme yapılmıştır.

2020 yılında 7256 sayılı yasa ile yapılan düzenlemede varlık barışı yine vergisiz olarak gerçekleştirilmiştir. Bu yılda yapılan düzenlemenin uygulama süresi çeşitli uzatmalardan sonra 30 Haziran 2022 tarihinde sona ermiştir.

3.2022 Yılı Varlık Barışı Düzenlemesi Ne Şekildedir?

2022 yılı Varlık Barışı’na ilişkin düzenleme, 05.07.2022 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan ve aynı gün yürürlüğe giren 7417 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 50.maddesinde yer almaktadır. İlgili madde, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’na eklenen geçici 15.maddeye ilişkindir.  

Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından ilgili Kanun hükmünün uygulanmasının işleyişine açıklık getirmesi amacıyla 09.08.2022 tarihinde 1 Seri No.lu Bazı Varlıkların Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Genel Tebliğ yayımlanmıştır.

Yeni Varlık Barışı düzenlemesinde yer alan kademeli vergilendirme ve vergi incelemeleri uygulamaları, önceki düzenlemelerden bazı noktalarda farklılaşmaktadır.

Bu yasa, yurt dışında bulunan bazı varlıkların bildirimi ve Türkiye’ye getirilmesi ile yurt içinde bulunan ve kayıtlarda yer almayan bazı varlıkların beyan edilmesi ve kayıtlara alınmasını içermektedir.

4.Varlık Barışı Uygulamasından Kimler Yararlanabilir ve Hangi Varlıklar Bu Kapsama Girer?

Bu uygulamadan; yurt dışında para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası aracı bulunan gerçek ve tüzel kişiler yararlanabilecektir.

Yurtdışındaki söz konusu varlıkların Türkiye’ye getirilebilmesi için vergi mükellefi veya Türk vatandaşı olmak zorunlu değildir dolayısıyla Varlık Barışı’ndan herkes yararlanabilmektedir.

Yine, yurt içinde bulunan, ancak 05.07.2022 tarihi itibarıyla kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar gibi varlıklara ilişkin gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri ile gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmayanlar da yararlanabilmektedir. Bu kişilerin taşınmazlar dışındaki varlıklarını beyan tarihi itibarıyla banka veya aracı kurumlarda açılan hesaplara yatırmaları ve bu durumu tevsik edici belgelerle kanıtlamaları zorunludur.

 

5.Para, Döviz, Altın, Menkul Kıymet ve Diğer Sermaye Piyasası Araçları Dışındaki Varlıklar da Varlık Barışı Kapsamında Bildirilebilir Mi?

Gerçek ve tüzel kişilerin para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları dışındaki yurt dışındaki varlıklarını Türkiye’ye getirerek düzenleme hükümlerinden yararlanmak istemeleri halinde bu varlıkları 31 Mart 2023 tarihine kadar varlık barışı kapsamındaki varlıklara dönüştürmek suretiyle varlık barışı hükümleri çerçevesinde Türkiye’ye getirebilir ve sağlanan avantajlardan yararlanabilirler.

Örneğin, (A) gerçek kişisinin yurt dışında bulunan taşınmazını 31 Mart 2023 tarihine kadar paraya çevirmesi halinde taşınmazın bedelini varlık barışı kapsamında Türkiye’ye getirebilecektir.

 

6.Varlık Barışı Uygulamasından Ne Zamana Kadar Yararlanılabilir?

Varlık Barışı uygulamasından yararlanmak isteyen gerçek ve tüzel kişiler, 31 Mart 2023'e kadar bildirim veya beyanda bulunmak suretiyle yararlanabilecektir.

7.Kanunda Yer Alan “Bildirim” ve “Beyan” İbareleri ile İfade Edilmek İstenen Nedir?

Kanundaki “bildirim” ibaresi, yurt dışındaki varlıkların Türkiye’deki bankalara veya aracı kurumalara bildirilmesini, “beyan” ibaresi ise yurt içindeki varlıkların vergi dairesine beyan edilmesini ifade etmektedir. Bu beyan, elektronik ortamda da yapılabilecektir.

