OHAL Sebebiyle Suç Gelirlerinin Aklanmasının Ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmelik Kapsamındaki Kimlik Tespiti Hükümlerine İlişkin Yeni Düzenleme Yayımlandı

• Tarih: 11.02.2023
• Yazar: Av. İrem TEMEL

OHAL Sebebiyle Suç Gelirlerinin Aklanmasının Ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmelik Kapsamındaki Kimlik Tespiti Hükümlerine İlişkin Yeni Düzenleme Yayımlandı

Suç Gelirlerinin Aklanmasının Ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmelik’in 4. Maddesi 5549 sayılı Kanun’un uygulanmasında yükümlü olanları aşağıdaki şekilde belirtmiştir: 

Yükümlü  

MADDE 4- (1) Kanunun uygulanmasında yükümlü, aşağıda sayılanlar ile bunların şube, acente, temsilci ve ticari vekilleri ile benzeri bağlı birimleridir:  

1. a) Bankalar
2. b) Bankalar dışında banka kartı veya kredi kartı düzenleme yetkisini haiz kuruluşlar. 
3. c) Kambiyo mevzuatında belirtilen yetkili müesseseler. 

ç) (Değişik: 29/2/2016-2016/8566 K.) Finansman ve faktoring şirketleri.  

1. d) (Değişik: 29/2/2016-2016/8566 K.) Sermaye piyasası aracı kurumları ve portföy yönetim şirketleri. 
2. e) (Değişik: 29/2/2016-2016/8566 K.) Ödeme kuruluşları ile elektronik para kuruluşları. 
3. f) Yatırım ortaklıkları. 
4. g) (Değişik: 28/12/2009-2009/15720 K.) Sigorta, reasürans ve emeklilik şirketleri ile sigorta ve reasürans brokerleri. 

ğ) Finansal kiralama şirketleri.  

1. h) Sermaye piyasası mevzuatı çerçevesinde takas ve saklama hizmeti veren kuruluşlar. 

ı) (Değişik: 29/2/2016-2016/8566 K.) Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasasına ilişkin saklama hizmeti ile sınırlı olmak üzere Borsa İstanbul Anonim Şirketi.  

1. i) (Değişik: 29/2/2016-2016/8566 K.) Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi ile kargo şirketleri. 
2. j) Varlık yönetim şirketleri. 
3. k) Kıymetli maden, taş veya mücevher alım satımı yapanlar ile bu işlemlere aracılık edenler. l) Cumhuriyet altın sikkeleri ile Cumhuriyet ziynet altınlarını basma faaliyeti ile sınırlı olmak üzere Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü. 
4. m) (Değişik: 29/2/2016-2016/8566 K.) Kıymetli madenler aracı kuruluşları. 
5. n) Ticaret amacıyla taşınmaz alım satımıyla uğraşanlar ile bu işlemlere aracılık edenler. 
6. o) İş makineleri dâhil her türlü deniz, hava ve kara nakil vasıtalarının alım satımı ile uğraşanlar ile bu işlemlere aracılık edenler. 

ö) Tarihi eser, antika ve sanat eseri alım satımı ile uğraşanlar veya bunların müzayedeciliğini yapanlar.  

1. p) Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü, Türkiye Jokey Kulübü ve Spor Toto Teşkilat Başkanlığı dâhil talih ve bahis oyunları alanında faaliyet gösterenler. 
2. r) Spor kulüpleri. 
3. s) Noterler. 

ş) (Değişik:RG-24/2/2021-31405 2. Mükerrer-C.K-3580/2 md.) Savunma hakkı bakımından diğer kanun hükümlerine aykırı olmamak ve 19/3/1969 tarihli ve 1136 sayılı Avukatlık Kanununun 35 inci maddesinin birinci fıkrası ile alternatif uyuşmazlık çözüm yolları kapsamında ifa edilen mesleki çalışmalar nedeniyle edinilen bilgiler hariç olmak üzere, taşınmaz alım satımı, sınırlı ayni hak kurulması ve kaldırılması, şirket, vakıf ve dernek kurulması, birleştirilmesi ile bunların idaresi, devredilmesi ve tasfiyesi işlerine ilişkin finansal işlemlerin gerçekleştirilmesi, banka, menkul kıymet ve her türlü hesaplar ile bu hesaplarda yer alan varlıkların idaresi işleriyle sınırlı olmak üzere serbest avukatlar,  

1. t) (Değişik: 28/12/2009-2009/15720 K.) Bir işverene bağlı olmaksızın çalışan serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir ve yeminli mali müşavirler. 
2. u) (Ek: 28/12/2009-2009/15720 K.) Finansal piyasalarda denetim yapmakla yetkili bağımsız denetim kuruluşları. 

(ü) (Ek:RG-1/5/2021-31471-C.K-3941/1 md.) Kripto varlık hizmet sağlayıcılar.  

(v) (Ek:RG-1/5/2021-31471-C.K-3941/1 md.) Tasarruf finansman şirketleri.  

