Vergi Affı 2023 I Dava Konusu / İhtilaflı Vergi ve Cezaların Borç Yapılandırması

• 25.03.2023
• Av. Arb. Dr. Y. Burak ASLANPINAR

Vergi Affı 2023 I Dava Konusu / İhtilaflı Vergi ve Cezaların Borç Yapılandırması

Bu videoda Cumhuriyet tarihinin en kapsamlı vergi affı / borç yapılandırması / matrah ve vergi artırımı olan 7440 sayılı Torba Kanundaki dava konusu olmuş (ihtilaflı) gelir, kurumlar, katma değer, gümrük vergisi gibi vergiler, vergi ziyaı cezası, özel usulsüzlük cezası, idari para cezası, ecrimisil, bunların gecikme faizleri ve zamları bakımından nasıl yapılandırma/taksitlendirme olacağı anlatılıyor.

Bu videoda aşağıdaki konu başlıklarına değinilmiştir:

-Yapılandırma kapsamında olan dava ve cezalar hangileri?

-Son başvuru tarihi ne zaman?

-Önemli tarihler nelerdir?

-Yapılandırma nasıl bozulur?

-Yapılandırma bozulursa ne olur?

-Başvuru nereye yapılacak?

-Davada nasıl karar verilecek?

-Karar verilmesine yer olmadığı (KVYO) kararının sonuçları neler?

-Yapılandırmadan yararlanılan davalardaki avukatlık vekalet ücretleri ne olur?

-Borç ödendiyse iade edilir mi?

-Haciz ve teminatların durumu ne olur?

-Vergi, ceza ve faizlerin ne kadarı silinecek? Yüzde kaçı ödenecek? Davanın durumuna göre fark var mı?

-İzaha davet, pişmanlık ve ihtirazi kayıtla beyan sonrası dava açma durumunda yapılandırmadan nasıl yararlanılır?

-Kesinleşmiş alacak ile dava konusu edilenlerin farkı nedir?

-İhtirazi kayıtla beyan nedir?

-Ödeme emrine karşı açılan davada yapılandırma nasıl olur?

-Davaya devam mı etmeli feragatle yapılandırmaya mı başvurmalı? Hangisi daha avantajlı?

Dava aşamasındaki vergi ve cezaların yapılandırılmasına ilişkin soru-cevap şeklindeki makaleye ve ilgili tablolara şu bağlantıdan ulaşabilirsiniz:

https://www.aslanpinar.com/yayinlarimiz/makaleler-ve-kose-yazilari/yeni-yapilandirma-kanununa-gore-dava-asamasindaki-vergi-ve-cezalar-nasil-yapilandirilacak

7440 sayılı Kanunun tam metnine şu bağlantıdan ulaşabilirsiniz:

https://www.aslanpinar.com/bilgi-bankasi/guncel/vergi-affi-borc-yapilandirmasi-matrah-artirimi-hakkindaki-yeni-torba-kanun-tam-metin-2023-son-resmi-gazetede-yayimlanan

Vergi affı diye de bilinen vergi yapılandırması, matra arttırımı, vergi arttırımı, 2000 TL'nin altındaki borçların silinmesi, ehliyet ceza affı gibi düzenlemeler içeren 7440 sayılı torba kanununa ilgili içerik üretmeye devam ediyoruz. Bu videomuzda dava konusu edilmiş vergi ve cezaları nasıl yapılandırılacak, nasıl taksitlendirilecek bundan bahsedeceğiz. Burak Aslanpınar ben, avukatım, aynı zamanda ara bulucuğum, eğitmenim.

 

Vergi hukuk üzerine çalışıyorum. Aynı şekilde vergi hukuk üzerine akademik çalışmalar yürütüyorum. Dava konusu olmuş vergi ve cezaların torba kanun kapsamında, 7440 sayılı kanun kapsamında yapılandırılmasında daha önceki yapılandırma kanunlarına göre önemli değişiklikler var.

 

Öncelikle bunu söyleyeyim. Pek çok benzer unsurlar var. İlk bu konudaki kanun 6111 sayılı kanundu.

