Çalışanın rızası bulunmadan işveren tarafından parmak izi takip sistemiyle mesai takibi yapılması özel hayata saygı hakkı kapsamındaki kişisel verilerin korunmasını isteme hakkını ihlal eder

• Tarih: 19.04.2022
• Yazar: Stj. Öğr. Dila Sultan ÇİLESİZ

Çalışanın rızası bulunmadan işveren tarafından parmak izi takip sistemiyle mesai takibi yapılması özel hayata saygı hakkı kapsamındaki kişisel verilerin korunmasını isteme hakkını ihlal eder

19.04.2022 tarihli ve 31814 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "RAMAZAN ŞAHİN BAŞVURUSU"nun konusu; parmak izi kayıt sistemi ile mesai takibi yapılması nedeniyle özel hayata saygı hakkı kapsamındaki kişisel verilerin korunmasını isteme hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

Somut olayda, devlet memuru olarak çalışmakta olan başvurucunun işyerinde parmak izi sistemi ile mesai takibine başlanmıştır. Kurum bünyesinde çalışan personelle birlikte başvurucunun da parmak izinin kaydedilmesinin ardından başvurucu tarafından uygulamaya itiraz edilerek uygulamanın kaldırılması talep edilmiştir. Kurumun talebi reddetmesi üzerine anılan idari işlemin iptali talebiyle yargı yoluna başvurulmuştur.

İlk derece mahkemesi tarafından verilen kararda, davanın kabulüyle birlikte idari işlemin iptaline karar verilmişse de davalı idarenin istinaf başvurusu üzerine idarenin başvurusunun kabulüyle birlikte davanın kesin olarak reddine karar verilmiştir.

Bunun üzerine bireysel başvuruda bulunan başvurucunun iddiaları şu şekildedir:

Başvurucu, temel hak ve hürriyetlerin Anayasal bir zorunluluk olarak yalnızca kanunlara sınırlandırılabileceğini,

-Devlet Memurları Kanunu'nda memurların memurların çalışma saatleri ile günlük çalışmaya başlayış ve bitiş saatlerinin tespitine yönelik düzenlemelere yer verilmişse de mesaiye devam durumları düzenleyen bir hükmün mevcut olmadığını,

-Parmak iziyle yapılan mesai takibi esnasında her bireyde farklı olduğu bilinen izin kaydedilmesi suretiyle kişisel veri kapsamındaki bilgilerin işlendiğini,

-Uygulanan sistem gereği kişisel veri olan parmak izlerinin Kurum bünyesinde depolandığını,

-Bu verilerin gizliliğinin Kurum tarafından sağlanıp sağlanmadığının belirsiz olduğu,

-Uygulaya rızası olmamasına rağmen Mahkeme tarafından verilen karar neticesinde davasının reddedildiğini,

Bu sebeple özel hayata saygı, kişisel verilerin korunmasını isteme ve adil yargılanma hakları ile zorla çalıştırma yasağının ihlal edildiğini ileri sürerek ihlalin tespitiyle birlikte yeniden yargılama yapılması ve 10.000 TL manevi tazminat talebinde bulunmuştur.

Mesai takibi amacıyla kaydedilen parmak izinin biyolojik veri olduğu sabit olduğundan başvurucunun parmak izinin kişisel veri olduğu sabit olduğundan Anayasaya Mahkemesi tarafından ilgili verilere erişilmesi, verilerin kullanılması ve işlenmesi özel hayata saygı kapsamında kapsamında kişisel verilerin korunmasını isteme hakkı yönünden incelenmiştir.

Anayasa Mahkemesi tarafından yapılan değerlendirme sonucunda, teknolojik gelişmelerle birlikte işverenler tarafından personel verimliliğini artırmak, güvenliği sağlamak gibi amaçlarla kişisel verileri barındıran yöntemler kullanıldığı görülmektedir. Anılan yöntemler idarenin denetim ve yönetim yetkisi kapsamında olduğundan meşru amacın varlığı halinde ve amacı gerçekleştirmeye elverişli başka bir yol olmaması halinde uygulanacaktır.

Biyometrik verilerin kaydedilmesi yöntemiyle personel takibinin uyulanabilmesi için kanunlarda düzenleme bulunmayan hallerde kişinin açık rızası aranmaktadır. Bu durumda, çalışanın işlenecek verilerin kapsamı, amacı, sınırları ve sonuçları hakkında önceden bilgilendirilmesi gerekmektedir. Çalışanın rızasının bulunmadığı hallerde ise ancak kanunlarda açıkça öngörülen hallerde kişiler verilerin işlenmesi mümkündür. Yine bu kanunların da açık ve detaylı kuralları içermesi, yetki aşımı ve keyfiliğin önlenmesi için önem arz etmektedir.

Somut olayda, başvurucunun kişisel verilerinin işlenmesine yönelik rızası bulunmadığı gibi mevzuatta mesai takibi veya çalışanın denetimi amacıyla özel nitelikli kişisel verilerin işlenmesine, bu bağlamda biyometrik veri bazlı takip sistemlerinin kullanılmasına dair temel esasları ve ilkeleri belirleyen bir düzenleme de bulunmamaktadır. Öte yandan başvuruya konu müdahalenin kanunilik şartını sağlamadığı sonucuna varılmıştır.

Açıklanan gerekçelerle başvurucunun Anayasa’nın 20. maddesinde güvence altına alınan özel hayata saygı hakkı kapsamındaki kişisel verilerin korunmasını isteme hakkının ihlal edildiğine, ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırıması için yeniden yargılama, yeniden yargılamanın yeterli bir giderim sağlayacağı anlaşıldığından tazminat talebinin reddine karar verilmiştir.

Kararın tam metni için tıklayınız.