(2) (Ek: 28/12/2009-2009/15720 K.) Merkezi yurt dışında bulunan yükümlünün Türkiye’deki şube, acente, temsilci ve ticari vekilleri ile benzeri bağlı birimleri birinci fıkra kapsamında yükümlü sayılır. 

(3) Merkezi Türkiye’de bulunan yükümlünün yurt dışındaki şube, acente, temsilci ve ticari vekilleri ile benzeri bağlı birimleri, faaliyet gösterdikleri ülkenin mevzuatı ve yetkili otoritelerinin izin verdiği ölçüde asgari olarak bu Yönetmelikte yer alan tedbirleri uygulamak zorundadır. (Ek cümle:RG-24/2/2021-31405 2. Mükerrer-C.K-3580/2 md.) İlgili ülke mevzuatının bu tedbirlerin uygulanmasına izin vermemesi halinde durum Başkanlığa bildirilir.  

Yönetmelik md.6’da bu yükümlülerin, müşterinin tanınmasına ilişkin kimlik tespitinde uygulayacağı prosedür anlatılmıştır: 

Gerçek kişilerde kimlik tespiti  

MADDE 6- (1) (Değişik: 28/12/2009-2009/15720 K.) Gerçek kişilerin kimlik tespitinde; ilgilinin adı, soyadı, doğum yeri ve tarihi, uyruğu, kimlik belgesinin türü ve numarası, adresi ve imza örneği, iş ve mesleğine ilişkin bilgiler, varsa telefon numarası, faks numarası, elektronik posta adresi ile Türk vatandaşları için bu bilgilere ilave olarak anne, baba adı ve T.C. kimlik numarası alınır.  

(2) İlgilinin adı, soyadı, doğum (…) tarihi, T.C. kimlik numarası ve kimlik belgesinin türü ve numarasına ilişkin bilgilerin doğruluğu; 

1. a) Türk uyruklular için T.C. nüfus cüzdanı, T.C. sürücü belgesi veya pasaport ile üzerinde T.C kimlik numarası bulunan ve özel kanunlarında resmi kimlik hükmünde olduğu açıkça belirtilen kimlik belgeleri,
2. b) Türk uyruklu olmayanlar için pasaport, ikamet belgesi veya Bakanlıkça uygun görülen kimlik belgesi, 

üzerinden teyit edilir. Yetkililerce istenildiğinde sunulmak üzere teyide esas kimlik belgelerinin asıllarının veya noterce onaylanmış suretlerinin ibrazı sonrası okunabilir fotokopisi veya elektronik görüntüsü alınır yahut kimliğe ilişkin bilgiler kaydedilir.  

(3) Sürekli iş ilişkisi tesisinde beyan edilen adresin doğruluğu; yerleşim yeri belgesi, ilgili adına düzenlenmiş elektrik, su, doğalgaz, telefon gibi abonelik gerektiren bir hizmete ilişkin olan ve işlem tarihinden önceki üç ay içinde düzenlenmiş fatura, herhangi bir kamu kurumu tarafından verilen belge veya Başkanlıkça uygun görülen diğer belge ve yöntemlerle teyit edilir. Teyide esas belgelerin okunabilir fotokopisi veya elektronik görüntüsü alınır yahut belgeye ait ayırt edici bilgiler kaydedilir.  

(4) (Mülga: 28/12/2009-2009/15720 K.; Yeniden düzenleme: 25/4/2016-20168793 K.) 1/1/2016 tarihinden önce düzenlenmiş olan T.C. sürücü belgeleri üzerinden yapılacak kimlik tespitinde T.C. kimlik numarasının doğruluğunun teyidi zorunlu değildir.  

Gerçek kişilerde uzaktan kimlik tespiti  

MADDE 6/A- (Ek:RG-24/2/2021-31405 2. Mükerrer-C.K-3580/5 md.)  

Yükümlünün asli faaliyet alanı ile ilgili mevzuatta müşteri ile yüz yüze gelinmeksizin kimliğinin doğrulanmasına imkân verecek yöntemlerle sözleşme kurulmasına cevaz verilmiş olması halinde, gerçek kişilerle sürekli iş ilişkisi tesisinde müşteri kimliğinin doğrulanması amacıyla uzaktan kimlik tespiti yöntemleri kullanılabilir. Bakanlık, uzaktan kimlik tespitinde uygulanacak yöntemler ve müşterinin tanınması kapsamındaki diğer tedbirler ile uzaktan kimlik tespiti yapılabilecek diğer işlem türlerini yükümlüler itibarıyla belirlemeye yetkilidir. 

Yine aynı Yönetmelik md.16 ise müteakip işlemlerde kimlik tespitine ilişkin esasları belirtmiştir: 

Müteakip işlemlerde kimlik tespiti  

MADDE 16- (Değişik: 9/5/2014-2014/6381 K.)  