 

2011 yılında çıkmıştı o. Onun temelinde, onun iskeletinde oluşmuş bir kanundan bahsediyoruz. Bu kanun 7440 sayılı 2023 yılındaki vergi affında daha farklı bir boyut kazandı açıkçası. Bazı özel ve mükellef nehine avantajlı düzenlemeler var.

 

Soru cevap şeklinde inceleyeceğiz. Öncelikle şundan bahsedelim. Hangi vergi ve cezalar dava açılmışsa bu kapsamdadır? Öncelikle vergi usul kanunu kapsamındaki kurumlar vergisi, gelir vergisi, KDV gibi vergilerin yani ana bildiğimiz vergilerin dava açılması halinde de yapılandırmadan faydalanabileceğini söyleyebiliriz.

 

Ne yapılacak? İşte cezalar silinecek, faizler vs. bunlardan bahsedeceğiz zaten. Gümrük vergisi de yine aynı şekilde bu kapsamda.

 

Ecr-i misil, idari para cezaları 7440 sayılı kanun kapsamında yapılandırılabilir dava konusu edildiyse de. Bunların cezaları veya bir vergi aslına bağlı olmayan özellik cezası, usulsüzlük cezası diye bildiğimiz cezalarda bu kanun kapsamında yapılandırma imkanında bulunuyor. Yapılandırmadan faydalanmak için en son tarih ne zaman? 31 Mayıs 2023 Cumhurbaşkanı'nın bir ay süreli bir öteleme, uzatma yetkisi var.

 

Bunu da belirtmiş olalım. Tarihler bakımından önemli olanları söyleyelim. 2022 ve öncesindeki vergi ve ceza olacak.

 

12 Mart 2023'e kadar dava açılmış olacak. 31 Mayıs 2023'e kadar yapılandırmaya başvuru yapılacak. Ve son olarak 30 Haziran 2023'e kadar da ilk taksit ödemesinin yapılması gerekiyor.

 

Yapılandırmanın bozulması durumu söz konusu olabilir. Bu da çok merak ediliyor. İlk 2 taksit ödenmezse veya bir yıl içerisinde 3'ten fazla taksit ödenmezse veya eksik ödenirse yapılandırma bozulmuş oluyor.

 

Yapılandırma bozulursa ne olacak peki? Borcumuz önceki haline geri geliyor. Dava açmadan önceki haline geri geliyor. Faizleri, cezaları aynı şekilde alıyor.

 

Aynı zamanda bir de kanundan faydalanmak için, feragat ettiğimiz için, davayı geri çektiğimiz için bir de oradan doluyoruz. Onun için dava konusu edilmiş vergi ve cezalar bakımından yapılandırma başvurusu yapılırken 2 defa, 3 defa, 5 defa düşünmekte fayda var. İyi bir hesaplama yapmakta fayda var.

 

Davanın lehe alehe durumlarını değerlendirmekte, sonucunu en kötü bir öngörü içerisinde bulundurmakta fayda var. Hem yapılandırmadan faydalanıp hem de ödeyemeyeceğiniz taksitler altına girerseniz elinizdeki davadan da olmuş olursunuz. Bunu belirtelim özellikle.

 

Peki, dava konusu olan bir vergi veya cezam var. Nereye başvuru yapmam gerekiyor bunu yapılandırmak için? Kanun, daha önceki kanunlar gibi bir düzenleme yapmış. Diyor ki tahsil dairesine başvuru yap.

 

Yani idareye başvuru yapıyoruz. Davanın karşı tarafına feragat dilekçesi verilmesi gerekiyor. Bunu 6111 sayılı kanun, 2011 yılında çıkmış olan kanundan beri eleştiriyoruz açıkçası.

 

Yani biz davadan feragat dilekçemizi davanın karşı tarafına veriyor olmamız pek mantıklı değil. Ama yine aynı şekilde olmuş çünkü devlet diyor ki ben bunları tahsil ediyorum, bunları yapılandıracağım, mahkemeye bildireceğim. Davadan feragat ettik, dilekçemizi verdik yapılandırma için.

 

31 Mayıs 2023 tarihine kadar ne olacak bundan sonra? İdare, çoğu zamanda vergi dairesinden bahsediyoruz burada. Vergi dairesi mahkemeye bildirim yapacak. Diyecek ki bu borçlar bakımından yapılandırmaya başvuru yapıldı.

