Gerekçeli kararının geç yazılması sebebiyle kişinin makul sürede yargılanma hakkı ihlal edilmiştir

• Tarih: 13.01.2022
• Yazar: Stj. Öğr. Dila Sultan Çilesiz

Gerekçeli kararının geç yazılması sebebiyle kişinin makul sürede yargılanma hakkı ihlal edilmiştir

13.01.2022 tarihli, 31718 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “ATAKAN ENVER MISIRLI VE DİĞERLERİ BAŞVURUSU”nun konusu işe iade talebiyle açılan davada gerekçeli kararın geç yazılması sebebiyle makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

Somut olayda, çalıştıkları firmanın şubesinin kapatılması gerekçesiyle iş akitleri sonlandırılan başvurucular Ankara 11. İş Mahkemesinde işe iade talebiyle dava açmıştır. Mahkeme, 10.07.2017 tarihinde tüm başvurucular yönünden davaların kabulüne ve başvurucuların işe iadesine karar vermiş olup kısa kararları da başvuruculara tefhim etmiştir.

Geçen süreye rağmen gerekçeli kararların hala yazılmaması iddiasıyla 07.06.2018 tarihinde başvurucular, Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruda bulunmuşlardır. Gerekçeli kararlar ise mahkeme tarafından 20.09.2018 tarihinde yazılmıştır.

Başvurucular:

• İşe iade taleplerine ilişkin kısa kararın 10.07.2017 tarihinde verilmesine rağmen gerekçeli kararın bir yılı aşkın süreyle yazılmadığını dolayısıyla verilen kararların icra kabiliyeti kazanamadığını belirterek adil yargılanma ve mülkiyet hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüş,
• İhlalin tespit edilmesini istemiş,
• Münferiden 50.000 TL manevi tazminata karar verilmesi talebinde bulunmuşlardır.

Anayasa Mahkemesi, başvurucuların iddialarını adil yargılanma hakkı kapsamındaki makul sürede yargılanma hakkı yönünden incelemiştir.

Mahkeme, makul sürece yargılanma hakkının amacının tarafların uzun süren yargılama faaliyetleri sonucunda maruz kalacakları maddi ve manevi sıkıntılardan korunması olduğunu belirtmiştir. Dolayısıyla hukuki uyuşmazlıkların çözüm sürecinin uzatılması ile elde edilecek hükmün yararı da ortadan kalkacak olup adaletin etkili ve güvenli bir biçimde yerine getirilmesi mümkün olmayacaktır.

Anayasa Mahkemesi, anılan kararda gerekçeli kararın geç yazılması ile hükmün kesinleşmesinin gecikeceği ve lehine karar tesis edilen tarafın mağdur olacağını ifade etmiştir. Somut olay bir işe iade davası olup özellikle işe iade davalarında işçi ve işverenlerin menfaatleri açısından hukuki belirsizliğe sebebiyet verilememesi adına hızlı sonuçlandırma önem arz etmektedir. Ancak somut olayda kısa kararın tefhiminden gerekçeli kararın yazılmasına kadar 1 yıl 2 ay 10 günlük bir süre geçmiş olup bu sürenin makul olarak kabul edilebilmesi mümkün değildir. Dolayısıyla bir hak ihlali mevcuttur.

Görüldüğü üzere, ilk derece mahkemelerinin kısa kararlarını tefhiminin ardından gerekçeli kararlarını makul bir süre içerisinde yazmalı gerekmektedir. Aksi halde, kararın geç yazılması nedeniyle uzun süren yargılama sürecinin makul sürede yargılanma hakkını ihlal ettiği açıktır. Bu karar bir emsal niteliğinde olup benzer durumlara da uygulanacaktır.

Kararın tam metni için tıklayınız.