• Tarih: 30.01.2023
  • Yazar: Av. Arb. Dr. Y. Burak ASLANPINAR & Stj. Av. Ahmet DAŞDEMİR

Kanunun Yayım Tarihinde İnceleme Aşamasında Olan Alacaklar, SGK Alacakları ve İdari Para Cezaları Nasıl Yapılandırılacak?

1. Kanunun yayım tarihinde inceleme aşamasında olan alacaklar kanun kapsamına girer mi? 

Kanunun kapsadığı dönemlere ilişkin olarak Kanunun yayımı tarihinden önce başlanıldığı hâlde tamamlanamamış olan vergi incelemeleri ile takdir işlemlerine devam edileceği belirtilerek bu safhada bulunan alacaklar da Kanun kapsamına alınmıştır. (m.4/1) 

2. İştirak nedeniyle kesilen vergi cezaları bu kanun kapsamında mıdır? 

İştirak nedeniyle kesilen vergi ziyaı cezaları, vergi aslına bağlı olarak hesaplanmakta ise de verginin mükellefi ile cezaya muhatap olan kişiler farklıdır. Bu nedenle bu fiiller için cezaya muhatap olanların madde hükmünden yararlanma şartları farklı bir şekilde belirlenmiştir. Bu Kanunun kapsadığı dönemlere ilişkin olarak iştirak nedeniyle kesilecek vergi ziyaı cezalarında, cezaya muhatap olanların, cezanın %25’ini birinci fıkrada belirtilen süre ve şekilde ödemeleri hâlinde cezanın kalan %75’inin tahsilinden vazgeçilir. (m.4/2) 

 3. Pişmanlık talepli beyanname verilip ödeme yapılmamış ise söz konusu pişmanlık talepli beyanname kanun kapsamına girer mi? 

Kanunun kapsadığı dönemlere ilişkin olarak, Kanunun yayımı tarihinden önce pişmanlık talebiyle veya izaha davet kapsamında verilip, ödeme yönünden şartların ihlal edildiği beyannameler ile kendiliğinden verilen beyannameler için kesilen ve bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla tebliğ edilmemiş olan vergi cezaları hakkında bu madde hükümlerinin uygulanacağı hüküm altına alınmıştır. Ayrıca, asla bağlı olan vergi cezalarının tahsilinden vazgeçilebilmesi için verginin bu Kanunun yayımı tarihinden önce ödenmiş olması veya bu Kanunun 2 nci maddesine göre ödenmesi şartı getirilmiştir. (m.4/3) 

 4. İnceleme kanun yayım tarihinden önce tamamladığı halde yayım tarihinden sonra vergi dairesine intikal eden alacaklar da kanun kapsamına girer mi? 

Kanunun kapsadığı dönemlere ilişkin olarak, Kanunun yayımı tarihinden önce tamamlandığı hâlde bu tarihte ya da bu tarihten sonra vergi dairesi kayıtlarına intikal eden takdir komisyonu kararları ve vergi inceleme raporları üzerine gerekli tarh ve tebliğ işlemlerinin yapılması ve maddede belirlenen tutarın, belirtilen süre içinde ödenmesi şartıyla bu Kanun hükümlerinden yararlanılması sağlanmıştır. (m.4/4) 

 5. Kanunun yayım tarihi öncesi uzlaşma talebinde bulunulmuş olan alacaklar kanun kapsamına girer mi? 

Kanunun yayımı tarihi itibarıyla 213 sayılı Kanunun tarhiyat öncesi uzlaşma hükümlerine göre uzlaşma talebinde bulunulmuş, ancak uzlaşma günü gelmemiş ya da uzlaşma sağlanamamış olmakla birlikte vergi ve ceza ihbarnameleri mükellefe tebliğ edilmemiş alacaklar da bu madde hükmünden faydalandırılmıştır. (m.4/5) 

