Noter vekili olarak görev yapanlara ödenen vekalet ücretinin vergiye tabi olup olmadığı düzeltme şikayet hükümleri çerçevesinde incelenemez

• Tarih: 17.11.2022
• Yazar: Stj. Av. Ahmet DAŞDEMİR

Noter vekili olarak görev yapanlara ödenen vekalet ücretinin vergiye tabi olup olmadığı düzeltme şikayet hükümleri çerçevesinde incelenemez

Vergi Dava Daireleri Kurulu'nun 05.10.2022 tarihli ve E:2022/6, K: 2022/10 sayılı Kararı'nın konusu noterliklerin boşalması üzerine noterliği bir süre yöneten davacılara ödenen vekalet ücretinin vergiye tabi olup olmadığı, vergiye tabi ise Gelir Vergisi Kanunu'nun 2. maddesinde belirtilen gelir unsurlarından hangisi kapsamında vergilendirilmesi gerektiği hususunun Vergi Usul Kanunu'nun düzeltme ve şikayet hükümleri çerçevesinde incelenip incelenemeyeceğine dair kararları arasındaki aykırılığın giderilmesine ilişkindir.

İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 2. Vergi Dava Dairesi'nin 03/04/2019 tarih ve E:2018/2086, K:2019/859 sayılı Kararı:

"Bu durumda, davacı iddiaları ve bu iddialar çerçevesinde ortaya çıkan uyuşmazlık, herhangi bir kuşku ya dahukuki tartışmaya meydan bırakmayacak şekilde nitelendirilebilecek açık bir vergi hatası kapsamında olmayıphukuki bir sorun niteliğindedir. Dolayısıyla davacı tarafından ileri sürülen iddiaların düzeltme ve şikayet kapsamında değerlendirilemeyeceği sonucuna ulaşılmış olup dava konusu düzeltme ve şikayet başvurusununreddine ilişkin işlemde hukuka aykırılık görülmemiştir."

Gaziantep Bölge İdare Mahkemesi 1. Vergi Dava Dairesi'nin 25/12/2017 tarih ve E:2017/1990, K:2017/2005 sayılı Kararı:

"Bu durumda, davacı tarafından vergi hatası olarak ileri sürülen iddialar, 213 sayılı Kanun'un 3. maddesindebelirtilen yorum tekniklerine başvurularak çözümlenebilecek hususlar olup olayda düzeltme ve şikayetkapsamında ileri sürülebilecek açık bir vergilendirme veya hesap hatası bulunmadığı sonucuna ulaşıldığındanaksi yönde verilen mahkeme kararında hukuki isabet bulunmamaktadır."

İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 2. Vergi Dava Dairesi ve Gaziantep Bölge İdare Mahkemesi 1. Vergi Dava Dairesi'nin Kararları ileri sürülen iddiaların düzeltme ve şikayet kapsamında değerlendirilemeyeceği yönündedir.

İzmir Bölge İdare Mahkemesi 1. Vergi Dava Dairesi'nin 20/12/2021 tarih ve E:2021/1534, K:2021/1721 sayılı kararı:

"Bütün bu hususlar dikkate alındığında uyuşmazlık konusu olayda "mevzuda hata" bulunduğu sonucunaulaşıldığından, düzeltme ve şikayet başvurusunun zımnen reddine dair dava konusu işlemde hukuka uygunlukbulunmamaktadır. Bu itibarla tahsil edilen gelir vergisi ve damga vergilerinin de davacıya iadesi gerekmektedir.

Mahkeme, bu gerekçeyle dava konusu işlemin iptaline ve tahsil edilen vergilerin davacıya iadesine karar vermiştir."

İzmir Bölge İdare Mahkemesi 1. Vergi Dava Dairesi ise diğer kararlara karşın Noter vekili olarak atanmanın Noterlik Kanunu gereği olduğu, bu görev neticesinde kazanılan ücretin doğrudan Noterler Birliği'ne gönderildiği bundan dolayı söz konusu noter vekilinin yerine getirdiği işin serbset meslek faliyeti kapsamında nitelendirilemeyeceği yönünde karar vermiştir.

Vergi Dava Daireleri Kurulu tarafından, yukarıda da belirtildiği üzere Bölge Adliye Mahkemeleri arasında yaşanan ayrılıklara binaen verilen Karar'ın özeti şu şekildedir:

213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 116 ve devamı maddelerinde düzeltme şikayet yolu öngörülmüştür. Bu düzenlemeyle Kanun'da öngörülen vergi hatalarının bulunması halinde zamanaşımı süresi içinde düzeltme ve şikayet yoluna başvurularak söz konusu hatanın düzeltilmesinin yetkili makamlardan istenilebilmesi hakkı tanınmıştır.

Vergi Usul Kanunu'nun yer alan düzenlemelere göre, düzeltme ve şikâyet yoluna başvurulabilmesi için ileri sürülen hatanın hukuki yorum gerektirmeyecek şekilde açık ve net olması gerekmektedir. Söz konusu hatalar yorum gerektirmeden ilk bakışta anlaşılabilecek nitelikte olmalıdır.

Olayda noter başkatibi olan geçici süre için noter vekili olarak görevlendirilmiş davalıya Noterlik Kanunu'nun 33. maddesi uyarınca ödenen vekalet ücretinin vergi kanunları yönünden hukuki nitelemesinin yapılması gerekmektedir. Bu kazancın serbest meslek kazancı mı yoksa arızi kazanç mı olduğu değerlendirilip ona göre karar verilecektir. 

Noterlik Kanunu'nda yer alan düzenlemeler ve Gelir Vergisi Kanunu'nda öngörülen koşullar da incelendiğinde bu koşulların vekalet ücreti yönünden gerçekleşip gerçekleşmediğinin değerlendirilmesi sonucunda çözümlenebilecektir.

Bu hususlar dikkate alındığında; uyuşmazlık, açık bir vergi hatası kapsamında olmayıp kanunların yorumu sonucunda çözümlenmesi mümkün olan hukuki uyuşmazlık niteliğindedir. Dolayısıyla vergilendirme işlemine karşı süresinde açılacak davada incelenebilecek iddiaların, Vergi Usul Kanunu'nun 122 ve 124. maddelerinde vergi hataları için öngörülen idari başvuru yolu izlenerek tesis ettirilen işleme karşı açılan davada incelenmesine olanak bulunmamaktadır.

Sonuç Olarak:

Açıklanan hukuksal nedenler ve gerekçeyle aykırılığın, başkatibi oldukları noterliklerin boşalması üzerine noterliği bir süre yöneten davacılara 1512 sayılı Noterlik Kanunu'nun 33. maddesi uyarınca ödenen vekalet ücretinin vergiye tabi olup olmadığı, vergiye tabi ise Gelir Vergisi Kanunu'nun 2. maddesinde belirtilen gelir unsurlarından hangisi kapsamında vergilendirilmesi gerektiği hususunun Vergi Usul Kanunu'nun düzeltme ve şikayet hükümleri çerçevesinde incelenemeyeceği yönünde giderilmesine, 05/10/2022 tarihinde oyçokluğuyla kesin olarak karar verildi.

Kararın tam metni için tıklayınız.