 

Dolayısıyla artık bu konuda lehe aleyhe karar verilmesin. Nasıl karar verecek mahkeme? Karar verilmesine yer olmadığına karar vermesi gerekiyor. Yani mahkeme diyecek ki bundan sonraki aşamada ben artık karar tesis etmeyeceğim.

 

Bundan sonraki aşamada davacı yani mükellef lehine veya ceza kesilen kişi lehine ya da aleyhine karar vermeyeceğim. İki taraf içinde karar verilmesine yer olmadığını karar vermiş olacağım. İlk derecede istinaçãoda ya da temmizde olsa da karar verilmesine yer olmadığına karar veriliyor.

 

İlk derecede mahkeme dava konusu hakkında karar verilmesine yer olmadığı, İstinafta istinaf talebi hakkında karar verilmesine yer olmadığı, Temmizde de temmiz talebi danıştayda temmiz talebi hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar veriyor. Üst mahkemede ise tekrar ilk derece mahkemesine dönüp nihayet karar veriliyor. Karar verilmesine yer olmadığı kararın sonuçları neler? Kanunada yazıyor.

 

Yargılama giderleri olduğu şekliyle bırakılıyor. Ödenmiş bir vekalet ücreti, karşı vekalet ücreti, yargılama gideri varsa bunlar da olduğu şekilde kalıyor. Daha önceki mahkeme kararına istinaden olsa dahi ödenmemiş bir yargılama gideri, karşı vekalet ücreti, avukatlık ücreti varsa bu da talep edilemiyor.

 

Yine bir yapılandırma kanununda, yine bir af kanununda avukatın vekalet ücreti hakkında da onun adına feragat edildiğini görüyoruz. Yani dava açmış bir mükellef, bunu avukat vasıtasıyla açmış, vekalet vermiş dava devam ediyor. Ve hatta belki de lehe karar verildi veya verilecek.

 

Dolayısıyla avukat karşı taraftan karşı vekalet ücreti alacak. Bu aşamada mükellef yapılandırma talebinde bulunuyor. Avukat karşı vekalet ücretinden oluyor.

 

Yine böyle bir düzenlemeyi görüyoruz. Özellikle avukatlar bakımından bir hak kaybı söz konusu diyebiliriz. Ha şunu da söyleyelim.

 

Bu yapılandırmadan faydalanma halinde avukatla müvekkil arasındaki, burada mükellef de oluyor aynı zamanda çoğunlukla, onun arasındaki ilişki bakımından sözleşme akti vekalet ücretinin ödenmesi gerekiyor. Kanunda da bu yazıyor. Burada tabii borç yapılandırıldı, dava sona ermedi, acaba bir indirim mi yapılsa gibi karşılıklı anlaşma söz konusu olabilir.

 

Ama bu indirimi avukat yapmak zorunda değil. Çünkü kanundan kaynaklanan şekilde burada aslında bir feragat söz konusu oluyor. Dolayısıyla feragatta avukatlık ücreti, akti yani sözleşme ilişkisi içerisindeki avukatlık ücretinin tamamının ödenmesi gerekiyor.

 

Peki dava devam ediyor. Dava devam ederken borç ödendiyse iade edilecek mi? Kanun şunu söylüyor. Sadece ilk derecede, özellikle vergi mahkemelerinde dava açmakla aslında bütün tahsil işlemleri duruyor.

 

Ödemeniz gerekmiyor ama bir şekilde ödendiyse bunun iadesinin mümkün olabileceğini söylüyor. Ama bunun dışında maalesef ödendiyse geçmiş olsun iade alamıyorsunuz. Yapılandırma yapıldı.

 

Haciz varsa bunlar nasıl çözülecek? Teminat varsa nasıl iade edilecek? Kanun çok açık diyor. Ne kadarını ödediysen o kadarında haciz çözülür, teminat iade edilir. Dava konusu bir vergi ve cezam varsa, yapılandırmadan da faydalanırsam, 7440 Sayılı Kanundan faydalanırsam, yüzde kaç oranında indirim yapacağım? Cezalar silinecek mi? Faizler ne olacak? Buna bakalım bir de.