Yine, gerçek veya tüzel kişilerce bankalara ve aracı kurumlara yapılacak olan bildirimlerin, yetkili kılınmış vekiller veya kanuni temsilciler tarafından da yapılabilmesi mümkündür. Yurtdışı varlıklara ilişkin olarak vergi dairelerine herhangi bir beyanda bulunulmayacaktır.

Bildirimin vekil ve temsilciler tarafından yapılması durumunda, banka ve aracı kurumlar, vekil veya temsilcinin yetkili olup olmadığını kontrol edeceklerdir.

8.Varlıkların Bildirim Değeri Nasıl Belirlenecektir?

Hem yurt dışında bulunan varlıkların banka veya aracı kurumlara bildirilmesinde hem de yurt içinde bulunan varlıkların vergi dairelerine beyan edilmesinde, bildirildiği veya beyan edildiği tarih itibarıyla varlıklar, aşağıdaki değerleme ölçütleri ile değerlenecektir:

a) Türk lirası cinsinden para, itibari (nominal) değeriyle.

b) Altın, rayiç bedeliyle.

c) Döviz, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuruyla.

ç) Menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarından;

1) Pay senetleri, varsa borsa rayiciyle, borsa rayici yoksa rayiç bedeliyle, bu bedel tespit edilemiyorsa alış bedeliyle, alış bedeli de belli değilse itibari (nominal) değeriyle.

2) Tahvil, bono, eurobond gibi borçlanma araçları, varsa borsa rayiciyle, borsa rayici yoksa rayiç bedeliyle, bu bedel tespit edilemiyorsa alış bedeliyle, alış bedeli de belli değilse itibari (nominal) değeriyle.

3) Yatırım fonu katılma payları, ilgili piyasasında belirlenmiş kapanış fiyatıyla.

4) Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri gibi türev araçlar, varsa borsa rayiciyle, borsa rayici yoksa rayiç bedeliyle, bu bedel tespit edilemiyorsa alış bedeliyle, alış bedeli de belli değilse itibari (nominal) değeriyle.

d) Taşınmazlar, rayiç bedeliyle.

Bildirim veya beyanlarda söz konusu varlıkların Türk lirası karşılığı bedelleri esas alınacaktır.

Tebliğin uygulanmasında rayiç bedel, söz konusu varlıkların bildirildiği veya beyan edildiği tarih itibarıyla belirlenen alım-satım bedeli olup, bu bedelin gerçek durumu yansıtması gerekmektedir.

Borsa rayiciyle değerlenecek varlıkların borsa rayicinin belirlenmesinde, söz konusu varlıkların bildirildiği veya beyan edildiği tarihte işlem gördüğü yurt içi veya yurt dışındaki borsalarda oluşan değerler dikkate alınacaktır.

Döviz cinsinden varlıklarda, bunların bildirildiği veya beyan edildiği tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuru dikkate alınacaktır.

Bildirimde bulunduktan sonra, yapılan hataların düzeltilmesi ya da bildirime konu edilen varlıkların azaltılması amacıyla 31.03.2023 tarihine kadar yapılacak düzeltmelerde varlıkların ilk bildirim tarihindeki değerleri esas alınacaktır.

Türkiye’de bulunan varlıkların, vergi dairelerine beyan edildiği tarih itibarıyla yukarıda yer alan esaslar çerçevesinde belirlenen Türk lirası karşılığı bedelleriyle bu varlıkların yasal defterlere kaydedilmesi gerekmekte olup, söz konusu varlıkların elden çıkarılması halinde satış kazancının tespitinde bu bedel dikkate alınacaktır.

 

9.Türkiye’de Bulunan Varlıklara İlişkin Düzenlemeden Yararlanmanın Temel Şartları Nelerdir?

Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye'de bulunan, ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar, 31 Mart 2023 tarihine kadar gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairelerine beyan edilmek suretiyle veya elektronik ortamda beyan edilerek uygulama kapsamına alınabilecektir. Hesaplanan verginin süresinde ödenmesi, gerekmektedir.

Gelir ve kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmayanlar da uygulamadan yararlanabilecek olup bu kişilerin taşınmazlar dışındaki varlıklarını beyan tarihi itibarıyla banka veya aracı kurumlarda açılan hesaplara yatırmaları ve bu durumu belgelemeleri gerekmektedir.