Öte yandan, Kanunun 3 üncü maddesi ile bu madde hükmünden yararlanan mükelleflerin, 213 sayılı Kanunun uzlaşma, tarhiyat öncesi uzlaşma, vergi cezalarında indirim, 4458 sayılı Kanunun uzlaşma, 5326 sayılı Kanunun peşin ödeme indirimi ve 2886 sayılı Kanunun 75 inci maddesindeki indirim hükümlerinden yararlanamayacağı belirlenmiştir. (m.4/6) 

6. Bu kanunun yayımlandığı tarihten önce başlanmış olmasın rağmen tamamlanmamış olan Gümrük Kanunu kapsamında yer alan gümrük incelemeleri yeni kanun kapsamına girer mi? 

Yapılan işlemler bittikten sonra tahakkuk eden verginin; 

- %50 si ile kararının tebliği ile dava açma süresinin sonunu kadar sürede Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar ile bu tarihten sonra kararın tebliği üzerine belirlenen dava açma süresinin bitim tarihine kadar hesaplanacak gecikme faizinin tamamının, 

- Vergi aslına bağlı olmayan cezalarda cezanın %25’inin, 

- Eşyanın gümrüklenmiş değerine bağlı olarak kesilmiş cezalarda cezanın %15’inin 

- Varsa gümrük vergileri aslının %50’si ile bu tutara gecikme faizi yerine bu Kanunun yayımı tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar ile bu tarihten sonra kararın tebliği üzerine belirlenen dava açma süresinin bitim tarihine kadar hesaplanacak gecikme faizinin tamamının,  

tahsilinden vazgeçilir. 

Ayrıca kararın tebliği tarihi itibariyle 30 gün içerisinde yazılı şekilde başvurularak 12 taksitte ödenmesi şartıyla, 

- Vergi aslının %50’sinin,  

- Vergi aslına bağlı olmayan cezalarda cezanın %75’inin,  

- Eşyanın gümrüklenmiş değerine bağlı olarak kesilmiş cezaların %85’inin,  

- Gümrük vergilerine bu Kanunun yayımı tarihine kadar uygulanan gecikme faizinin ve vergi aslına bağlı cezaların tamamının, 

 tahsilinden vazgeçilir. (m.4/8) 

  7. Daha önce alacaklara ilişkin olarak dava açılmış ise yayımlanmış olan kanunun 4. madde hükümlerinden yararlanılabilir mi? 

Bu madde hükümlerinden yararlanılabilmesi için madde kapsamında ödeme başvurusunda bulunulan alacağa ilişkin dava açılmaması şarttır. (m.4/9) 

 8. 4. madde ile birlikte VUK kapsamında hangi vergi alacaklarının tahsilinden vazgeçilebilecek? 

Kanunun yayımı tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın; bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla; 

- VUK Madde 371 kapsamında pişmanlık zammı ve vergi cezalarının tamamının, 

- VUK madde 30 kapsamında gecikme faizi, zam ve vergi cezalarının tamamının, 

- Emlak vergisi bildiriminde bulunmayan veya bildirimde bulunduğu hâlde vergisi eksik tahakkuk eden mükelleflerin bu alacaklara bağlı gecikme faizi, gecikme zammı ve vergi cezalarının tamamının, 

- 4458 sayılı Kanuna ve ilgili diğer kanunlara göre tahakkuku ve tahsili gerektiği hâlde yükümlü tarafından beyan edilmeyen aykırılıkların gümrük idaresinin tespitinden önce kendiliğinden bildirilmesi durumunda gümrük vergilerinin tamamı ile hesaplanacak faiz yerine faizlerin ve idari para cezalarının tamamının, 

tahsilinden vazgeçilir. (m.4/10) 

 9. Kanunun yayımı tarihinden önce tahakkuk ettiği hâlde bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş olan SGK alacakları bu kanun kapsamına girer mi? 

