Aynı Konudaki Davalarda Aksi Yönde Karar Verilmesi Adil Yargılanma Hakkının İhlalidir

• Tarih: 07.03.2023
• Yazar: Stj. Av. Ahmet DAŞDEMİR

Aynı Konudaki Davalarda Aksi Yönde Karar Verilmesi Adil Yargılanma Hakkının İhlalidir

07.03.2023 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan "İBRAHİM YILDIRIM BAŞVURUSU" işçilik alacağı nedeniyle açılan davaların aynı maddi olaya dayanılarak açılan başka davalarda verilen kararladan aksi bir sonuca ulaşılarak reddedilmesi nedeniyle hakkaniyete uygun yargılanma hakkının, yargısal sürecin uzun sürmesi nedeniyle de makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği iddialarına ilişkindir.

Başvurucu 28.06.2011 ile 15.02.2014 tarhileri arasında iki dönem halinde, A Dijital Elektronik Telekomünikasyon Uydu Sistemleri İnşaat Dekor Sanayi Ticaret Limited Şirketinde (A Dijital Şti.) aşçı olarak çalışmıştır.
Başvurucu iş akdinin haksız olarak reddedildiği gerekçesiyle işçilik alacaklarını n tahsiline karar verilmesi istemiyle 26.02.2014 tarihinde dava açmıştır. Dava dilekçesinde davalı olarak A Djital Şti. ve Krea İçerik Hiz. ve Prod. A.Ş. isimli şirketi de göstermiş bunun sebebi olarak da davalı şirketler arasında asıl-alt işverenlik ilişkisi olduğunu iddia etmiştir.
Davayı inceleyen İstanbul Anadolu 10. İş Mahkemesi 19.02.2016 tarihli kararıyla Krrea A.Ş. yönünden davanın husumet nedeniyle reddine, A Dijital Şti. yönünden ise kısmen kabulüne. kısmen reddine karar vermiştir.
Mahkeme, firmalar arasında hizmet sözleşmesinin bulunduğu ve A Dijital Şti. nin Krea A.Ş.ye ait ürünlerin satışı, kurulumlarının yapılması ve teknik servis hizmetlerinin verilmesi işlemlerini yaptığı ifade edilmiştir. Buradan hareketle A Djital Şti. nin hizmetlerinin bağımsız bir organizasyon içerisinde gerçekleştirdiği ve asıl işverene ait işyerinde çalışma olgusunun gerçekleşmediğini gerekçe olarak göstermiştir.
Başvurucu temyiz dilekçesinde Krea A.Ş. yönnden açılan davanın husumet yönünden reddedilmesinin hatalı olduğunu, davalı iki şirket arasında asıl-alt işverenlik ilişkisinin bulunduğunu, nitekim aynı işyerinde çalışan beş işçinin açtığı davalrada davalılar arasında asıl-alt işverenlik ilişkisinin bulunduğu yönünde karar verildiği Yargıtay 9. Hukuk Dairesi'nin de bu hükünleri oandığını belirtmiştir.
Temyiz bsşvurusunu inceleyen Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 24.02.2015 tarihli ve E.2015/911, K.2015/8003 sayılı Kararıyla söz konusu hükümleri onamıştır.
Başvurucunun aynı işyerinde çalışan diğer işçiler ile aynı zamanda açtıları davalarda Mahkemece verilen aynı kararla ilgili olarak Yargıtay 9. Hukuk Dairesi'nin farklı ugulama yapmak suretiyle aynı maddi olaya dair gerekçesiz olarak farklı karar vermesinin eşitlik ilkesini zedelediğini, hukuk devletinin temel ilkjelerinden birinin hukuk güvenliği ilişkisi olduğu ileri sürülmüş Anayasa Mahkemesince başvurunun hakkaniyete uygun yargılanma hakkı kapsamında incelenmesi gerektiği değerlendirilmiştir.
Somut olayın tek bir uyuşmazlığa konu edildiği durumlarda maddi vakıalara ilişkin olarak mahkemeler arasında görüş ayrılığı oluşması mümkün değildir.
Bu ilkeler ışığında somut başvurudu başvurucunun şikayeti aynı işyerinde benzer koşullarda çalışan işçiler tarafından açılan davalrın bir kısmında yargı merciinin farklı bir yaklaşımı benimsemesi, buna ilişkin iddia ve itirazların yargılamada dikkate alınmaması nedeniyle hakkaniyete uygun yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.
Somut olayda başvurucu ile aynı işyerinde çalışan ve aynı durumda olan işçiler tarafından açılan bazı davalarda da temyiz incelemesi yapan Yargıtay 9. Hukuk Dairesi tamamen aksi yönde değerlendirmede bulunuştur. Dolayısıyla davanın sonucunu değiştirebilecek nitelikte olan söz konsuu itirazlara karşı hangi şekilde sonuca ulaşıldığının başvurucu ve üçüncü kişiler tarafından objektif olarak ankaşılmasına imkan verecek düzeyde ilgili, makul ve yeterli bir gerekçe ile açıklanmadığı anlaşılmıştır. Bu sebeple hukuk sisteminde farklı kararlar verilmesi sonucunu doğuran somut davadaki uygulama nedeniyle yargılamanın hakkaniyetinin zedelendiği kanaatine varılmıştır. Açıklanan gereçelerle başvurucunun Anayasa'nın 36. maddesinde güvence altına alınan hakkaniyete uygun yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.
Ayrıca Anayasa Mahkemesi, olay ve olguları somut başvuru ile benzer mitelikte olan Güher Ergun ve diğerleri kararında uygulanacak anayasal ilkeleri belirlemiştir. Bu çerçevede yargılama süresinin makul olmadığı gerekçesiyle makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.

HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. 1. Hakkaniyete uygun yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,
2. Makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,
B. 1. Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan adil yargılanma hakkı kapsamındaki hakkaniyete uygun yargılanma hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,
2. Anayasa'nın 36. maddesinde güvence altına alınan adil yargılanma hakkı kapsamındaki makul sürede yargılanma hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,
C. Kararın bir örneğinin hakkaniyete uygun yargılanma hakkının ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak amacıyla İstanbul Anadolu 10. İş Mahkemesine (E.2014/130, K.2016/134) GÖNDERİLMESİNE,
D. Başvurucuya net 23.000 TL manevi tazminat ÖDENMESİNE, tazminata ilişkin diğer taleplerin REDDİNE,
E. 364,60 TL harç ve 9.900 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam 10.264,60 TL yargılama giderinin başvurucuya ÖDENMESİNE,
F. Ödemenin kararın tebliğini takiben başvurucunun Hazine ve Maliye Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için yasal faiz UYGULANMASINA,
G. Kararın bir örneğinin Yargıtay 9. Hukuk Dairesine ve Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE 7/12/2022 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.

Kararın tam metni için tıklayınız.