Bildirim veya beyan konusu yapılarak kanuni defter kayıtlarına intikal ettirilen varlıklar hakkında Vergi Usul Kanunu’nda yer alan amortismanlara ilişkin hükümler uygulanmayacaktır.

 

10.Türkiye’de Bulunan Varlıklar Nasıl Bildirilecektir?

Türkiye’de sahip olunan söz konusu varlıklar maktu bir bildirim formu kullanılarak, Türk lirası değeri üzerinden bağlı olunan vergi dairelerine doğrudan beyan edilebileceği gibi elektronik ortamda da beyan edilebilecektir.

Yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerini elektronik ortamda vermek zorunda olan mükellefler beyannamelerini de elektronik ortamda vermek zorundadırlar. Gelir ve kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmayanların beyanları yerleşim yerlerinin bağlı bulunduğu vergi dairesine verilecektir.

Gelir ve kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmayanların taşınmaz dışındaki varlıklarını beyan tarihi itibarıyla banka veya aracı kurumlarda açılan hesaplara yatırmaları ve bu durumu tevsik edici belgelerle kanıtlamaları zorunludur.

 

11.Türkiye’de Bulunan Varlıkların Vergilendirmesi Nasıl Olacaktır?

Vergi dairelerine beyan edilen varlıkların değerleri üzerinden %3 oranında vergi tarh edilecek olup bu vergi, tarhiyatın yapıldığı ayı izleyen ayın sonuna kadar ödenecektir.

Ödenen vergiler, hiçbir suretle gider yazılamayacak ve başka bir vergiden mahsup edilemeyecek.

12.Ödemeler Nasıl Olacaktır?

Ödemeler;

Gelir İdaresi Başkanlığı’na ait www.gib.gov.tr internet sitesi (İnteraktif Vergi Dairesi ve GİB Mobil Uygulaması) üzerinden;

-Anlaşmalı bankaların kredi kartları ile

-Anlaşmalı bankaların banka kartları veya banka hesabından,

-Yabancı ülkede faaliyet gösteren bankaların; kredi kartları, banka kartları ve diğer ödeme yöntemleri ile

Anlaşmalı bankaların;

-Şubelerinden,

-Alternatif ödeme kanallarından (İnternet Bankacılığı, Telefon Bankacılığı, Mobil Bankacılık vb.),

-PTT işyerlerinden,

-Tüm vergi dairelerinden, yapılabilmektedir.

13.Yurt Dışında Bulunan Varlıklara İlişkin Düzenlemeden Yararlanmada Temel Şartlar Nelerdir?

Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymetler ve diğer sermaye piyasası araçlarının 31 Mart 2023 tarihine kadar Türkiye’deki banka veya aracı kurumlara bildirilmesi, bu varlıkların bildirim tarihinden itibaren 3 ay içinde Türkiye’ye getirilmesi gerekmektedir. Daha sonrasında ise hesaplanan vergi süresinde ödenecektir.

14.Yurt Dışında Sahip Olunan Varlıklar Nasıl Bildirilecektir?

Yurt dışında sahip olunan söz konusu varlıklar maktu bildirim formu kullanılarak, Türk lirası değeri üzerinden bankalara veya aracı kurumlara bildirilebilecektir. Aracı kurumlara sadece menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası araçları bildirilebilecektir.

Gerçek ve tüzel kişiler bu bildirimi kendileri yapabilecekleri gibi yetkili kıldıkları vekiller veya kanuni temsilcileri de bildirimde bulunabilecektir. Yurt dışında varlıkların banka ve aracı kuruma bildirilmesi esas olup gerçek veya tüzel kişilerce vergi dairelerine beyanı söz konusu değildir.

Bildirilen varlıklara ilişkin olarak banka veya aracı kurumlar tarafından bildirimde bulunanlardan herhangi bir belge istenilmeyecektir. Ancak, bildirimin gerçek veya tüzel kişinin vekili ya da kanuni temsilcisi tarafından yapılması halinde, bankalar veya aracı kurumlarca söz konusu vekil veya kanuni temsilcinin yetkili olup olmadığı hususu kontrol edilecektir.

Gerçek ve tüzel kişilerce, yurt dışı kredilerin ve sermaye avanslarının kapatılmasında kullanılan varlıkların da banka ve aracı kurumlara bildirilmesi gerekmektedir.

