Miras ve bağış vergisi / veraset intikal vergisini ödememek veya az ödemek mümkün mü?

• 08.06.2024
• Av. Arb. Dr. Y.Burak ASLANPINAR

Miras ve bağış vergisi / veraset intikal vergisini ödememek veya az ödemek mümkün mü?

Miras ve bağış yoluyla mal edinmenin vergisel yükümlülükleri hakkında merakınız mı var? Bu videoda, Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu kapsamında miras ve bağışın nasıl vergilendirildiğini, kimlerin vergi mükellefi olduğunu, hangi malların vergiye tabi olduğunu, istisnaları ve hesaplama yöntemlerini detaylı bir şekilde ele aldım. Videoyu izleyerek miras ve bağışın vergilendirilmesiyle ilgili tüm bilgilere sahip olacak ve haklarınızı koruyabileceksiniz. Ayrıca bu videoda şu soruların cevaplarını da bulabilirsiniz:

01:45 İvazsız intikal hangi hallerde ortaya çıkar?

01:59 Ölüm karinesi, gaiplik halinde vergi ödenir mi?

02:29 Veraset intikal vergisinin mükellefi kimdir? Kimler öder?

02:51 Veraset intikal vergisinde vergiyi doğuran olay nedir?

03:04 İntifa hakkı olması halinde Veraset ve İntikal Vergisi ödenir mi?

03:48 Miras ve bağış halinde vergi istisnası var mıdır?

04:00 Miras yoluyla kalan mallarda vergi istisna tutarı ne kadar?

04:12 Bağış yoluyla kalan mallarda vergi istisna tutarı ne kadar?

05:08 Miras ve bağış halinde vergi miktarı ne kadar?

05:25 Miras ve bağışın vergilendirilmesi artan oranlı mıdır?

05:30 Miras ve bağış halinde vergi oranı kaçtır?

06:02 Eş, anne, baba, çocuğa intikallerde vergi muafiyeti var mıdır?

06:20 Veraset intikal vergisi , ne zaman beyan edilir?

06:28 Miras kalan malın vergi beyanı ne kadar sürede yapılmalıdır?

06:32 Bağışlama halinde vergi beyanı ne zaman yapılır?

06:45 Miras ve bağışın yurtdışında olması halinde ne zaman vergi beyan edilir?

06:53 Veraset ve intikal vergisi hangi hallerde doğmaz?

07:04 İntifa hakkında vergi ödenir mi?

08:06 Ölünceye kadar bakma sözleşmesinin olması halinde vergi ödenir mi?

09:11 Rücu şartıyla bağış halinde vergi ödenir mi?

09:28 Miras ve bağış halinde vergi ne zaman zamanaşımına uğrar?

10:02 Miras ve bağışta vergi cezası ne kadar?

Bu videoyu beğendiyseniz lütfen beğenmeyi ve abone olmayı lütfen unutmayın. Mali ve hukuki konularda olan çeşitli videolarım için kanalımı ziyaret edebilirsiniz.

Miras ve bağış vergisi / veraset intikal vergisini ödememek veya az ödemek mümkün mü?

Benjamin Franklin'in çok ünlü bir sözü var. Hayatta iki şeyden kaçış yok. Birincisi ölüm, ikincisi de vergiler.

Bu videoda aslında ikisinin birleşiminden bahsedeceğiz. Ölüm durumunda, mirasta oluşan vergiler, veraset intikal vergisi, aynı zamanda tabi ki bağış ve diğer ivassız, karşılıksız intikallerde, kazandırmalarda oluşan vergiler. Vergi nasıl doğar? Veraset intikal vergisinin oranı ne kadar vergi ödenmesi gerekiyor? Vergi doğurmayan olay ne olabilir? Vergisiz olabilir mi? Vergisiz miras bırakılabilir mi? Vergisiz bağış yapılabilir mi? Veya miras ya da bağış kalmış bir konuda vergi ödememek ya da az vergi ödemek, istisna muafiyet durumları neler? Bunlara değineceğiz bu videoda.

