Konaklama Vergisi | Ne kadar, nerelerde, kimden alınır? | Çadır, karavan, günlük kiralıkta var mı?

• 16.12.2022
• Av. Arb. Dr. Y. Burak ASLANPINAR

Konaklama Vergisi | Ne kadar, nerelerde, kimden alınır? | Çadır, karavan, günlük kiralıkta var mı?

Bu videoda, 01.01.2023 tarihinde yürürlüğe girecek Konaklama Vergisi ile ilgili bilgiler yer alıyor. Konaklama Vergisinin nerelerde ve kimlerden hangi miktarda alınacağı; çadır, karavan, camping, günlük kiralık ev gibi yerlerde konaklama vergisi olup olmadığı videoda anlatılıyor. 7194 sayılı Kanunla 2019 yılında düzenlenen; 2020, 2021 ve 2022 yıllarında ertelenerek 2023 yılında yürürlüğe girecek olan Konaklama Vergisinin yüzde 2 olan oranının turizm sektörüne etkisi ve ekonomik maliyeti de videoda değerlendiriliyor.

-Konaklama vergisi ne zaman yürürlüğe girecek?

-Konaklama vergisi yeni bir vergi mi?

-Konaklama vergisi yurtdışında uygulanan bir vergi mi?

-Konaklama vergisi nerelerde var?

-Denizde konaklama vergisi var mı?

-Konaklama vergisi kimlerden alınacak?

-Günlük kiralamada vergi var mı?

-Konaklama vergisini kim ödeyecek?

-Konaklama vergisinin mükellefi kimdir?

-Konaklama vergisi sadece konaklama bedeli üzerinden mi alınacak?

-Konaklama vergisinde istisnai durumlar

-Konaklama vergisinin miktarı ne kadar?

-Eleştiri olabilecek konular

-Fazladan ödenen vergi geri alınabilir mi?

Konaklama Vergisi | Ne kadar, nerelerde, kimden alınır? | Çadır, karavan, günlük kiralıkta var mı?

 Transcribed by TurboScribe.ai. Go Unlimited to remove this message.

Konaklama vergisi kimden alınacak, ne kadar alınacak, nasıl alınacak, ne zaman alınacak, hangi durumlarda alınacak veya hangi durumlarda konaklama vergisi doğmaz, miktarı matrıhı nedir, bunlara değineceğiz. İlk önce bunlara bir bakalım. Ondan sonra eleştirilerimizi, olası ihtilafları, sıkıntılı durumları tekrar ele alırız.

 

Merhaba, Burak Aslanpınar ben. Avukatım, ağırlıklı vergi hukuku üzerine çalışıyorum. Yine vergi hukuku konusunda akademik çalışmalar yürütüyorum.

 

Hukuk fakültesinden sonra Maliye Yükseksazlık Doktorası yaptım. Bugün yeni bir vergiden bahsedeceğiz. Hayırlı olsun.

 

Konaklama vergisi 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek. Birçok defa ertelendi. Aslında sektörün tekrar ertelenme talebi var.

 

Çünkü pandeminin etkileri yeni yeni gelişmeye başladı. Turizm sektörü yeni yeni toparlanmaya başladı. Bir veya birkaç yıl daha bu verginin uygulaması ertelensin şeklinde talepler var.

 

Belki olur ama olmazsa şu andaki görünüm o. 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek. Konaklama vergisi yeni bir vergi mi? İlk defa mı geldi? Evet Türkiye'de daha önce bir düzenleme yapıldığı 7194 soyadı kanunla ancak ertelene ertelene 1 Ocak 2023 tarihine kadar geldi. Sadece bizde uygulanan bir vergi değil.

 

Öncelikle bunu söyleyelim. Yurt dışında da birçok ülkede konaklama vergisi uygulanıyor. Bazı ülkelerde makdu olarak yani belli bir miktar alınıyor o odada kaldığınızda örneğin.

 

Ya da belli bir yüzde olarak alınıyor konaklama tutarının. Ülkemizde tek tip oda yüzde nisbi olarak alınacak. Yüzde 2 olarak uygulanacak.

 

Nerelerde alınacak bu vergi? Kanun saymış uzun uzun işte otel, motel, pansiyon, camping. Tek tek tek saymış ama daha sonra gibi demiş. Burası önemli aslında vergi kanunlarında gibi şeklindeki ifadeleri biz sevmiyoruz.

 

Çünkü verginin kanuniliği belirlilik ülkesine uygun değil. Vergi alınacak durum, olay net bir şekilde belirli olması lazım. Bunun dışında kalanlar üzerinden vergi alınmaması lazım.

 

Veya vergi alınacak durumu belirledik istisnanın da belirli olması lazım. Muafiyetin de belirli olması lazım. Şimdi siz gibi dediğinizde bu gibi içerisine hangi konaklama tesisleri örneğin girecek girmeyecek burada bir tereddüt oluşabilir.

 

Bu açıdan eleştirilebilir. Konaklama tesislerinden bahsedilmiş. Teker teker saymış otel, motel vs.