15.Yurt Dışındaki Varlıklar Türkiye’ye Nasıl Getirilecektir?

Para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının fiziki olarak Türkiye’ye getirilmesi veya bu varlıkların Türkiye’deki banka veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi halinde Türkiye’ye getirilme şartı sağlanmış olacaktır.

Yurt dışında bulunan söz konusu varlıkların Türkiye’ye fiziki olarak getirilmesi sırasında yapılan deklarasyon/bildirime istinaden Gümrük İdaresinden alınan belgeler, varlıkların Türkiye’ye getirilmiş olduğunun tevsikinde kullanılabilecektir.

Yurt dışında bulunan varlıkların, yurt dışında bulunan banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve düzenlemenin yürürlük tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan kredilerin kapatılmasında kullanılması halinde, bu kredilerin defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla, fiilen Türkiye’ye getirilme şartı aranmayacaktır.

05.07.2022 tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan sermaye avanslarının, yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının bu tarihten önce Türkiye’ye getirilmek suretiyle karşılanmış olması hâlinde, söz konusu avansların defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla, varlıklar Türkiye’ye getirilmiş kabul edilecektir.

16.Yurt Dışındaki Malların Vergilendirmesi Nasıl Olacaktır, Kademeli Vergi Uygulaması Nedir?

Banka ve aracı kurumlar, kendilerine bildirilen varlıklara ilişkin olarak bildirim sahibinden bildirilen varlıkların değeri üzerinden;

• 30.09.2022 tarihine kadar yapılan bildirimler için %1,
• 01.10.2022 – 31.12.2022 tarihi (bu tarih dahil) arasında yapılan bildirimler için %2,
• 31.03.2023 tarihine kadar yapılan bildirimler için %3

oranında peşin olarak tahsil ettikleri vergiyi, bildirimi izleyen ayın 15’inci günü akşamına kadar vergi sorumlusu sıfatıyla bir beyanname ile bağlı bulunduğu vergi dairesine beyan edecek ve aynı sürede ödeyeceklerdir.

Gerçek ve tüzel kişiler bu kapsamda, yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile yurt dışı kredilerin ve sermaye avanslarının kapatılmasında kullanılan varlıklar için tek bir bildirim vereceklerdir.

Bildirim yapılan aynı ay içinde beyanda düzeltme yapılabilecek. Bu yönünde yapılacak düzeltmelerde, başlangıçta peşin olarak ödenen verginin azaltılan tutara isabet eden kısmı, banka ve aracı kurum tarafından bildirim sahibine iade edilebilecek.

17.Bildirime Konu Varlıkların Türkiye’de Tutulmasının Avantajı Nedir?

Bildirilen varlıkların, Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda açılan hesaplara transfer edildiği veya yurt dışından getirilerek bu hesaplara yatırıldığı tarihten itibaren en az bir yıl süreyle tutulması halinde vergi oranı %0 olarak uygulanacaktır.

Bu takdirde, banka ve aracı kurumlar tarafından bildirim esnasında tahsil edilerek vergi dairesine ödenen vergiler, bildirim sahibinin düzeltme zamanaşımı süresi içinde ilgili vergi dairesine başvurusu üzerine iade edilecektir.

18.Vergi İadesinin Şartları Nelerdir?

İade talebinde bulunacak gerçek veya tüzel kişilerin başvuru yaptıkları formlarına, bildirdikleri varlıkların banka ve aracı kurumlara yatırıldığına ve en az bir yıl süreyle bu hesaplarda tutulduğuna dair tevsik edici belgeleri (banka dekontu, hesap cüzdanı, aracı kurum işlem sonuç formu gibi) eklemeleri gerekmektedir.

İadeye ilişkin bir yıllık sürenin başlangıcında, bildirime konu edilen varlıkların Türkiye’deki banka ve aracı kurumlarda açılan hesaplara transfer edildiği veya yurt dışından getirilerek bu hesaplara yatırıldığı tarih dikkate alınacaktır.

Bu kapsamda başvurular, İnteraktif Vergi Dairesi üzerinden elektronik ortamda yapılabileceği gibi ilgili formun elden veya posta yoluyla da ilgili vergi dairesine verilebilmesi mümkündür. Bildirim sahibine iade yapılabilmesi için bildirilen varlıkların değeri üzerinden hesaplanan vergilerin vergi sorumlularınca ödenmiş olması şarttır.