Merhaba, Burak Aslanpınar. Ben avukatım, ara bulucuyum, eğitmenim. Aynı zamanda vergi hukuku üzerine akademik çalışmalar yürüttüm.

Bu videodaki konu benim yüksek istansız tezim hakkında. Bu konuda bir de kitabım var. Miras ve bağışın vergilendirilmesi üzerine.

Onun için çok iyi bildiğim, çalıştığım bir konuyu burada anlatacağım, özetlemeye çalışacağım. Mümkün olduğu kadar basit, anlaşılır bir şekilde. Çok bilinmeyen detayları var veraset intikal vergisinin.

Aslında evet vergi çıktı ödüyoruz deniyor ama belki o verginin çıkmama durumu söz konusu olabilir ya da çıkan verginin daha az ödenmesi veya belki de sizden vergi isteniyor aslında ödenmemesi gerekiyor olabilir. Veraset intikal vergisi üzerine aslında daha çok değineceğiz. Öncelikle iki konu var veraset intikal vergisi kanununda.

Birincisi veraset yoluyla yani miras yoluyla edinilen mallara ilişkin. Diğeri de diğer ivazsız intikaller diye geçiyor. Mesela bir bağış olabilir.

Mesela bir ikramiye, milli piyangodan ikramiye çıkmış olabilir. Veya bir yarışmadan ödül kazanmış olabilirsiniz. Bu diğer ivazsız intikaller olarak geçiyor.

Ölümün altında da aynı zamanda bir gayiplik söz konusu. Yani kişi kaybolmuş haber alınamamış olabilir. Ölüm karinesi olabilir.

Örneğin bir uçak düştü. Artık uçaktaki kişiler belli bir süre sonra ölmüş varsayılıyor. Dolayısıyla bu kişilerin bıraktıkları miraslar hakkında hariki veraset yoluyla vergi alınıyor.

Diğer taraftan da diğer ivazsız karşılıksız kazandırmaların hepsi diğer ivazsız intikalleri olarak bağış başta olmak üzere vergilendiriliyor. Bu vergi öncelikle şahsilik ve mülkülük dediğimiz iki esasa dayanıyor. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşıysanız vergiye tabi isiniz.

Türkiye Cumhuriyeti vatandaşının bıraktığı bir mal varsa vergi alınması gerekiyor. Türkiye'de bir mal varsa yine vergi alınması gerekiyor. Özetle böyle söyleyebiliriz bazı istisnalar olmak üzere.

Diğer pek çok konuda vergiyle ilgili anlattığımız pek çok konuda olduğu gibi burada öncelikle vergiyi doğuran olayın olması gerekiyor. Yani bir miras, veraset söz konusu olmalı. Bir intikal söz konusu olmalı.

Yani bir kişiden diğer kişiye geçen bir mal olmalı. Burada çok önemli bir konuyu deneyeceğiz daha sonra intifayla ilgili. İntifada, intifa hakkı da doğumunda sonlanmasında malın bir diğer kişiyi özellikle gayrimenkullerde buluyor.

Malın bir diğer kişiye geçmesi halinde intifa hakkı üzerinden aslında veraset, intikal vergisi alınamaz. Buna değineceğiz. Şimdi gelelim verginin doğması için.

Vergiyi doğuran olayın gerçekleşmesi gerekiyor. Vergi doğuran olayda bir kişiden diğer bir kişiye malın geçmesi oluyor. Ardı bunlar gayrimenkul oluyor.

Veya bankadaki bir para olabilir. Bir otomobil olabilir. Değerli bir mal olabilir.

Veya bir antika söz konusu olabilir. Bir tablo söz konusu olabilir. Bunların hepsi miras olarak veya bağış yoluyla bir kişiden diğer kişiye geçtiğinde verginin konusunu oluşturuyor.

Ama her durumda vergi var mı? Hayır. Belli istisnal sınırları var. Belli tutarlarda vergi alınmıyor.