 

Şimdi ilk derece mahkemesi, yani vergi idare mahkemesi nezdinde bir durum söz konuşulsa bu aşamada henüz karar verilmemişse, burada karar verilmeden kast şu yalnız onu mutlaka söyleyelim. 12 Mart 2023'tü kanunun yayınlanma tarihi. Bu tarihten önce verilmiş bir karar, bu tarihten önce taraflardan birine davacı mükellef olabilir veya karşı taraf davalı idare olabilir.

 

Herhangi birine tebliğ edilmişse artık karar verilmiş kabul ediliyor. Ama diyelim ki 12 Mart'tan önce 8 Mart'ta bir karar verildi ama tebligat gerçekleşmedi. Henüz taraflardan birine 15 Mart'a kadar kaldı tebligatın gerçekleşmesi.

 

Bu durumda karar verilmemiş gibi faydalanacaksınız kanundan. Lehe de olsa, aleyhe de olsa burada hesaplama size kalmış. Diyelim ki vergi mahkemesi, idare mahkemesi, ilk derece mahkemesi nezdinde henüz karar verilmemiş bir vergi ceza söz konusu.

 

Burada yapılandırma nasıl olacak? Önce şunu söyleyelim, cezalar siliniyor. Örneğin KDV var, KDV tarihatı yapılmış. 1 kat veya 3 kat vergi ziya cezası kesilmiş.

 

Yani diyelim ki naylon fotoğrafı söz konusu. Sahte veya muhtebiyat itibariyle yatıcı belge düzenleme ya da kullanma söz konusu. 3 kat vergi ziya cezası kesilmiş.

 

Bir de KDV tarihatı var. Bu cezanın tamamı silinecek. KDV tarihatının da yarısı ödenmesi söz konusu olacak.

 

Faize baktığımızda normalde gecikme faizi, gecikme zambı dediğimiz yüksek faizler var. Amel alacakları için. Bunun yerine YÜFE uygulanıyor.

 

Yani enflasyon oranı uygulanıyor ama O da kanunda özel olarak belirtmiş. Her yıl için %9 oranında uygulanacak. Yani ciddi anlamda avantajlı bir durum diyebiliriz.

 

İlk derece mahkemesi karar vermiş olabilir ve davacı yani mükellef nehine karar vermiş olabilir. Bu durumda kanun diyor ki ödenecek olan, faizi yine %9'a çekiyor, cezayı tamamen siliyor. Verginin aslında da %10'a düşürüyor.

 

Çok ciddi bir avantaj. Özel üstsüzlük cezası bakımından ise ilk derece mahkemesi nezdinde ise henüz karar verilmemişse %25'e ödensin diyor. Vergi aslına bağlı olmayan cezalar ve ecrimisi için.

 

Eğer L'ye karar verilmiş ve üst mahkemedeyse yani istinafta temizdeyse bu durumda yine %10'unun ödenmesi söz konusu. Kararlar bazen böyle kısmen kabul, kısmen reç şeklinde veriliyor. Ya da son verilen karar bozma kararı olabilir.

 

Bu durumda da yine mevcuttaki nihai haline bakılması gerekiyor. Yani kısmen ret bakımından ona ilişkin hükümler uygulanıyor, kısmen kabul bakımından ona ilişkin hükümler uygulanması gerekiyor. Bozma da ise yine %50'nin uygulanması o durumun yani ilk derece mahkemesinde yeni açılmış durum uygulanmasını öngörmüş kanun.

 

Merak edilen konulardan bazıları pişmanlık, ihtirazi kayıtla beyan ya da izaha davet. Bu kanunla daha önceki kanunlarda olmayan izaha davet müessesesi de yine dava konusu edilmiş vergi ve cezalar kapsamında yapılandırma imkanına kavuşuyor. İkisinin arasında çok önemli fark var.

 

İkinci maddede mesela kesinleşmiş alacak 100 birim vergi varsa 100 birimin yüzünü de ödemek durumunda kalıyorsunuz. Ama bu vergiyi dava konusu ettiyseniz ve karar verilmedi henüz, lehenize karar da yok, 100 birimin 50 birimini ödüyorsunuz. İkisini de taksitlendiriyorsunuz ama %50 fark var.