19.Yurt Dışında Bulunan Varlıklar Kredilerin Ödenmesi ve Sermaye Avanslarının Karşılanmasında Kullanılabilecek Midir?

Yurt dışında bulunan varlıklar, yurt dışında bulunan banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve 05.07.2022 tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan kredilerin en geç 31 Mart 2023 tarihine kadar kapatılmasında kullanılabilecektir. Bu takdirde, defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla, borcun ödenmesinde kullanılan varlıklar için Türkiye’ye getirilme şartı aranmayacaktır.

05.07.2022 tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan sermaye avanslarının, yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının 05.07.2022 tarihinden önce Türkiye’ye getirilmek suretiyle karşılanmış olması hâlinde, söz konusu avansların en geç 31 Mart 2023 tarihinde defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla yararlanılabilecektir.

20.Şirketlerin Kanuni Temsilciler, Ortakları veya Vekilleri Adına Görünen Varlıkların Durumu Ne Olacaktır?

Şirketlerin kendi adlarına olmayıp kanuni temsilcileri, ortakları veya vekilleri adına görünen veya bunlar dışındaki kişilerce tasarruf edilen varlıklar da bildirime veya beyana konu edilebilecektir. Buna göre;

Şirketlerin kanuni temsilcileri, ortakları ya da şirket veya şirketin ortakları adına Varlık Barışı kapsamına giren varlıkları 05.07.2022 tarihinden önce yetkili kuruluşlarca düzenlenen bir vekalet veya temsil sözleşmesine istinaden değerlendirmeye yetkili olanların, bu tarih itibarıyla sahip oldukları ve yurt dışında bulunan varlıklarının;

Şirket adına bildirime konu edilerek Türkiye'ye getirilmesi veya Türkiye'deki banka veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi ya da

Türkiye'de bulunan ancak 05.07.2022 tarihi itibarıyla kanuni defter kayıtlarında yer almayan varlıklarının şirket adına beyan edilmek suretiyle bu düzenlemeden yararlanılabilmesi mümkündür.

Şirket veya şirket ortaklarına ait olduğu halde şirketin kanuni temsilcileri, ortakları veya vekilleri dışındaki kişilerce tasarruf edilen varlıklar, şirket adına bildirim veya beyana konu edilerek bu düzenlemeden yararlanılabilecektir.

Ayrıca, gerçek kişilere ait olduğu halde bu kişilerin ortağı veya kanuni temsilcisi oldukları yurt dışındaki şirketlerce tasarruf edilen varlıkların da ilgili gerçek kişiler adına bildirim veya beyana konu edilmesi halinde bu düzenlemeden yararlanılabilmesi mümkündür. Ancak, bildirim veya beyan dışındaki nedenlerle yapılacak inceleme esnasında söz konusu varlıkların şirket veya şirket ortaklarına ya da gerçek kişilere ait olduğunun ispat edilmesi gerekmektedir.

21.İşletme Adına Beyan Edilen Taşınmazların İşletme Adına Tapuya Tescilinde Tapu Harcı Alınacak Mıdır?

Beyan edilerek işletme kayıtlarına alınacak taşınmazların işletmeye devrine ilişkin tapuda yapılacak işlemlerden harç alınmayacaktır.

22.Ortaklar Tarafından Şirket Adına Beyan Edilen Taşınmazların İşletmeye Devrinde Değer Artışı Kazancı Hesaplanacak Mıdır?

Varlık barışı uygulaması kapsamında ortaklar adına görünen taşınmazların işletme adına beyan edilerek işletmeye devredilmesi elden çıkarma sayılmayacak ve değer artışı kazancı hesaplanmayacaktır.

 

23.Şahıs Şirketleri ve Adi Ortaklıkların Beyanda Bulunması Mümkün Müdür?

Şahıs şirketleri ile adi ortaklıkların gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmamaktadır. Bunlar adına stopaj ve katma değer vergisi yönünden mükellefiyet tesis edilmektedir.

