Yapılandırma Kanununa Göre İşletme Kayıtlarının Düzeltilmesi Ne Olacak?

• Tarih: 01.02.2023
• Yazar: Av. Arb. Dr. Y. Burak ASLANPINAR & Stj. Av. Amine KARAAĞAÇ

Yapılandırma Kanununa Göre İşletme Kayıtlarının Düzeltilmesi Ne Olacak?

Kanun teklifinin tamamına erişmek için tıklayınız. 

Soru 1: İşletmede mevcut olduğu halde kayıt dışı bırakılan emtia, makine ve teçhizat ve demirbaşlar kanun kapsamında mıdır?

Kanun uyarınca işletmelerde mevcut olmasına rağmen kayıtlara yansıtılmamış emtia, makine ve teçhizat ve demirbaşların kayıt altına alınmasıyla fiili durum ile kayıtların birbirine uygun olması öngörülüyor. (md.6/1)

  Soru 2: Kimler bu madde kapsamına giriyor?

Gelir ve Kurumlar Vergisi mükellefleri bu maddeden yararlanabilecek. (anonim, limited, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler, kooperatifler, iktisadi kamu kuruluşları, dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler vb.) (md.6/1-a,b)

Soru 3: İşletme kayıtlarının düzeltilmesinde nasıl bir usul izlenecek?

Gelir ve Kurumlar vergisi mükellefleri, kayıt dışı bırakılan emtia,makine ve teçhizat ve demirbaşların mükelleflerce veya bağlı oldukları meslek kuruluşunca tespit edilecek rayiç bedeli uyarınca oluşturdukları envanter listesini 30.04.2023 tarihine kadar bağlı oldukları vergi dairesine bildireceklerdir. Bu emtia, makine ve teçhizat ve demirbaşların kanun kapsamında kayıt altına alınabilmesi için KDV ödenmesi gerekiyor.

Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler aktiflerine kaydettikleri emtia için ayrı, makine, teçhizat ve demirbaşlar için ayrı olmak üzere özel karşılık hesabı açacaklar. İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ise söz konusu emtiayı defterlerinin gider kısmına satın alınan mal olarak kaydedecekler.

Soru 4: İşletme kayıtlarına geçecek emtia, makine ve teçhizat, demirbaşlar için KDV hesaplaması nasıl yapılacak?

Envanter listesi uyarınca beyan edilen; makine, teçhizat, demirbaş ve emtiaların bedeli üzerinden tabi olduğu oranların yarısı esas alınarak katma değer vergisi hesaplanacak ve ayrı bir beyanname ile sorumlu sıfatıyla beyan edilerek, hesaplanan KDV’ler beyanname verme süresi içinde ödenecek.

Soru 5: İşletme kayıtlarına geçirilen kıymetlerin satışı mümkün olacak mı?

Bu kanun uyarınca kayıtlara geçirilen kıymetlerin satış bedelinin, bahse konu kıymetlerin defterlere geçirilen satış bedelinden düşük olmaması şartıyla mümkündür. (md.6/1-ç)

Soru 6: İşletmede mevcut olmasına karşın sonradan bildirilen emtia, makine ve teçhizat ve demirbaşlar için vergi cezası uygulanacak mı?

Bu kanun uyarınca geçmişe yönelik olarak vergi cezası uygulanmaması öngörülüyor. (md.6/1-e)

Soru 7: Kayıtlarda yer almasına rağmen işletmede bulunmayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar kanun kapsamında mıdır?

İşletmede fiilen bulunmamasına karşın kayıtlarda mevcut olan emtialar bakımından aynı nev’iden emtialara ilişkin cari yıl kayıtlarına göre tespit edilen gayrisafi kâr oranını, makine, teçhizat ve demirbaşlar bakımından ise  kendilerince veya bağlı oldukları meslek kuruluşunca tespit edilecek rayiç bedellerini dikkate alarak fatura düzenlemek ve her türlü vergisel yükümlülüklerini yerine getirmek suretiyle kayıt ve beyanlarına intikal ettirebilecekleri öngörülüyor. Aynı şekilde bu kanun uyarınca geçmişe yönelik olarak vergi cezası uygulanmaması öngörülüyor.

Bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi mükelleflerinin, 31.12.2022 itibari ile bilançolarında görülmesine rağmen  işletmelerinde bulunmayan kasa mevcutları ile işletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak tutarlarını, bunlarla ilgili diğer hesaplarda yer alan işlemlerini 30.04.2023 tarihine kadar vergi dairelerine beyan ederek ve beyan ettikleri tutar üzerinden yüzde 3 oranında hesaplanan vergiyi ödeyerek işletme kayıtlarını düzeltmesi öngörülüyor. (md.6/2)

Soru 8: Bu madde uyarınca ödenecek vergiler mahsup edilecek mi?

Bu kanun uyarınca ödenen vergiler, gelir veya kurumlar vergisinden mahsup edilmeyecek; beyan edilen tutarlar ve ödenen vergiler, kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak kabul edilmeyecek. Bu fıkra uyarınca beyan edilen tutarlar nedeniyle ilave bir tarhiyat yapılmayacak. (md.6/1-c, 6/3-c)