  • 5510 sayılı Kanunun kapsamında yer alan sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi, 
  • Ödenmesi imkânı ortadan kalkmamış isteğe bağlı sigorta primi ve topluluk sigortası primi, 
  • Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ilgili kanunları gereğince takip edilen damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı, 

asılları ile bu alacaklara ödeme sürelerinin bittiği tarihlerden bu Kanunun yayımı tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi hâlinde, bu alacaklara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilir. 

Ayrıca Kanunun yayımı tarihinden önce kesinleştiği hâlde bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş olan idari para cezası asıllarının %50’si ile bu tutara ödeme sürelerinin bittiği tarihlerden bu Kanunun yayımı tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi hâlinde, idari para cezası asıllarının kalan %50’si ile idari para cezasına uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacaklarının tamamının, 

tahsilinden vazgeçilir. (m. 7/1) 

Ayrıca belirtmek gerekir ki 31/12/2022 tarihi ve önceki dönemlere ilişkin olup yapılandırmaya son başvuru tarihine kadar başvuruda bulunmak kaydıyla ilk taksit ödeme süresi sonuna kadar tahakkuk edecek SGK alacaklarının yapılandırma kapsamına alınması düzenlenmiştir.  (m.8/3) 

 10. Yapılandırma kanun kapsamında kimler, hangi şartlar altında genel sağlık sigortası kapsamından yararlanabilir? 

- Ticarî kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit usûlde gelir vergisi mükellefi olanlar,  

- Tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışanlar, 

- Ticari taksi, dolmuş ve benzeri nitelikteki şehir içi toplu taşıma aracı işyerlerinde çalışanlar, bu madde kapsamındaki borçlarını yapılandırmaları hâlinde, yapılandırılan borç haricinde altmış günden fazla prim ve prime ilişkin borçlarının bulunmaması veya altmış günden fazla prim ve prime ilişkin borçları bulunmakla birlikte bu borçlarını taksitlendirmiş veya yapılandırmış olup ödeme yükümlülüklerini de yerine getiriyor olmaları ve bu maddeye göre yapılandırılan borçlarının ilk taksitini ödemeleri kaydıyla genel sağlık sigortasından yararlanmaya başlatılır. (m.7/5) 

 11. Eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan sigorta primi asılları ile bu alacaklara ilişkin gecikme cezaları kanun kapsamına alınmış mıdır? 

Eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan sigorta primi asılları ve bunlara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer'i alacakların tahsil ve terkin usulü ile başvuru ve taksitlendirme süresi bu kanunla düzenlenmiştir. Eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan sigorta primi asılları ile bu alacaklara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı hesaplanan sürenin başlangıç tarihinden bu Kanunun yayımı tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi hâlinde, bu alacaklara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilir. (m.8/1) 

 12. İdari para cezaları kanun kapsamına girer mi? 

31/12/2022 tarihinden önce (bu tarih dâhil) işlenen fiillere ilişkin olup yapılandırma son başvuru tarihine kadar tebliğ edilen idari para cezalarının yapılandırma kapsamına alınması sağlanmıştır. İdari para cezaları tebliğ edildiği halde ödenmemiş ise ilgili para cezasının %50 si ile bu tutara ödeme sürelerinin bittiği tarihlerden bu Kanunun yayımı tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi hâlinde, idari para cezası asıllarının kalan %50’si ile idari para cezasına uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilir. (m.8/2) 

Ayrıca belirmek gerekir ki 8 nici ve 7 nci madde hükümlerinden yararlanmak isteyen borçluların, bu maddelerde belirtilen şartların yanı sıra dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri ve kanun yollarına başvurmamaları şarttır. (m.8/4) 

 

https://www.aslanpinar.combilgi-bankasi/guncel/kanunun-yayim-tarihinde-inceleme-asamasinda-olan-alacaklar-sgk-alacaklari-ve-idari-para-cezalari-nasil-yapilandirilacak
Diğer Makaleler