Bu kapsamda, şahıs şirketleri ile adi ortaklılar adına da beyanda bulunulması mümkün bulunmakta olup, beyan edilen varlıklar dolayısıyla şahıs şirketleri ve adi ortaklıklar katma değer vergisi, ortaklar ise gelir ve kurumlar vergisi yönünden vergi incelemesi ve tarhiyat yapılmaması imkânından faydalanabilecektir.

24.Bildirilen veya Beyan Edilen Varlıkların Kanuni Defter Kayıtlarına İntikal Ettirilmesi Gerekir Mi?

Bildirilen veya beyan edilen varlıkların, defter tutan mükelleflerce kanuni defterlere kaydedilmesi zorunlu olup bildirim veya beyan tarihi itibarıyla kanuni defterlere kaydedilecektir.

Yurt dışında bulunan varlıkların; şirket adına bildirilmesi durumunda ilgili şirket, şahıslar adına bildirilmesi halinde bu şahısların kendileri, maddenin sağladığı imkânlardan yararlanabileceğinden, şirket adına bildirime konu edilen varlıkların, şirketin kanuni defter kayıtlarına intikal ettirilmesi gerekmektedir.

Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler, bildirime veya beyana konu ettikleri ve yasal defterlerine kaydettikleri kıymetleri için pasifte özel fon hesabı açacaklardır. Söz konusu hesap sermayenin cüz’ü addolunacak, bildirim veya beyan tarihinden itibaren 2 yıl geçmedikçe işletmeden çekilemeyecek ve sermayeye ilave dışında başka bir amaçla kullanılamayacaktır. Diğer taraftan işletmenin tasfiye edilmesi halinde bu tutarlar vergilendirilmeyecektir. Fon hesabında tutulan bu tutarların, devir ve bölünme hallerinde de vergilendirilmesi söz konusu olmayacaktır.

Serbest meslek kazanç defteri ile işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler, söz konusu kıymetleri defterlerinde ayrıca göstereceklerdir. Bildirime ve beyana konu olan varlıklar dönem kazancının tespitinde dikkate alınmayacaktır.

Bu varlıklar bildirim veya beyan tarihinden itibaren 2 yıl geçmesi koşuluyla vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate alınmaksızın işletmeden çekilebilecektir.

25.Türkiye’de Bulunan Taşınmazların Varlık Barışı Kapsamında Kayıt Altına Alınması Esnasında Tapu Harcı Alınacak Mıdır?

Yurt içi varlık barışı kapsamında beyan edilerek işletme kayıtlarına alınacak taşınmazların işletmeye devrine ilişkin tapuda yapılacak işlemlerden, tapu harcı alınmayacaktır. Ayrıca bu taşınmazların işletmeye devri Gelir Vergisi Kanunun mükerrer 80. maddesi kapsamında, elden çıkarma sayılmayacak ve değer artış kazancı yönünde vergilendirilmeyecektir.

Tapuda yapılacak taşınmaz devir işlemlerinde tapu harcının alınmaması için maddede belirtilen beyannamenin verilmesini müteakiben, ilgili vergi dairesinden, beyan edilen taşınmazların tapu kayıtlarına ilişkin bilgileri de içerecek şekilde Varlık Barışı kapsamında şirket adına beyan edilerek özel fon hesabına alındığını (veya kanuni defterlerin ilgili sayfalarında gösterildiğini) ve bu çerçevede tapu işleminde harç alınmayacağı hususunda beyanın yapıldığı vergi dairesinden alınacak yazı, ilgili tapu sicil müdürlüğüne ibraz edilecektir.

26.Bildirilen Varlıklar İçin Gider ve Amortisman Uygulaması Nasıl Olacaktır?

Bildirim konusu yapılarak kanuni defter kayıtlarına intikal ettirilen varlıklar hakkında Vergi Usul Kanununda yer alan amortismanlara ilişkin hükümler uygulanmayacaktır.

Kayıtlara alınan bu varlıkların daha sonra elden çıkarılmasından doğan zararlar, gelir veya kurumlar vergisi uygulaması bakımından gelirin veya kurum kazancının tespitinde gider veya indirim olarak kabul edilmeyecektir.

Bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle ödenen vergiler, gider yazılamayacak ve başka bir vergiden mahsup edilemeyecektir. Söz konusu varlıkların elde tutulması ve elden çıkarılmasından doğan kazanç ve iratlar ise genel esaslar çerçevesinde gelirin ve kurum kazancın tespitinde dikkate alınacaktır.