(1) Daha önce usulüne uygun olarak kimliği tespit edilenlerin sürekli iş ilişkisi kapsamındaki yüz yüze yapılan ve kimlik tespitini gerektiren müteakip işlemlerinde, kimliğe ilişkin bilgiler alınarak bu bilgiler yükümlüde bulunan bilgilerle karşılaştırılır. Karşılaştırma sonrasında ilgili evraka işlemi yaptıran gerçek kişinin ad ve soyadı yazılır ve imza örneği alınır. Alınan bilgilerin doğruluğundan şüpheye düşülmesi halinde bu bilgiler, teyide esas kimlik belgelerinin veya bunların noterce onaylanmış suretlerinin ibrazı sonrası bu belgelerde yer alan bilgilerin yükümlüde bulunan bilgilerle karşılaştırılması suretiyle doğrulanır. Yüz yüze olmayan işlemler yapılmasını mümkün kılan sistemleri kullanarak gerçekleştirilen ve kimlik tespitini gerektiren müteakip işlemlerde ise müşteri kimliğinin doğrulanmasına ve kimlik tespiti kapsamındaki bilgilerin güncel tutulmasına yönelik gerekli tedbirler alınır. 

11.02.2023 TARİHİNDE RESMİ GAZETE’DE YAYIMLANAN YENİ DÜZENLEMEYE GÖRE; YUKARIDA SAYILAN YÜKÜMLÜLER, YİNE YUKARIDA ANLATILAN KİMLİK TESPİTİ İŞLEMLERİNDE, 6 INCI MADDENİN İLK FIKRASINDA SAYILAN BİLGİLERDEN EN AZ DÖRDÜNÜN KONTROL EDİLMESİYLE İŞLEM GERÇEKLEŞTİREBİLECEKTİR. İLGİLİ DÜZENLEME ŞU ŞEKİLDEDİR: 

Hazine ve Maliye Bakanlığından: 

MALİ SUÇLARI ARAŞTIRMA KURULU GENEL TEBLİĞİ (SIRA NO: 5)’NDE 

DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ 

(SIRA NO: 23) 

MADDE 1- 9/4/2008 tarihli ve 26842 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliği (Sıra No: 5)’ne aşağıdaki geçici madde eklenmiştir. 

“GEÇİCİ MADDE 1- 8/2/2023 tarihli ve 6785 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile olağanüstü hal ilan edilen Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa illerinde 8/2/2023 tarihinden itibaren bir ay içerisinde yapılacak işlemlerde Yönetmeliğin 6 ncı maddesi gereğince yapılması gereken kimlik tespitinin anılan maddede belirtilen usulde yapılamaması halinde; adres ve iletişim bilgisi ile imza örneğinin alınması, eğer mevcut ise yükümlünün kayıtlarında bulunan kimlik belgesindeki fotoğraf ile müşterinin karşılaştırılması ve gerekli görülecek diğer tedbirlerin alınması kaydıyla, söz konusu maddede sayılan kimlik belgeleri ile sınırlı olmaksızın kimliği gösterir herhangi bir belgede yer alan, bunun mümkün olmaması halinde işlem yapmak isteyen kişinin beyan ettiği kimlik bilgilerinin İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü kimlik paylaşım sistemi veri tabanı üzerinden Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin birinci fıkrasında sayılan bilgilerden en az dördünün kontrol edilmesi suretiyle gerçekleştirilebilir. 

Birinci fıkrada sayılan illerde, Yönetmeliğin 16 ncı maddesi kapsamında yapılacak kimlik tespiti işlemleri, eğer mevcut ise yükümlünün kayıtlarında bulunan kimlik belgesindeki fotoğraf ile müşterinin karşılaştırılması ve gerekli görülecek diğer tedbirlerin alınması kaydıyla Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde sayılan kimlik belgeleri ile sınırlı olmaksızın kimliği gösterir herhangi bir belgede yer alan, bunun mümkün olmaması halinde işlem yapmak isteyen kişinin beyan ettiği kimlik bilgilerinin İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü kimlik paylaşım sistemi veri tabanı üzerinden Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin birinci fıkrasında sayılan bilgilerden en az dördünün kontrol edilmesi ve imza örneğinin alınması suretiyle gerçekleştirilebilir. 

Yerleşim yeri adresi birinci fıkrada sayılan illerde olup afet sebebiyle başka illerde bulunan kişiler hakkında da birinci ve ikinci fıkra hükümleri uygulanabilir. 

Bu madde kapsamında kimlik tespiti yapılarak tesis edilen sürekli iş ilişkisinde 8/2/2023 tarihinden itibaren bir ay geçtikten sonra müşterinin ilk işlem talep tarihinde ve işlem gerçekleştirilmeden önce kimlik tespitinin Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde düzenlenen usulle yapılması zorunludur. 

Bu maddede belirtilen süreleri uzatmaya Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı yetkilidir.” 

MADDE 2- Bu Tebliğ 8/2/2023 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer. 

MADDE 3- Bu Tebliğ hükümlerini Hazine ve Maliye Bakanı yürütür.