 

Ciddi anlamda farklılık oluşuyor. Kesinleşmiş alacaklar yani ikinci maddeyle dava konusu edilmiş vergi ve cezalar bakımından üçüncü madde arasında. Dolayısıyla izaha davet ve dahi pişmanlıkla verilen beyannameler bakımından üçüncü maddeden yararlanılması mümkün.

 

Ancak ihtirazi kayıtla verilen beyannamelerde bu durum söz konusu değil. O zaman ikinci madde yani kesinleşmiş alacaklara ilişkin hüküm uygulanacak verginin örneğin tamamının ödenmesi söz konusu. İhtirazi kayıda kısaca değinelim.

 

İhtirazi kayıt neydi? Beyannameyi veriyorum. Evet gelir vergisinde benim beyanıma göre işlem yapılacak. Dolayısıyla aslında kendi beyanıma göre tavuk etmiş vergiye dava açamamam gerekir.

 

Ama ben bu beyannameyi vermek durumunda kaldım. O veya bu nedenle o beyannameyi verirken ihtirazi kayıt koyuyorum. Diyorum ki ben bunu beyannameyi veriyorum.

 

Hatta ödeme yaparken de bu mümkün. Bu ödemeyi yapıyorum ama ihtirazi kayıt koyuyorum. Yani bunu yargı yoluna da götürmeyi düşünüyorum.

 

Onun için kendim beyan etmiş olsam da kendi isteğimle ödemiş olsam da dava yoluna götüreceğim demiş oluyoruz. Ve bu dava açma hakkını saklı tutmuş oluyoruz. Bu şekilde verilen beyannameler kesinleşmiş alacaklara göre işletilecek.

 

Çok önemli, çok özel bir durum var. Daha önceki kanunlarda görmediğimiz bir durum var. Bu da Tebrik hastanede yazıyor.

 

Kanunda yazmıyor. Ödeme emri dava edildiyse, ödeme emre karşı açılan davada da karar verildiyse, sen diyor artık bu dava edilmiş 3. madde kapsamında yani %50 olarak faydalanabilirsin diyor. Ödeme emri 6083 sayılı kanun kapsamında aslında tahsili ilişkin bir işlem.

 

Daha önceki kanunlarda bunu 2. maddeden yararlandırdığını görüyorduk. Yani o %50 indirimi yapmıyordu. %100'ünü yine de ödemek durumunda kalıyordunuz.

 

Eğer yapılandırmadan faydalanmak isterseniz bu kanunda Tebrik hastanede çok özel bir düzenleme yapılmış. Bunu da söylemiş olalım. Bir değerlendirmenizde fayda var.

 

Genel olarak dava aşamasında bir vergi ve cezanız varsa iyi risk analizi yapın, iyi hesaplama yapın, davanın gidişatını iyi değerlendirin, davaya devam ederseniz nelerle karşılaşabilirsiniz? Diğer taraftan yapılandırmadan faydalanırsanız nasıl bir ödeme tablosu ile karşılaşacaksınız ki 48 aya kadar taksit var, eğer vadelendirirseniz belli bir vade farkı da uygulanacak. Bu ödeme tablosunu ödeyebilecek misiniz? Bunu mutlaka değerlendirin. Bu konularda da mutlaka uzmandan destek alın derim.

 

Konuyla ilgili bir makalemiz ve tablomuzda, soru cevabımızda söz konusu. Bunun bağlantısını da aşağıya bırakıyoruz videonun altına. Bakabilirsiniz işte davam hangi aşamada, vergi cezanın durumu nedir, ne kadar indirim yapılacak, hangisini ödemem lazım.

 

Bunları değerlendirebilirsiniz ama mutlaka bulunduğunuz aşamaya göre bir uzmandan da yardım alın derim. Bu konularla ilgili içerik üretmeye devam edeceğiz. Eğer sizde faydalanıyorsanız, takip edin, takipte kalın, abone olun, bildirimleri açmayı unutmayın.

 

Görüşmek üzere.