 

Camping tesislerinden hatta çadırlardan bahsedilmiş. Çadırı kendiniz getirseniz bile konaklama vergisi ödemek durumunda olduğunuz söylenmiş, belirlenmiş dediği de. Ancak deniz üstünde olan konaklamalardan bahsedilmemiş.

 

Örneğin yat, tekne, kuru yüzlerde bu konaklama vergisi ödenecek mi? Yazılmadığı için verginin kanun ülkesi gereği ödenmemesi gerekir. Belki bu soru işareti olabilir diye bunu da cevaplamış olalım. Konaklama vergisi kimlerden alınacak? Konaklama tesisinde geceleyenlerden, geceleme hizmetinden alınıyor çünkü.

 

Peki gecelemeden kastımız nedir? Şimdi kanun geceleme hizmetinden bahsetmiş, konaklama tesisinden bahsetmiş. Bununla ilgili bir de tebliğ düzenlendi. Tebliğde ise ben geceleyip gecelemediğine bakmam.

 

Gündüz de kalsa konaklama tesisinde yani diyelim ki sabah girdi, öğlen çıktı, öğlen girdi, akşam üzeri çıktı. Yine de konaklama vergisi doğar diyor. Burada kanunu biraz aştığını görüyoruz.

 

Bu konu biraz belki itilaflar doğurabilir, biraz tereddütler oluşturabilir. Bir diğer konu işte otel falan sayıldı ama günlük kiralama yapılan yerler de bu kapsamda olacak mı? Yine bir tereddüt oluşturacak durum. Kanuna ve tebliğe baktığımızda günlük kiralama yapılan yerlerin de bu kapsama alınmak istendiğini görüyoruz.

 

Konaklama vergisini kim ödeyecek? Konaklayan kişiler, hizmete alan kişiler ödeyecek. Aslında onların cebinden çıkması lazım. Ancak uygulamadan dolayı yansıtılamayabilir.

 

Bunlardan bahsedeceğiz. Verginin mükellefi ise sahibi olup olmadığına bakılmaksızın konaklama tesisini fiilen işletenler verginin mükellefi. Yani vergi dairesini ödemekle sorumlu olan, buna ilişkin fatura kesmekle sorumlu olan kişiler konaklama tesisini fiilen işletenler.

 

Konaklama vergisi sadece konaklama bedeli üzerinden mi alınacak? Hayır. Açıkça yazmış işte konaklamayla birlikte yeme, içme, eğlence, spor, havuz gibi hizmetler veriliyorsa bunlar da yine konaklama vergisinin üzerinden alınacağı mantığı bedeli belirlemede dikkate alınıyor. Buralarda bazı yine tereddütler oluşabilir ama şunu söylemekte özellikle fayda var.

 

Konaklama yoksa, bir geceleme yoksa bu hizmetler alınıyorsa örneğin gidiyorsunuz sadece o otelin havuzundan, sıpasından faydalanabiliyorsunuz ya da sadece restoranda yemek yediniz. Bu durumda konaklama vergisinin sizden alınmaması gerekiyor. Özetle konaklama hizmeti verilmiyorsa o otelde hizmet alınsa dahi konaklama vergisi olmayacak.

 

Konaklama hizmetiyle bütünleşmeyen diğer hizmetler de yine vergi dışı. Örneğin ulaşım, gezi, rehber burada ayrı tutuluyor olabilir. Örneğin Kapadokya'da aynı zamanda balon turuna çıktınız.

 

Konaklamadan bağımsız olarak satıldıysa burada konaklama vergisi söz konusu olmayacak. Bir diğer kanunda açıkça istisna tutulan durum. Öğrenci yurtları, pansiyonlarında öğrencilere sunulan hizmet bu verginin dışında tutulmuş, istisna tutulmuş.

 

Yine diplomatik olarak verilen hizmetler de verginin dışında tutulmuş. Konaklama tesislerinde personelin kalması için ayrılmış lojman dediğimiz yerlerdeki konaklamalarda verginin dışında ancak çok ilginç bir detay var. Bu konaklama tesisinin işletmecisi kendi otelin odasında kalırsa veya konaklama tesisinde çalışan müdür diyelim ki kendi otelin odasında kalırsa kendisinden konaklama vergisi alınması gerekiyor.

 

Ya bir bedel ödemedi ki neyin vergisi diyeceksiniz. Artık nasıl hesaplanacak bunun batrağı. Orası da ayrı bir tartışma konusu.

 

Ama açıkça tebliğde demiş ki karşılıksız olarak yararlandırmada yine konaklama vergisi alınmasını gerektirir. Bu aynı zamanda işte bir hediye olabilir, bir promosyon olabilir. Onlarda da konaklama vergisi ödenmesi gerekir diyor tebliğ.

 

Burada da ihtilaflar doğabilir gibi görünüyor. Çünkü kanunda bu yönde bir düzenleme açıkça belirtilmemiş. Konaklama vergisinin miktarını yani ne kadar ödeneceğini kanun %2 olarak belirlemiş.