Bu tutarlar her yıl güncelleniyor. Şimdi baktığımızda veraset yoluyla, miras yoluyla kalan mallar da 2024 yılı için söylüyorum. 1.609.552 TL'ye kadar olan bir mal varlığı size kaldıysa vergi ödemeniz söz konusu değil.

Bağış yoluyla kalan mallarda ise yine 2024 yılı için 37.059 TL'ye kadar olan bir bağış söz konusuysa burada yine herhangi bir şekilde vergi ödenmesi söz konusu değil. Şimdi gelelim. Çok görüyoruz haberlerde.

İşte sevgilisine araba aldı. Bakın burada sevgilisine araba alarak onu vergi dairesine karşı borçlu duruma düşürüyor olabilir. Haberlerde görüyoruz.

Ünlü futbolcu manken sevgilisine, şarkıcı sevgilisine hediye aldı. Çok pahalı bir araba hediye etti. İş adamı araba hediye etti gibi çok sayıda haber görüyoruz.

Burada aslında kendilerini de söylemiş oluyorlar vergi doğdu diye. İhbar etmiş oluyorlar. Neden? Çünkü karşılıksız bir şekilde bir kişiye bağışlanan mal varlığı veraset intikal vergisine tabi.

Ve bağış nedeniyle doğan veraset intikal vergisi de çok yüksek. Burada aslında arabayla birlikte vergi de hediye etmiş oluyor. Gelelim bu verginin miktarına ne kadar ödenmesi gerekiyor? Dedik ki belli bir sınıra kadar hiç vergi doğmuyor.

Bağışta 37.059. Mirastaysa 1.609.552. 2024 yılı için her sene değişiyor. Bu miktara kadar bir vergi ödenmesi söz konusu değil. Bu miktarın üzerinde ise artın oranlı bir vergilendirme söz konusu.

Mirasta %1'den %10'a kadar rakam yükseldikçe, miras kalan mal varlığının değeri yükseldikçe oran da artıyor. Bağışta ve diğer ivazsız intikallerde örneğin işte sevgilisine araba alan futbolcunun meselesinde olduğu gibi burada da yine artın oranlı bir tarife var. Nereden başlıyor biliyor musunuz bu tarife? %10'dan başlıyor %30'a kadar gidiyor.

Ancak bu diğer ivazsız intikaller yani bağışın başta olduğu intikallerde %10'dan başlayıp %30'a kadar giden tarife eş, çocuk, anne, babadan eğer söz ediyorsak bu durumda yarı oranında uygulanıyor. Yani %5'den başlayıp %15'e varan bir tarife söz konusu. Bir kişiye miras kaldığı ya da bağış yoluyla feraset intikal vergisi beyan edecek.

Ne kadar süre içerisinde beyanda bulunması gerekiyor? Burada eğer bir miras kalan varlığı söz konusuysa ve Türkiye'de ise 4 ay içerisinde. Eğer bağışlanan diğer yollarla edilen bir mal varlığı söz konusuysa 1 ay içerisinde beyanda bulunması gerekiyor. Eğer yurt dışında ise kişi miras kalan kişi, miras bırakan mal varlığı yurt dışında 6 aylık bir beyan süresinden bahsediyoruz.

Miras için söyleyelim bunu. Şimdi gelelim feraset intikal vergisinde vergi doğurmayacak, vergi ödenmesi neden olmayacak durumlara. Birincisi ve bence en önemlisi, çok da bilinmiyor.

İntifa hakkı nedeniyle feraset intikal vergisi alınamaz. Çünkü intifa hakkı bir kişiden diğer kişiye geçen, intikal eden bir mal varlığı değildir. Şimdi bunun tersi yönünde, maliyenin çok yönde görüşü var.

Aslında yargı kararlarında da tersi yönde görüşler vardı. Ancak yüksek sans tezimde ve daha sonrasında kitaptaki iddiamız bir iştahda da dönüştü. Güzel oldu.

İntifa hakkı üzerinden feraset intikal vergisi ölüm halinde, intifa hakkının sonlanması halinde alınamaz şeklinde oluştu. Dolayısıyla intifa hakkı kurulması suretiyle bir sağken mal varlığında tasarruf yapıldığında, daha sonra vefat edince feraset intikal vergisi ödenmesi söz konusu olmayabilir. Feraset intikal vergisi talep edildi yoksa gayrimenkulde işlemler gerçekleştirilemedi.