27.Bildirilen veya Beyan Edilen Varlıklar Hakkında İnceleme veya Tarhiyat Yapılabilir Mi?

Bildirilen veya beyan edilen varlıklara isabet eden tutarlara ilişkin hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacaktır.

Bu hükümden yararlanabilmek için;

-Yurt dışında bulunan bildirime konu varlıkların;

1)Bildirimin yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde Türkiye’ye getirilmesi ya da Türkiye’deki banka veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi,

2) Bildirilen varlıklara ilişkin tarh edilen verginin süresinde ödenmesi,

3) Bildirime konu edilen varlıkların 213 sayılı Kanun uyarınca defter tutan mükelleflerce kanuni defterlere kaydedilmesi, yasal defterlerine kaydettikleri bu kıymetler için pasifte özel fon hesabı açılması (veya kanuni defterlerin ilgili sayfalarında gösterilmesi), bu fon hesabının ve varlıkların iki yıl geçmedikçe işletmeden çekilmemesi ve fon hesabının sermayeye ilave dışında başka bir amaçla kullanılmaması,

-Türkiye’de bulunan ve beyana konu edilen varlıkların;

1) Beyan edilen varlıkların defter tutan mükelleflerce kanuni defterlere kaydedilmesi, yasal defterlerine kaydettikleri bu kıymetler için pasifte özel fon hesabı açılması (veya kanuni defterlerin ilgili sayfalarında gösterilmesi), bu fon hesabının ve varlıkların iki yıl geçmedikçe işletmeden çekilmemesi ve fon hesabının sermayeye ilave dışında başka bir amaçla kullanılmaması,

2) Gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olmayanlar tarafından banka veya aracı kurumlardaki hesaplara yatırıldığını (taşınmazlar hariç) gösterir belgelerle tevsik edilmesi,

3) Bu kapsamda beyan edilen varlıklara ilişkin tarh edilen verginin süresinde ödenmesi, gerekmektedir.

28.Bildirim ve Beyan Dışında Diğer Nedenlerle Yapılan İncelemelerde Varlık Barışı Kapsamında Bildirilen veya Beyan Edilen Varlıklar İzah Nedeni Olarak Kabul Edilecek Midir?

Diğer nedenlerle başlayan vergi incelemeleri ile takdir komisyonu kararları sonucu bulunan matrah farkının madde kapsamında bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle ortaya çıktığının tespiti durumunda, bildirilen veya beyan edilen varlık tutarının;

-Bulunan matrah farkının bildirime veya beyana konu edilen varlıklar nedeniyle ortaya çıktığının tespiti ve bildirilen veya beyan edilen varlık tutarının, bulunan matrah farkına eşit ya da fazla olması durumunda gelir veya kurumlar vergisi ile katma değer vergisi yönünden tarhiyat yapılmayacaktır.

-Bulunan matrah farkının bildirime veya beyana konu edilen varlıklar nedeniyle ortaya çıktığının tespiti halinde, bu farkın bildirilen veya beyan edilen varlık tutarından fazla olması durumunda, yalnızca aradaki fark tutar üzerinden gelir veya kurumlar vergisi ile katma değer vergisi yönünden vergi tarhiyatı yapılacaktır.

-Vergi incelemesine başlanılan veya takdir komisyonuna sevk edilen tarihten sonra Varlık Barışı kapsamında bildirimde veya beyanda bulunulması durumunda ise vergi incelemesi ve takdir komisyonu kararına istinaden bulunan matrah farkları üzerinden vergi tarhiyatı yapılmasına engel teşkil etmeyecek ve bildirime veya beyana konu edilen tutarlar mahsuba konu edilemeyecektir.

 

29.Varlık Barışı Uygulaması Sona Erdikten Sonra Düzeltme Yapılabilecek Mi?

Bildirim ve beyan süresi sona erdikten sonra varlık barışı bildirim veya beyanlarına ilişkin olarak düzeltme yapılamayacaktır. Ancak bildirim ve beyan süresi içerisinde Genel Tebliğde yapılan açıklamalar çerçevesinde düzeltme yapılabilmesi mümkün bulunmaktadır.