 

KDV hariç yani KDV hariç tuttuğumuz toplam bedelin %2'si. Yani şöyle bir durum söz konusu. Bu turizm tesisleri aslında cirolarının %2'sini konaklama vergisi olarak ödemek durumunda kalıyorlar.

 

Her şey dahil, ultra her şey dahil gibi otellerde bu toplam alınan paranın %2'si oluyor. Kardan yola çıktığımızda %5-6 belki 10'lara varan bir vergi yükü ortaya çıkmış oluyor. Üstelik turizm tesislerinin bu bedeli ajantelere yansıtması da çok zor açıkçası.

 

Çünkü ajanteler bedeli çok önce almış olabilir. Onların arasındaki faturalaşma çok önce olmuş olabilir. Ancak kanun diyor ki vergiyi doğuran olay konaklama hizmetinin sunulmasıyla gerçekleşir.

 

Yani siz daha önce fatura kesseniz, daha önce bedel alsanız bile aslında bu konaklama vergisini tahsil edememelisiniz. E ne olacak bu durumda? Daha önce toplam ödenen örneğin her şey dahil otel için ödenen bir para var. Sonra turist geldi, odada kaldı, hizmetlerden yararlandı.

 

Çıkışta turistten %2'de konaklama vergisi vardı diye istemesi mümkün mü otelin? Bu mümkün olmayacaktır şüphesiz fiilen. Dolayısıyla buradaki fiili yük de yine otelde turizm işletmecisinde kalacak. Ayrı bir yük olacak.

 

Bunun da düşünülmesinde fayda var. Belki paylaştırılabilir. Konaklama vergisinden kısaca bahsettikten sonra eleştiri olabilecek noktalar, belki düzeltilecek, toparlanabilecek noktalar.

 

Öncelikle belki verginin ertelenmesi, ötelenmesi mümkün olabilir hala. Bunu değerlendirmekte fayda var. Diğer taraftan bu vergi hazineye aktarılacak bir vergi.

 

Ancak turizm nedeni, özellikle yurt dışından gelen turist dolayısıyla alınacak büyük bir miktar verginin burada açığın kapatılmasında çok etkili olan turizm gelirlerinin yine turizme ve özellikle turistik bölgelere altyapıya aktarılmasında fayda var. Belki buna ilişkin bir düzenleme yapılabilirdi. Yerel yönetimlere aktarılması bir seçenek olabilir.

 

Diğer bir seçenek de böyle bir fon oluşturulabilir. Bu fonda o bölgedeki örneğin Antalya inanılmaz bir döviz geliri sağlıyor. Bodrum, Fethiye, Marmaris ülkemize ciddi anlamda döviz girdisi sağlayan turistik yerler.

 

Ama buralardaki altyapı hizmetleri belediyenin sağlayabileceğinin çok üstünde olması gerekiyor aslında. Maalesef altyapıdaki durumlar ortada. Buradaki altyapı hizmetlerinin toparlanabilmesi adına daha iyi hizmet sunulabilmesi ve daha fazla döviz getirecek, daha fazla döviz bırakacak turist gelebilmesi anlamında buralardaki altyapı hizmetlerinin daha iyi hale getirilmesinde kullanılabilir toplanan vergi.

 

Bir diğer eleştirilebilecek nokta vergi yükünü turistik tesis işletmecisinin üzerinde kaldığından bahsetmiştik. Maalesef onun yansıtılabilmesi mümkün değil bu rekabet şartları açısından. Hem de son anda bu verginin alınması gerekmesi yani konaklamayla birlikte alınması gerekmesi bakımından burada belki farklı bir seçenek sunulabilir.

 

Bir diğer sorun da ajanteler dahil olduğunda konaklama vergisinin tahsil edilmesiyle ilgili sıkıntı. Turist geldi siz turiste son anda odadan çıkarken bir de konaklama vergisi öde diyemezsiniz. Daha önce parasını ben ödemiştim diyecektir.

 

Dolayısıyla buradaki sorun belki önceden tahsil yöntemiyle çözülebilir. Buna ilişkin bir çözüm getirilebilir. Karşılıksız yararlanma örneğin turizm tesisinin sahibinin işletmecisinin bir odada kalması, konaklaması, animatörün örneğin bir odada konaklaması da bu vergiye tabi olmamalı.

 

Burada biraz daha esnetlik tanınabilir. Son olarak şunu söyleyeyim. Hatalı fazla yersiz olarak vergi alındığı tespit edilirse, belirlenirse, ortaya çıkarsa bu verginin iadesi istenebilir.

 

İdari yolla da yapılabilir. Yargıya da yansıyabilir. Yargıya yansımadan çözülürse ne âlâ.

 

Eğer yargıya yansıması gerekirse de vergi mahkemesi nezdinde çözülür. Konaklama vergisi çok yeni bir vergi. Umarım bu yeni gelen konaklama vergisi ülkemizin turizmine katkı sağlar.

 

Daha çok döviz getiren turistik tesislere sahip oluruz. Bu altyapımız da bu vergiler vasıtasıyla düzelmiş olur. Hoşçakalın, takipte kalın.