Bu durumda önce beyan edip dava yolunda geri almak veya daha ödemeden yürütmenin durdurması kararı almak mümkün. Bir diğer vergi doğurmayan işlem, miras için söylüyorum. Ölünceye kadar bakma sözleşmesi.

Ölünceye kadar bakma sözleşmesi borçlar kanunda açık hüküm var. Karşılıklı olan bir durum. Yani ben ölünceye kadar sana bakacağım.

Sen de vefat ettiğinde işte örneğin şu mal varlığını, parayı gayrimenkulü bana bırakacaksın. Burada aslında bir karşılıklı söz konusu. Tabi yargı şöyle diyor.

Normalde bir insan annesine, babasına bakar. Eşine bakar. Dolayısıyla buradaki ölünceye kadar bakma sözleşmesi kabul edilebilir değildir.

Çok yatalak, sıkıntılı bir durum olmadığı sürece. Ama yabancı bir kişiye normalde ölünceye kadar bakmazsınız. Bu sözleşme karşılıklı olur ve veraset intikal vergisi doğmaz.

Bir diğeri zaten veraset intikal vergisinin kanunda yazan vücuu şartıyla bağış. Yani ben bir kişiye bir mal varlığını bağışlıyorum. Örneğin bir gayrimenkul bir evi bağışlıyorum.

Diyorum ki eğer bağışladığım kişi sen benden önce ölürsen bu ev tekrar bana dönsün. Çünkü senin mirasçılarına ben yaşarken kalmasını istemiyorum. Borçlar Kanunu'da açık hüküm var.

Böyle bir sözleşme var. Vücuu şartıyla bağış. Geri dönme şartıyla bağış.

Veraset intikal vergisi kanunu gereği bu vücuu şartıyla bağış sözleşmesinde geri döndüğü durumda veraset intikal vergisi ödenmesi söz konusu değil. Veraset intikal vergisi ne ilişkin? Önemli bir hususu da hatırlatalım. Zaman aşımı meselesi.

Normalde bu kanalda yine ayrıntılı bir videoda bahsetmiştik zaman aşımı ile ilgili. Veraset intikal vergisindeki zaman aşımı, tarz zaman aşımı, yani verginin alınması için gerekli işlemlerin sağlanması zaman aşımı vergi idaresinin tespiti ile başlıyor. Vergi doğuran olay, örneğin ölüm, örneğin bağışlama.

Ölüm de zaten genelde oluyor ama bağışlama tespit edilmiyor olabilir. Bağış anından itibaren zaman aşımı işlemeye başlamıyor. Vergi idaresi ben bu bağışı fark ettim, anladım dediği andan itibaren başlıyor.

Dolayısıyla 10 yıl, 15 yıl sonra da bir anda veraset intikal vergisi talebi ile karşılaşabilirsiniz. Tabi o zaman para ne kadar değer kaybetmiş olur? Bu da ayrı bir tartışma konusu. Ödenmeyen veraset intikal vergileri bir kat cezası ile beraber istenebilir.

Yine usulsüzlük cezası da söz konusu olabilir. Beğenmeme vermediniz çünkü. Evet, genel olarak mümkün olduğu kadar önemli bütün detaylara değinerek miras ve bağış halindeki vergilendirme, veraset intikal vergisinden söz ettim.

Bu videoda konunun daha çok ayrıntıları var. Videoyla ilgili, bu konuyla ilgili gelen sorular, yorumlara göre belki konunun içerisinde, o geniş konunun içerisinde daha ayrıntılı değinilmesi gereken noktaları olduğunu görebilir ve o konulara da değinebiliriz. Tekrar bir video çekebiliriz belki.

Vergilendirme, hukuk, güncel konularla ilgili kanalımızdaki videoları izlemeye, takip etmeye devam edin. Görüşmek üzere.